
راز بقا: در یکی از نادرترین تصاویر، فیلمی از یک پرنده غولپیکر هما که توسط یک مرد قزاقستانی اهلی شده است و در حال بلعیدن یک استخوان است منتشر شده است.
هُما، مرغ استخوانخوار یا کرکس ریشدار (نام علمی: Gypaetus barbatus) گونهای پرندهٔ شکاری بزرگجثه از تیرهٔ بازان و راستهٔ بازسانان است که در کوههای مرتفع آفریقا، جنوب اروپا و آسیا از جمله مناطقی از ایران همچون منطقهٔ حفاظتشدهٔ گنو در بندر عباس زندگی میکند.
هُما در تمام طول سال یک جا میماند و هر فصل فقط یک یا دو تخم میگذارد. این پرنده مانند دیگر کرکسها عمدتاً لاشهخوار است، اما عمدهٔ غذای آن را مغز استخوان تشکیل میدهد. هما استخوانهای بزرگ را از ارتفاع زیاد به روی سنگها پرتاب میکند تا به قطعات کوچکتر شکسته شود. گاهی هم از لاکپشتهای کوچک زنده به همین روش تغذیه میکند. این پرنده تنها گونهٔ کرکس است که رژیم غذایی آن تقریباً منحصراً (۷۰ تا ۹۰ درصد) استخوان است. هما در کوههای بلند جنوب اروپا، قفقاز، آفریقا، شبهقارهٔ هند و تبت، زندگی و تولیدِمثل میکند. تخمگذاری این پرنده در میانهٔ زمستان با یک یا دو تخم صورت میگیرد که در آغاز بهار جوجهدار میشوند.
هُما را میتوان در ارتفاعات و مناطق کوهستانی یافت. این جانور در ارتفاعی بین ۳۰۰ تا ۴۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا زیست میکند و بیشتر اعضای این گونه در ارتفاعی بیش از ۲۰۰۰ متر سکونت میکنند. هُما اغلب مناطق متروک و صخرهای یا درههای مشرف به مراتع جایی که چرندگان و شکارگران آنها زیست میکنند را کنام خود میکند. زیست در چنین مناطقی امکان دسترسی بالقوه جانور به اجساد جانوران شکارشده و مردار را فراهم میکند.
این لاشخور استخوانخوار برخلاف دیگر کرکسها بلافاصله بر سر جسد حیوانات ظاهر نمیشود و به خوردن گوشت و لاشه آنها هم علاقهای ندارد. هما صبر میکند تا بقیه کرکسها و حیوانات لاشهخوار از لاشه دور شوند، سپس با کمک منقار خود، تکهای از استخوان را جدا میکند، به همراه استخوان به آسمان پرواز میکند و در بالای یک صخره توقف کرده، استخوان را روی سنگ رها میکند تا استخوان شکسته و به قطعات کوچکتر خرد شود. سپس استخوانها را درسته میبلعد.