(ویدئو) تکامل نهنگ؛ موجود پاکستانی شبیه گرگ که بعد از ۳۷ میلیون سال به نهنگ تبدیل شد
راز بقا: حدود ۵۰ میلیون سال پیش، پاکنهنگ (Pakicetus) بهعنوان یکی از اجداد نهنگهای امروزی، پستانداری چهارپا به اندازهی گرگ و سمدار در پاکستان امروزی زندگی میکرد. تنها در این منطقه، فسیلهای این گونه کشف شده است.
به گزارش راز بقا، نامگذاری پاکنهنگ به دلیل همین کشف صورت گرفته است: «پاک» از پاکستان و «نهنگ» به دلیل جایگاه این گونه بهعنوان جد نهنگهای کنونی. فسیلهای پاکنهنگ اکنون در موزه تاریخ طبیعی آمریکا نگهداری میشود.
برای میلیونها سال، موجودات زنده از اقیانوسها به خشکیها مهاجرت کردند، اما نهنگها روند معکوسی داشتند. به گزارش راز بقا جد نهنگها به دلیل کمبود غذا در خشکی، به آب بازگشت و به موجودی تکامل یافت که زندگی در آب را آغاز کرد. سوراخهای پشت سر نهنگ، در واقع بینی اجداد نهنگ بوده که به مرور زمان و در فرآیند تکامل به پشت سر منتقل شده است، چرا که نهنگها مانند ما پستاندار هستند و آبشش ندارند.
اگر بینی آنها در جلوی سرشان قرار داشت، امکان تنفس در آب برایشان دشوار میشد. همچنین، نهنگها حتی اگر سرشان بیرون از آب باشد نمیتوانند از دهان نفس بکشند؛ زیرا برخلاف سایر پستانداران، نای آنها به دهان متصل نیست و فقط به بینی وصل است. این ویژگی باعث میشود که نهنگها هنگام خوردن غذا خفه نشوند.
برخی از نهنگها یک سوراخ تنفسی و برخی دیگر دو سوراخ تنفسی دارند. نهنگهای دنداندار یک سوراخ تنفسی و نهنگهای بیدندان دو سوراخ دارند. به گزارش راز بقا بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون سال پیش، نهنگها در فرآیند تکامل پاهای خود را از دست دادند و باله جایگزین آن شد، اما هنوز برخی نهنگها دو پای پنهان و بسیار کوچک و بیاستفاده دارند که بقایای پاهای اجداد آنهاست.
نهنگها از پستانداران چهارپا هستند و ستون فقرات آنها برخلاف ماهیها که به طرفین حرکت میکند، توانایی حرکت جانبی ندارد. به همین دلیل، باله دم نهنگها افقی است و تنها حرکت بالا و پایین دارد. نهنگها گوش دارند، اما به دلیل رفتن به عمق زیاد اقیانوس، لاله گوش ندارند و کانال گوش آنها به بیرون باز نمیشود.
با اینکه گوش آنها بسته است، مخاط درون گوش آنها در طول عمر جمع میشود و دانشمندان این جرم گوش را که شبیه استوانهای بزرگ است، از نهنگهای مرده بیرون میآورند تا اطلاعاتی از رژیم غذایی و سطح هورمونهای نهنگها در هر سال از زندگیشان به دست آورند.
وقتی نهنگها از خشکی به آب بازگشتند، وزن آنها دیگر اهمیتی نداشت، زیرا نیازی به مقابله با جاذبه نداشتند و میتوانستند بدون محدودیت رشد کنند. به گزارش راز بقا امروزه، نهنگ آبی ده برابر بزرگتر از اجداد خود یعنی پاکنهنگ است. رشد نهنگها در مدت کوتاهی اتفاق افتاد. برای ۳۷ میلیون سال، نهنگها تنوع زیادی پیدا کردند، اما اندازه آنها چندان بزرگ نبود و توسط شکارچیانی مانند کوسهها شکار میشدند.
از حدود ۳ میلیون سال پیش، تغییراتی در شرایط زمین رخ داد که به نفع نهنگها بود. با پایان عصر یخبندان و افزایش دمای زمین و تغییر جریانهای اقیانوسی، حجم عظیمی از پلانکتونها رشد کرد و همین امر باعث رشد کریلها (موجودات میگومانند) شد که غذای نهنگها را تشکیل میدادند.
افزایش حجم کریلها باعث بزرگتر شدن نهنگها شد و آنها توانستند برای یافتن غذا مسافتهای بیشتری طی کنند، که این خود منجر به رشد بیشتر آنها شد.
برای مطالع بیشتر بخوانید:
معمای پیرترین نهنگ گوژپشت جهان؛ «اولد تایمر» چگونه زنده مانده است؟
راز بزرگ حیاتوحش کشف شد؛ تنهاترین نهنگ دنیا دیگر تنها نیست!
امروزه، نهنگهای گوژپشت طولانیترین مسیر را در میان پستانداران روی زمین طی میکنند و سالانه ۱۶ هزار کیلومتر را میپیمایند، که معادل چهار بار طی کردن مسیر زمینی تهران تا مونیخ است. نهنگ آبی، بزرگترین موجودی است که تاکنون روی زمین زیسته است و دو برابر بزرگترین دایناسورهای شناختهشده است.
به گزارش راز بقا طول بدن این نهنگ به اندازه یک زمین بسکتبال و وزن آن معادل ۲۰۰۰ انسان است. دهان نهنگ آبی آنقدر بزرگ است که ۵۰ نفر میتوانند بهراحتی روی زبانش بایستند. قلب یک نهنگ آبی به اندازه یک ماشین سواری کوچک است و نوزاد آن هنگام تولد ۸ متر طول و ۳ تن وزن دارد که از یک فیل بزرگتر است.
ناف نهنگهای آبی به اندازه یک سینی بزرگ است و طول شبکه رگهای آنها اگر در یک خط صاف قرار گیرد، دو برابر فاصله پلوتو تا خورشید است.
دانشمندان معتقدند که نهنگهای آبی به دلیل محدودیتهای فیزیکی به بزرگترین اندازه ممکن رسیدهاند و دیگر بزرگتر از این نخواهند شد. بر اساس تحقیقات دانشگاه کلگری در سال ۲۰۰۹، اسب آبی نزدیکترین موجود به نهنگها از نظر شباهت DNA است. در حال حاضر ۹۰ گونه نهنگ وجود دارد. آواز نهنگهای گوژپشت گاهی تا نیمساعت یا بیشتر طول میکشد و بسیار پیچیده است.