فرهنگ و تمدن

آب‌ملخ پرنده‌ای اسطوره‌ای در خراسان است که به آب چشمه‌ای جادویی وابسته و علاقه‌مند به شکار ملخ‌ها بود. این پرنده اسطوره‌ای، نمادی از همکاری انسان با طبیعت در کنترل آفات کشاورزی به شمار می‌رود. داستان آب‌ملخ تلفیقی از واقعیت و افسانه است و شباهت‌هایی با پرندگان واقعی مانند سار و مرغ مینا دارد، که هم جذابیت فرهنگی دارد و هم درس‌های زیست‌محیطی ارائه می‌کند.
کد خبر: ۴۹۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۵

در عجایب‌نامه، پرنده‌ای شگفت‌انگیز به نام «موسیقار» با منقاری هفت‌سوراخ و آواز دل‌نشینش معرفی شده است. اسکندر در تاریکی جام جهان‌نما او را می‌بیند و حکیمان با الهام از او سازی به نام «کلباد» می‌سازند. این روایت نمادی از هنر، راز، و تلاش انسان برای انتقال زیبایی در روشنایی است و جلوه‌ای از عمق تفکر و فرهنگ ادبی ایران را به نمایش می‌گذارد.
کد خبر: ۴۸۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۳

عمو قوز علی، دیوی قوزدار در باور‌های مردم کرمانشاه است که برای ترساندن و تربیت کودکان به کار می‌رفته است. این موجود نه تنها جنبه آموزشی داشته، بلکه بخشی از فرهنگ شفاهی و میراث محلی منطقه محسوب می‌شود. در این نوشته با ریشه‌ها، تصویر و نقش عمو قوز علی در زندگی روزمره و اهمیت فرهنگی و تاریخی آن آشنا شوید.
کد خبر: ۴۸۸۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۲

«هالی ننه» یکی از افسانه‌های ترسناک و رازآلود فرهنگ عامه تبریز است؛ پیرزنی بلند قامت با گردنبندی مرموز که زنان باردار را آزار می‌داد و سرانجام در تنور گرفتار شد. این شخصیت افسانه‌ای هنوز در روایت‌های محلی و حتی شبکه‌های اجتماعی زنده است و به‌عنوان نمادی از باور‌های فولکلوریک و هویت فرهنگی مردم تبریز شناخته می‌شود.
کد خبر: ۴۸۵۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۱۶

روستای سرآقا سید در قلب زاگرس، با معماری پلکانی، فرهنگ بختیاری و طبیعت بکر، یکی از شگفتی‌های کمتر شناخته‌شده ایران است.
کد خبر: ۴۶۹۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۳۱

روستای صخره‌ای حیله‌ور در شهرستان اسکو، یادگاری از دوره ایلخانی و همسایه کندوان است. این اثر تاریخی که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده، با معماری پناهگاهی خود روایتگر هوش و زندگی مردمان گذشته در دل صخره‌هاست.
کد خبر: ۴۶۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۶

عه‌لو دینو، قهرمان فولکلور کردی در قرن شانزدهم، به‌عنوان رابین‌هود کرد‌ها شناخته می‌شود. او با مقاومت در برابر عثمانی و میر محمد بدرخان، ثروت را از ثروتمندان گرفته و میان فقرا تقسیم می‌کرد. داستانش ترکیبی از واقعیت و افسانه است.
کد خبر: ۴۶۷۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۶

از قصه‌های کهنه تا ویدیوهای وایرال امروز
حمام‌های قدیمی ایران، با فضای تاریک و معماری رازآلودشان، سال‌هاست در قصه‌های مردم به «حمام جنی» معروف شده‌اند. این مقاله از راز بقا به بررسی ریشه تاریخی این باور، نمونه‌های مشهور و بازگشت آن در ویدیو‌های وایرال شبکه‌های اجتماعی می‌پردازد.
کد خبر: ۴۶۰۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۹

سفیداب، ماده‌ای طبیعی و سنتی برای لایه‌برداری و روشن کردن پوست است که از چربی حیوانات یا ترکیبات فلزی تهیه می‌شود. این روش قدیمی، جایگزینی سالم و مؤثر برای ماسک‌های شیمیایی و راهی طبیعی برای زیبایی و سلامت پوست است.
کد خبر: ۴۵۹۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۹

جشن زن سالار یا روز زنانه یا روز بدون مردان؛ در دل جنگل‌های گیلان، آیینی شگفت‌انگیز هر سال برگزار می‌شود؛ روزی که مرد‌ها از روستا بیرون می‌روند و زنان جشن می‌گیرند. با ما همراه باشید تا با سنت زن‌سالارانه شمال ایران و ریشه‌های فرهنگی آن بیشتر آشنا شوید.
کد خبر: ۴۳۰۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۷

