انسان

ورف‌چال؛ آیین ۶۰۰ ساله نگهداری برف در دل تابستان در مازندران که زنان حق حضور در آن را ندارند

آیین ورف‌چال، سنت ۶۰۰ ساله مردم آب‌اسک مازندران برای ذخیره برف و حفظ آب در تابستان است. مراسمی با ریشه‌های عمیق فرهنگی، همراه با نذر، همیاری و رسم ویژه‌ای به نام زن‌شاهی که گردشگران بسیاری را جذب می‌کند.

آسوانگ؛ هیولایی که شب‌ خون‌آشام است و روز شبیه یک انسان عادی می‌شود و ارتش آمریکا از آن استفاده کرد!

آسوانگ (Aswang)، موجودی تغییرشکل‌دهنده در افسانه‌های فیلیپینی است که ترکیبی از خون‌آشام، جادوگر و حیوانات انسان‌نما به شمار می‌آید. این هیولا شب‌ها ظاهر می‌شود، از خون و احشاء انسان تغذیه می‌کند و با چهره‌ای انسانی در روز میان مردم زندگی می‌کند. افسانه‌ی آسوانگ بازتابی از ترس‌های کهن، خرافات مذهبی و تاریکی پنهان درون انسان‌هاست که هنوز در فرهنگ فیلیپین زنده مانده است.

قوم پشه‌ای؛ طایفه‌ای مرموز در افغانستان که مردان آرایش زنانه می‌کنند و برخی از آنها تا چند نسل در خانه بزرگ می‌شوند و بیرون نمی‌روند

قوم پشه‌ای یکی از اقوام کهن و کمترشناخته‌شده افغانستان است که در شرق کشور، به‌ویژه در لاغمان و ننگرهار زندگی می‌کنند. آنها زبانی هندواروپایی، فرهنگی غنی و آیین‌هایی خاص دارند. در این مطلب با تاریخ، زبان، آداب‌ورسوم و حتی سبک آرایش مردان پشه‌ای آشنا می‌شوید.

گولو؛ موجود افسانه‌ای شیراز که سیاه است و سه چشم و هشت پا دارد و کودکانی که حرف زشت می‌زنند را تنبیه می‌کند

در باور مردم شیراز، موجودی افسانه‌ای به نام «گولو» (Gulu) وجود دارد؛ موجودی سیاه، سه‌چشم و هشت‌پا که کودکان نافرمان را می‌رباید. این خرافه کهن، بازتابی از ترس‌ها و آموزه‌های تربیتی در فرهنگ محلی است و نشان می‌دهد چگونه اسطوره و هراس در زندگی روزمره مردم جنوب ایران نقش آموزشی و اخلاقی پیدا کرده است.

مریم خونی؛ جن ترسناک بختیاری‌ها که صورت خونین دارد و هنگام نگاه به آینه پسر سر انسان قرار می‌گیرد و او را می‌ترساند

«مریم خونی» یکی از موجودات اسطوره‌ای در باور مردمان بختیاری خوزستان است. گفته می‌شود این جن ترسناک پشت سر انسان می‌ایستد و در آینه نمایان می‌شود. روایت آن بخشی از فرهنگ شفاهی بختیاری‌هاست که هراس از تاریکی و ناشناخته‌ها را بازتاب می‌دهد.

تریان‌ها؛ کسانی که خود را حیوان می‌دانند و باور دارند گرگ، گربه یا پرنده هستند

برخی افراد باور دارند حیوان خاصی هستند و خود را تریان می‌نامند. این مقاله از راز بقا دنیای عجیب هویت حیوانی، تفاوت تریان‌ها با لایکانتروپی بالینی و تجربه‌های روانی و معنوی آنها را بررسی می‌کند.

«هُووَه‌را»؛ موجودی ترسناک در ملایر که مزاحم کشاورزان و کارگران می‌شود و نماد انسان‌های بَدیُمن است

«هُووَه‌را» موجودی اساطیری در باور‌های مردم ملایر است که هنگام کار‌های مهم ظاهر می‌شود و با قدی بلند، چشمان سرخ و صدایی خشن، تمرکز انسان را برهم می‌زند. این موجود نماد بدیمنی و آشوب در فرهنگ محلی است و امروزه به افرادی اطلاق می‌شود که موجب مزاحمت یا بی‌نظمی می‌شوند.

عمو قوز علی؛ دیو کرمانشاهی با قامت خمیده و ترسناک که کودکان را می‌ترساند

عمو قوز علی، دیوی قوزدار در باور‌های مردم کرمانشاه است که برای ترساندن و تربیت کودکان به کار می‌رفته است. این موجود نه تنها جنبه آموزشی داشته، بلکه بخشی از فرهنگ شفاهی و میراث محلی منطقه محسوب می‌شود. در این نوشته با ریشه‌ها، تصویر و نقش عمو قوز علی در زندگی روزمره و اهمیت فرهنگی و تاریخی آن آشنا شوید.

هالی ننه؛ پیرزنی ترسناک با گردنبند بلند در تبریز که از سقف تنور آویزان می‌شد و زنان باردار را آزار می‌داد

«هالی ننه» یکی از افسانه‌های ترسناک و رازآلود فرهنگ عامه تبریز است؛ پیرزنی بلند قامت با گردنبندی مرموز که زنان باردار را آزار می‌داد و سرانجام در تنور گرفتار شد. این شخصیت افسانه‌ای هنوز در روایت‌های محلی و حتی شبکه‌های اجتماعی زنده است و به‌عنوان نمادی از باور‌های فولکلوریک و هویت فرهنگی مردم تبریز شناخته می‌شود.

درازترین دماغ جهان در تاریخ بشر؛ داستان شگفت‌انگیز دماغ ۲۰ سانتی‌متری توماس ودرز که هرگز راز آن فاش نشد

توماس ودرز (Thomas Wedders)، مرد انگلیسی قرن هجدهم، به دلیل داشتن طولانی‌ترین بینی در جهان شهرت یافت. بینی عجیب او که بیش از ۱۹ سانتی‌متر طول داشت، او را به چهره‌ای افسانه‌ای در نمایش‌های دوره‌ای و تاریخ پزشکی بدل کرد.