












راز بقا: شیرها از دیرباز بهعنوان یکی از بزرگترین شکارچیان طبیعت شناخته میشوند، اما برخی از آنها به دلایل مختلف به آدمخواری روی آوردهاند. یکی از معروفترین این موارد به شیرهای نجومبه (Njombe) در تانزانیا بازمیگردد که گفته میشود در دهه ۱۹۳۰ میلادی، جان صدها نفر را گرفتند. اما آیا واقعاً این حمله مرگبارترین حمله حیوانات به انسان در طول تاریخ بود؟ و آیا شیرهای تانزانیا واقعاً بیش از هر طعمهای، گوشت انسان را ترجیح میدهند؟ در این مقاله از راز بقا به بررسی این ماجرا و دلایل علمی آن میپردازیم.
به گزارش راز بقا، در منطقه نجومبه در تانزانیا، گروهی از شیرها به دلیل کمبود منابع غذایی و تغییرات زیستمحیطی، به انسانها حمله کردند. این رویداد توسط یک شکارچی انگلیسی به نام جورج راشبی (George Rushby) ثبت شده است. او مدعی شد که این شیرها مسئول مرگ صدها نفر بودهاند. برخی گزارشها این تعداد را ۱۵۰۰ نفر در طی ۶ ماه اعلام کردهاند، اما منابع علمی و تاریخی دقیق این عدد را تأیید نمیکنند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
شیر آلبینو؛ شکارچی سفیدپوشی که زیباترین و کمیابترین شیر جهان است و تنها چند قلاده از آنها وجود دارد
شیرهای آدمخوار؛ داستان هولناک دو شیر غولپیکر که ۳۰ کارگر را زنده زنده خوردند!
شیر ایرانی؛ شیر مشهوری که به دست قاجارها در ایران منقرض شد و سر از هند درآورد
شیرهای نجومبه به دلیل گرسنگی شدید و تخریب زیستگاه طبیعیشان، به شکار انسانها عادت کردند. نبود شکار طبیعی و افزایش تعداد اجساد در منطقه که ناشی از بیماریها و سوءتغذیه بود، باعث شد این شیرها بهطور مداوم به انسان حمله کنند.
شیرها بهطور طبیعی ترجیح میدهند از حیوانات وحشی مانند آهو، بوفالو و گورخر تغذیه کنند. اما در برخی شرایط خاص، آنها به آدمخواری روی میآورند. مهمترین دلایل این رفتار عبارتند از:
یک. کمبود طعمه طبیعی: در اثر شکار بیرویه یا تغییرات اقلیمی، تعداد طعمههای طبیعی کاهش مییابد و شیرها مجبور میشوند گزینههای دیگری را امتحان کنند.
دو. بیماری یا آسیبدیدگی: شیرهای بیمار یا پیر که قادر به شکار حیوانات سریع و قوی نیستند، به دنبال طعمههای آسانتر مانند انسانها میگردند.
سه. وجود اجساد انسانی در محیط: در برخی مناطق، به دلیل بیماریهای همهگیر یا جنگها، اجساد زیادی در دسترس حیوانات قرار میگیرد. این مسئله باعث میشود که شیرها به گوشت انسان عادت کنند.
چهار. نزدیکی بیشازحد انسان به زیستگاه شیرها: در مواردی که انسانها وارد قلمرو طبیعی شیرها میشوند، احتمال درگیری و شکار بیشتر میشود.
یکی از مشهورترین موارد آدمخواری شیرها مربوط به شیرهای تسوو در کنیا است. در سال ۱۸۹۸، دو شیر آدمخوار در مدت چند ماه، کارگران راهآهن را که مشغول ساخت خط آهن اوگاندا-کنیا بودند، شکار کردند. طبق گزارشها، این دو شیر بیش از ۱۳۵ نفر را کشته و خورده بودند. این ماجرا بعدها الهامبخش فیلم The Ghost and the Darkness شد.
در مقایسه با ماجرای تسوو، گفته میشود که تعداد قربانیان حمله شیرهای نجومبه بیشتر بوده است، اما شواهد علمی برای تأیید این موضوع وجود ندارد. همچنین، برخلاف شیرهای تسوو که تعدادشان فقط دو عدد بود، حملات نجومبه توسط گروهی از شیرها انجام شده است.
شیرهای تانزانیا از نظر ویژگیهای زیستی تفاوت چندانی با سایر گونههای شیرهای آفریقایی ندارند. به گزارش راز بقا آنها معمولاً در گروههای اجتماعی زندگی کرده و از شکارهای گروهی بهره میبرند. اما شرایط محیطی، کاهش طعمه و عوامل انسانی میتوانند رفتار آنها را تغییر داده و آنها را به شکار انسان سوق دهند.
با این حال، نمیتوان گفت که شیرهای تانزانیا بهطور ذاتی از سایر شیرها خطرناکتر هستند. رفتار آنها به میزان زیادی وابسته به شرایط محیطی و زیستگاهی است.
ماجرای شیرهای نجومبه یکی از مرگبارترین حملات حیوانات به انسان در تاریخ است، اما عدد ۱۵۰۰ قربانی در ۶ ماه احتمالاً اغراقآمیز است. به گزارش راز بقا شیرها معمولاً انسانها را بهعنوان طعمه ترجیح نمیدهند، اما تحت شرایط خاصی مانند کمبود غذا، بیماری یا افزایش تماس با انسان، ممکن است به آدمخواری روی بیاورند. در نهایت، شیرهای تانزانیا تفاوتی اساسی با سایر شیرهای آفریقایی ندارند، و حملات آنها به انسان بیشتر ناشی از تغییرات محیطی و کاهش منابع طبیعی است تا ذات خشنتر آنها.