سیاره‌ای شبیه لیمو؛ کشف عجیب ناسا که دانشمندان را شگفت‌زده کرد، سیاره‌ای شبیه لیمو که از آسمانش الماس می‌بارد

راز بقا: در روز‌های اخیر خبری عجیب در شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها دست‌به‌دست شد: «ناسا سیاره‌ای شبیه لیمو کشف کرده است!» در نگاه اول، این خبر بیشتر شبیه یک شوخی یا تیتر اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد؛ اما بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که پشت این تیتر عجیب، یک کشف واقعی و بسیار مهم نجومی قرار دارد.

به گزارش راز بقا، ناسا با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب، سیاره‌ای فراخورشیدی (خارج از منظومه شمسی) را شناسایی کرده که به دلیل شرایط خاص فیزیکی، شکل آن کشیده و غیرکروی است؛ شکلی که دانشمندان آن را به «لیمو» یا «توپ راگبی» تشبیه کرده‌اند.

سیاره لیمویی دقیقاً چیست؟

این سیاره با نام علمی PSR J۲۳۲۲-۲۶۵۰b شناخته می‌شود. برخلاف سیارات آشنای منظومه شمسی، این جرم آسمانی در مداری بسیار نزدیک به یک پولسار قرار دارد.

پولسار‌ها بقایای فوق‌العاده متراکم ستاره‌های مرده هستند که:

چگالی بسیار بالا دارند، گرانش فوق‌العاده شدیدی ایجاد می‌کنند و میدان‌های مغناطیسی مرگبار دارند.

همین گرانش شدید باعث شده این سیاره از حالت کروی طبیعی خارج شود و به شکل کشیده درآید؛ پدیده‌ای که در فیزیک نجومی به آن کشش جزر و مدی (Tidal Forces) گفته می‌شود.

چرا شکل این سیاره شبیه لیمو شده است؟

در حالت عادی، سیارات به دلیل گرانش یکنواخت خود، شکلی نزدیک به کره دارند. اما در مورد PSR J۲۳۲۲-۲۶۵۰b شرایط متفاوت است:

فاصله سیاره تا ستاره میزبانش بسیار کم است.

نیروی گرانشی پولسار به‌صورت نامتوازن بر سیاره اثر می‌گذارد.

یک سمت سیاره بیشتر کشیده می‌شود.

نتیجه: سیاره‌ای بیضوی و کشیده، شبیه لیمو

بنابراین «لیمویی بودن» این سیاره تشبیه ظاهری علمی است، نه اینکه واقعاً شبیه یک میوه یا دارای سطح زردرنگ باشد.

جوّی عجیب‌تر از شکل ظاهری

شگفتی اصلی فقط به شکل سیاره محدود نمی‌شود. داده‌های به‌دست‌آمده از تلسکوپ جیمز وب نشان می‌دهد که جوّ این سیاره یکی از عجیب‌ترین جو‌های کشف‌شده تا امروز است.

ویژگی‌های جوّ PSR J۲۳۲۲-۲۶۵۰b:

تقریباً فاقد هیدروژن

غنی از هلیوم و کربن

بسیار نازک و ناپایدار

احتمالاً باقی‌مانده از یک سیاره بزرگ‌تر که بخش عمده‌اش تبخیر شده.

به گزارش راز بقا دانشمندان معتقدند این سیاره شاید هسته‌ی برهنه‌ی یک غول گازی نابودشده باشد؛ سیاره‌ای که در اثر تابش و گرانش شدید پولسار، لایه‌های بیرونی خود را از دست داده است.

فاصله این سیاره تا زمین چقدر است؟

این سیاره در فاصله‌ای حدود چند صد تا چند هزار سال نوری از زمین قرار دارد. اگرچه از نظر کیهانی چندان دور محسوب نمی‌شود، اما همچنان کاملاً خارج از دسترس بشر است و تنها از طریق ابزار‌های پیشرفته نجومی قابل مطالعه است.

آیا این سیاره قابل سکونت است؟

پاسخ کوتاه: قطعاً نه.

دلایل: دمای بسیار بالا، تابش مرگبار پولسار، نبود آب، نبود جوّ پایدار و گرانش و تشعشعات کشنده.

این سیاره هیچ شباهتی به زمین یا محیط‌های قابل زیست ندارد و صرفاً از نظر علمی و شناخت ساختار سیارات اهمیت دارد.

چرا این کشف برای علم مهم است؟

کشف سیاره‌ای با چنین ویژگی‌هایی چند پیامد مهم دارد:

درک بهتر تکامل سیارات

این کشف نشان می‌دهد سیارات می‌توانند سرنوشت‌های بسیار متفاوتی نسبت به زمین داشته باشند.

شناخت تأثیر ستاره‌های مرده بر سیارات

مطالعه پولسار‌ها و سیارات اطرافشان به درک بهتر مراحل پایانی عمر منظومه‌های ستاره‌ای کمک می‌کند.

گسترش مرز‌های مدل‌های نجومی

بسیاری از مدل‌های قبلی، چنین ساختار‌هایی را پیش‌بینی نکرده بودند.

آیا ناسا اولین‌بار است چنین چیزی کشف می‌کند؟

خیر. پیش از این نیز سیاراتی با ویژگی‌های عجیب کشف شده‌اند:

سیارات الماسی، سیاراتی با باران شیشه، سیاراتی داغ‌تر از آهن مذاب و سیاراتی بدون شب و روز.

اما سیاره‌ای با این میزان تغییر شکل فیزیکی یکی از نادرترین نمونه‌ها به شمار می‌رود.

خبر واقعی است، اما نه آن‌طور که فکر می‌کنید

به گزارش راز بقا خبر کشف «سیاره‌ای شبیه لیمو» توسط ناسا واقعی است، اما نه به معنای وجود یک سیاره کارتونی یا عجیب‌الخلقه. این تشبیه صرفاً برای توصیف شکل غیرعادی یک سیاره واقعی به کار رفته که تحت تأثیر نیرو‌های شدید کیهانی قرار دارد.

این کشف بار دیگر نشان می‌دهد که جهان بسیار عجیب‌تر، متنوع‌تر و شگفت‌انگیزتر از تصورات ماست؛ و هنوز چیز‌های زیادی برای کشف‌کردن در دل آسمان وجود دارد.