کشف یکی از اجزای سازنده حیات در ۳۰۰ میلیون کیلومتری زمین

راز بقا: کشف ترکیب‌های شیمیایی اوراسیل در نمونه‌های یک سیارک نزدیک به زمین دانشمندان را شگفت‌زده کرده است. به گزارش اینسایدر پیپر، در تنها ۱۰ میلی‌گرم از نمونه‌های سیارک ریوگو در فاصله ۳۰۰ میلیون کیلومتری زمین، اوراسیل که یکی از اجزای تشکیل‌دهنده ساختار آر‌ان‌ای به شمار می‌رود، پیدا شده است.

به گزارش راز بقا، اوراسیل یک باز نوکلئوتیدی و از مشتقات پیریمیدین است که در ساختار آران‌ای دیده می‌شود و از این رو، کشف آن در یک سیارک می‌تواند سرنخ‌هایی از منشا حیات را در اختیار دانشمندان بگذارد.

این کشف که خبر آن در قالب یک مقاله روز سه‌شنبه منتشر شد، به سود نظریه‌های پیشینی است که بر اساس آن‌ها، سیارک‌هایی که به زمین برخورد کرده‌اند، بذر اولیه حیات را به سیاره ما آورده‌اند.

این یکی از جدیدترین پژوهش‌ها روی ۵.۴ گرم از نمونه‌های به‌دست‌آمده از سنگ و غبار سیارک ریوگو است که کاوشگر هایابوسا-۲ اواخر سال ۲۰۲۰ به زمین آورد.

این کاوشگر که سال ۲۰۱۴ به فضا پرتاب شده بود، موفق شد نمونه‌هایی از این سیارک را در کپسولی که به همین منظور طراحی شده بود، گرد آورد و برای بررسی و مطالعه بیشتر در اختیار دانشمندان قرار دهد.

این محموله ارزشمند پس از رسیدن به زمین در اختیار تیم‌های تحقیقاتی متعددی قرار گرفت و برخی از آن‌ها به این نتیجه رسیدند که اجزای اصلی سازنده حیات ممکن است نه روی زمین، بلکه اساسا در فضا شکل گرفته باشند. این موضوع همچنین از این جهت حائز اهمیت است که دانشمندان با بررسی نمونه‌های گردآوری‌شده ریوگو برای نخستین بار در یک سیارک نزدیک به زمین، شواهدی از وجود آب پیدا کردند.

مقاله جدید که در مجله نیچر کامینیوکیشنز منتشر شد، علاوه بر این‌ها، از کشفی جدید رونمایی می‌کند: باز‌های نوکلئوتیدی آران‌ای. در حالی که دی‌ان‌ای، مارپیچ دوگانه مشهور، به عنوان طرح ژنتیکی عمل می‌کند، آران‌ای تک‌رشته‌ای یک پیام‌رسان بسیار مهم است که دستورالعمل‌های موجود در دی‌ان‌ای را اجرایی می‌کند.

دانشمندان پیش از این برخی یا تمامی این اجزای سازنده سیارک‌های مختلف را که به شکل شهاب‌سنگ به زمین برخورد کرده بودند، کشف کرده‌اند. هرچند هنوز نمی‌توان با اطمینان گفت که آیا این ترکیب‌های شیمیایی از فضایی بیرونی می‌آیند یا هم‌زمان با فرود بر زمین، به این ترکیب‌ها آغشته شده‌اند.

یاسوهیرو اوبا، استادیار دانشگاه هوکایدو ژاپن و یکی از نویسندگان این مقاله، می‌گوید، از آنجایی که هر شهاب‌سنگی که به سطح زمین برخورد می‌کند، جایی است که میکروارگانیسم‌ها نیز در آن حضور دارند، اطمینان از اینکه چنین ساختار‌های مهم بیولوژیکی از خود شهاب‌سنگ‌ها ناشی می‌شوند، دشوار است.

به گفته او، آزمایش‌های انجام‌شده روی نمونه‌های ریوگو چند مرحله‌ای بودند که با قراردادن آن‌ها در آب داغ آغاز شد؛ چیزی شبیه به دم کردن چای یا قهوه. سپس برای استخراج یکسری از مولکول‌ها از اسید استفاده شد. این مولکول‌ها با ابزار‌هایی بسیار حساس تجزیه و تحلیل شدند و قادر بودند مقدار کم اوراسیل موجود را هم تشخیص دهند.

این کشف شواهدی قوی از وجود یکی از ترکیب‌های آران‌ای به دست می‌دهد و نشان‌دهنده آن است که این ترکیبات حتی پیش از پدیدار شدن حیات روی زمین نیز وجود داشته‌اند.

به گفته دانشمندان، این بخش از اجزای تشکیل‌دهنده آران‌ای در تکامل دوران پیشازیستی نقش بازی می‌کند و احتمالا در پدیدار شدن نخستین نشانه‌های حیات سهم دارد.

اگرچه سایر اجزای تشکیل‌دهنده آران‌ای در این نمونه‌های گردآوری‌شده پیدا نشدند، دانشمندان بر این باورند که ممکن است سایر ترکیبات در مقدار بسیار پایینی وجود داشته باشند که با روشی که برای پیدا کردن اوراسیل به کار گرفته شد، قابل شناسایی نیستند.

دانشمندان امیدوارند بررسی نمونه‌های دیگر که در سال‌های آتی به دست می‌آید، از جمله نمونه‌های سیارک بنو که کاوشگر اوسیریس-رکس آن‌ها را به زمین خواهد آورد، اطلاعات جدیدی را در اختیارشان بگذارد.

برنامه فضایی در قالب پروژه «اکس-پلوریشن» که قرار است سال آینده به قمر فوبوس مریخ انجام شود و حوالی ۲۰۲۹ به زمین بازگردد، هم سرنخ‌های جدیدی درباره منشا اجزای سازنده حیات در اختیار دانشمندان قرار خواهد داد.