مجسمه نقره‌ای «گاو زانو‌زده با ظرف دهانه‌دار» که در شوش، جنوب‌غربی ایران کشف شده و اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود، نمایانگر ترکیبی شگفت از عناصر انسانی و حیوانی در هنر پیشا - ایلامی است. این اثر منحصر‌به‌فرد با الهام از سبک بین‌النهرینی، احتمالا نقشی آیینی داشته و بیانگر هویت فرهنگی مستقل ایلامیان در آغاز تمدن‌های تاریخی ایران است.
کد خبر: ۴۴۸۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۹

امامزاده ماستی در اصفهان، یکی از زیارتگاه‌های کهن با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد است. شیر سنگی مشهور این امامزاده که بنا بر باور‌های عامیانه، توان باروری به زنان می‌بخشد، یکی از جنبه‌های رمزآلود آن به شمار می‌رود. در این مطلب، تاریخچه، معماری، و ریشه‌های فرهنگی این باور مورد بررسی قرار می‌گیرد. مقاله‌ای جذاب برای علاقه‌مندان به آیین‌های بومی و مردم‌نگاری ایران.
کد خبر: ۴۴۵۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۸

شغال ساتور کازرون؛ موجود افسانه‌ای با صدای جیغ‌مانند که در فرهنگ مردم فارس نماد بدشانسی و پیش‌بینی مرگ است. داستان‌ها، باور‌ها و جایگاه این موجود در فرهنگ محلی را بخوانید.
کد خبر: ۴۴۸۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۷

باغ سنگی سیرجان، باغی منحصر‌به‌فرد در استان کرمان است که به‌دست کشاورزی ناشنوا ساخته شد؛ اعتراضی هنری به خشکسالی و فقر. در این مقاله از راز بقا با داستان تلخ و تأثیرگذار درویش‌خان و پیام نمادین این باغ آشنا شوید.
کد خبر: ۴۴۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۳

چاورَش، موجودی افسانه‌ای در باور مردم روستای آله‌دانه کنگاور، با دو سر مردانه و زنانه، شلاقی مرگبار و قدرت سفر در زمان، نماد ترس و هشدار‌های اخلاقی در فرهنگ عامه است. این موجود جاودانه با چهره‌ای جوان و عصبانی، کودکان را قربانی می‌گیرد و به بدکاران سکه می‌بخشد.
کد خبر: ۴۳۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۲۵

جشنواره گرامی‌داشت خر (Festival del Burro) در کلمبیا، مراسمی سنتی برای تجلیل از این حیوان سخت‌کوش است. با رژه خر‌های تزئین‌شده، موسیقی محلی و آداب‌ورسوم بومی، این جشنواره نمادی از فرهنگ و زندگی روستایی کلمبیا محسوب می‌شود.
کد خبر: ۴۲۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۲۰

ننه هر دُم، موجودی افسانه‌ای در فرهنگ تهران قدیم است؛ پیرزنی ترسناک با دُمی حیوانی که برای ترساندن کودکان و هشدار‌های تربیتی استفاده می‌شد. در این مقاله از راز بقا، ریشه‌ها و معنا‌های پنهان این شخصیت را بررسی می‌کنیم.
کد خبر: ۴۲۷۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۹

قله آدم (Adam’s Peak) یا سری پادا یکی از مقدس‌ترین و شگفت‌انگیزترین مکان‌های سری‌لانکاست که پیروان ادیان مختلف آن را جای پای بودا، شیوا یا حضرت آدم می‌دانند. این کوه زیارتی با طبیعتی بکر، طلوعی افسانه‌ای و اهمیت فرهنگی و زیست‌محیطی، مقصدی منحصر‌به‌فرد برای عاشقان معنویت و ماجراجویی است.
کد خبر: ۴۲۸۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

در دل شهر فاس مراکش، چرم‌سازی سنتی با استفاده از فضله کبوتر و رنگ‌های طبیعی همچنان پابرجاست. با ما همراه باشید تا با این هنر باستانی، مراحل دباغی و راز‌های ماندگاری چرم فاس آشنا شوید.
کد خبر: ۴۲۷۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۶

افسانه ایت‌باراق‌ها فقط داستان یک نزاع یا جنگ نیست، بازتابی است از چگونگی تعریف خود در آیینه اسطوره‌ها نزد ترک‌های باستان. آنها با این روایت‌ها مرز میان مقدس و ناپاک، خودی و بیگانه، نگهبان وفادار و هیولای ترکیبی را ترسیم کردند.
کد خبر: ۴۲۶۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۵