مارماهی الکتریکی؛ موجودی که با برق طعمه را بیهوش میکند و باعث اختراع باتری شد
راز بقا: مارماهی الکتریکی (electric eel) از خانواده ماهیان آب شیرین نئوتروپیک در آمریکای جنوبی هستند و به خاطر توانایی خود در تولید برق و شوکهای تا ۸۶۰ ولت معروفند.
به گزارش راز بقا، قابلیتهای الکتریکی آنها اولین بار در سال ۱۷۷۵ مورد مطالعه قرار گرفت و به اختراع باتری الکتریکی در سال ۱۸۰۰ کمک کرد. با وجود نامشان، مارماهیهای الکتریکی ارتباط نزدیکی با مارماهیهای واقعی ندارند و جزو گروه چاقوماهیان الکتروحسی هستند که به ماهیهای کپور نزدیکترند.
در سال ۲۰۱۹، این مارماهیها به سه گونه تقسیم شدند؛ در حالی که بیش از دو قرن قبل، این جنس تنها به عنوان Electrophorus electricus شناخته میشدند.
ویژگیهای مارماهی الکتریکی
به گزارش راز بقا این مارماهیها شبزی و ملزم به تنفس هوا هستند. آنها دید ضعیفی دارند که با مکانیابی الکتریکی این ضعف جبران میشود. عمدتاً ماهی میخورند. مارماهیهای الکتریکی دائما به رشد خود ادامه میدهند و به ستون فقرات خود مهرههای بیشتری اضافه میکنند. نرها از مادهها بزرگترند و برخی از نمونههای اسیر شده بیش از ۲۰ سال عمر کردهاند.
مارماهیهای الکتریکی بدنی بلند و قوی دارند که در قسمت جلو کمی استوانهای و به سمت دم بیشتر صاف میشود. این ماهی میتواند به طول ۲ متر و وزن ۲۰ کیلوگرم برسد. دهان آنها جلوی پوزه قرار دارد و به سمت بالا باز میشود. پوست آنها صاف و ضخیم، قهوهای تا سیاه با شکم زرد یا قرمز و بدون فلس است.
بالههای سینهای هرکدام دارای هشت استخوان رادیال کوچک در نوک خود هستند و بیش از ۱۰۰ مهره پیشدم دارند، در حالی که سایر اعضای خانواده Gymnotidae تا ۵۱ مهره دارند.
ممکن است تعداد کل مهرهها به ۳۰۰ برسد. مرز واضحی بین باله دم و باله مقعدی وجود ندارد که در زیر بدن گسترش یافته و بیش از ۴۰۰ پرتو استخوانی دارد. مارماهیهای الکتریکی به حرکات موجمانند باله مقعدی خود برای پیشروی در آب تکیه میکنند.
به گزارش راز بقا، این ماهیها بیشتر اکسیژن خود را از طریق تنفس هوا با استفاده از پمپینگ دهانی به دست میآورند. این توانایی به آنها اجازه میدهد در زیستگاههای با سطوح اکسیژن متغیر، از جمله جویبارها، باتلاقها و برکهها زندگی کنند.
بهطور منحصر به فرد، حفره دهانی مارماهی الکتریکی با غشای بافتی چیندار پوشیده شده که دارای رگهای خونی فراوانی است و تبادل گاز را بین هوا و خون ممکن میسازد. تقریباً هر دو دقیقه، این ماهیها از طریق دهان هوا را وارد کرده، در حفره دهانی نگه میدارند و آن را از طریق روزنههای آبی کنار سر خارج میکنند.
بر خلاف سایر ماهیهای تنفسی، آبششهای کوچک مارماهی الکتریکی در هنگام دریافت هوا تخلیه نمیشوند و بیشتر دیاکسید کربن تولید شده از طریق پوست خارج میشود. این ماهیها میتوانند در صورت خیس بودن پوست برای چند ساعت در خشکی زنده بمانند.
مارماهیهای الکتریکی چشمان کوچک و دید ضعیفی دارند و قادر به شنیدن از طریق یک دستگاه وبری هستند که شامل استخوانهای کوچک متصلکننده گوش داخلی به کیسه شناست. تمام اعضای حیاتی آنها در نزدیکی قسمت جلو بدن قرار دارند و تنها ۲۰ درصد از فضا را اشغال کردهاند و از اعضای الکتریکی مارماهی جدا هستند.
توانایی خاص مارماهی الکتریکی
مارماهی الکتریکی با وجود نامش، واقعاً یک مارماهی نیست بلکه گونهای از چاقوماهی است. این موجود آبی جذاب به خاطر توانایی خود در تولید شوکهای الکتریکی قوی که به ۸۰۰ ولت میرسد، مشهور است. این شوکها عمدتاً برای شکار طعمه و محافظت از خود استفاده میشوند، زیرا میتوانند جانوران را بیهوش کرده و از شکارچیان احتمالی جلوگیری کنند.
مارماهیهای الکتریکی میتوانند به طول نزدیک به ۲.۴ متر برسند و در اکوسیستمهای آب شیرین نئوتروپیک آمریکای جنوبی زندگی میکنند، بهویژه در آبهای کدر رودخانه آمازون و شاخههای متعدد آن که در کشورهای برزیل، پرو و کلمبیا قرار دارند.