اگر انسان دو مغز داشت چگونه فکر می‌کرد؟
مغز دوم در بدن انسان، اگرچه صرفاً یک فرض علمی است، اما می‌تواند انقلابی در درک ما از هشیاری، تصمیم‌گیری و پردازش اطلاعات ایجاد کند. در این مطلب به بررسی علمی و دقیق پیامد‌های احتمالی داشتن دو مغز در یک بدن انسانی می‌پردازیم و تأثیر آن را بر توانایی تفکر همزمان تحلیل می‌کنیم.
راز بقا: از دیرباز، ذهن بشر به امکان‌هایی فراتر از واقعیت‌های زیستی اندیشیده است؛ از پرواز بدون بال تا ذهن‌خوانی و چندهوشی همزمان. یکی از جذاب‌ترین پرسش‌های خیالی که گاه در ادبیات علمی‌تخیلی یا شوخی‌های فلسفی مطرح می‌شود این است: اگر انسان به‌جای یک مغز، دارای دو مغز مستقل ولی هماهنگ بود، چه پیامدهایی در زندگی، تفکر، رفتار و حتی ساختار تمدن او ایجاد می‌شد؟ آیا می‌توانست همزمان به دو موضوع فکر کند؟ آیا شخصیت او دوگانه می‌شد؟ این مقاله با نگاهی علمی به بررسی چنین فرضی می‌پردازد.
ساختار مغز انسان و محدودیت‌های طبیعی
به گزارش راز بقا، مغز انسان در ساختار فعلی خود، متشکل از دو نیم‌کره‌ی راست و چپ است که با جسم پینه‌ای (Corpus Callosum) به‌یکدیگر متصل‌اند. این ساختار، امکان هماهنگی و انتقال اطلاعات میان دو نیم‌کره را فراهم می‌آورد. با اینکه این دو نیم‌کره وظایف نسبی متمایزی دارند (مانند پردازش زبان در نیم‌کره‌ی چپ و پردازش فضایی در نیم‌کره‌ی راست)، اما همچنان در تعامل تنگاتنگ هستند و مغز را به‌عنوان یک واحد پردازشی واحد معرفی می‌کنند.
حال تصور کنید که به‌جای این ساختار یکپارچه، دو مغز کاملاً مستقل در یک جمجمه یا دو جمجمه‌ی به‌هم‌پیوسته قرار گیرد. این ایده با الهام از برخی پدیده‌های نادر مانند دوقلو‌های به‌هم‌چسبیده‌ی مغزی (کریستال و اشلی مارتین) تا حدی قابل تصور است، اما نیازمند بررسی عملکردی و عصبی دقیق‌تری است.
همزمانی در تفکر؛ واقعیت یا خیال؟
به گزارش راز بقا، یکی از فرضیات هیجان‌انگیز در این سناریو آن است که آیا انسان با دو مغز می‌توانست همزمان به دو مسئله فکر کند؟ پاسخ به این پرسش، بستگی به نوع اتصال یا عدم اتصال این دو مغز دارد. اگر دو مغز کاملاً مستقل و دارای دو سیستم پردازشی و حافظه‌ای جدا باشند، در تئوری می‌توان تصور کرد که هر یک به مسئله‌ای متفاوت بیندیشد. با این حال، مسأله‌ای به‌نام «اختلال یکپارچگی آگاهی» ایجاد می‌شود: کدام مغز بر تصمیم‌گیری کلی بدن حاکم است؟ آیا یک مغز می‌تواند حرکت کند و دیگری آن را متوقف کند؟ در این صورت تعارض‌های رفتاری و شناختی اجتناب‌ناپذیر می‌شود.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
اگر نوزاد انسان شیر «ببر» بخورد چه می‌شود؟
اگر درون سیاه‌چاله بیفتیم چه می‌شود؟
همچنین پردازش همزمان در ذهن بشر حتی در حالت فعلی نیز به‌سختی انجام می‌گیرد. مفهوم «چندوظیفگی» (Multitasking) اغلب بیشتر یک توهم شناختی است تا واقعیت؛ چرا که مغز در حالت عادی به‌صورت سری، و نه موازی، وظایف را پردازش می‌کند. داشتن دو مغز می‌توانست ظرفیت پردازشی را افزایش دهد، اما بدون وجود یک سیستم هماهنگ‌کننده، احتمال بروز تناقض در عملکرد بالا بود.
هویت، آگاهی و پیامد‌های روان‌شناختی
به گزارش راز بقا، یکی از پیچیده‌ترین پیامد‌های داشتن دو مغز، مسأله‌ی «هویت واحد» است. آیا انسان دو مغزه، یک فرد محسوب می‌شد یا دو نفر در یک بدن؟ پژوهش‌های انجام‌شده بر روی افرادی که جسم پینه‌ای‌شان به‌دلایل پزشکی بریده شده، نشان داده که در برخی موارد رفتار‌های نیم‌بدن چپ و راست کاملاً متضاد می‌شود؛ تا حدی که یک دست لباس را می‌پوشاند و دست دیگر آن را درمی‌آورد. این نشان می‌دهد که نبود ارتباط مؤثر بین دو سیستم شناختی می‌تواند به شکل‌گیری آگاهی‌های جداگانه منجر شود.
از سوی دیگر، اگر سیستم یکپارچه‌ای برای هماهنگی دو مغز طراحی شود، امکان نوعی «ابرآگاهی» نیز مطرح می‌شود؛ حالتی که انسان می‌تواند به سطحی از درک و پردازش برسد که امروزه در دسترس نیست. این فرض، اما در قلمرو آینده‌پژوهی و زیست‌مهندسی قرار می‌گیرد و هنوز از چشم‌انداز زیستی فاصله دارد.
به گزارش راز بقا، داشتن دو مغز در انسان می‌توانست ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای پردازش اطلاعات و حل مسائل پیچیده فراهم آورد، اما بدون وجود سازوکار‌های عصبی، رفتاری و روان‌شناختی دقیق، پیامدهایی، چون تعارض در تصمیم‌گیری، چندگانگی شخصیت و اختلالات عملکردی نیز قابل انتظار بود. این ایده اگرچه تخیلی به‌نظر می‌رسد، اما ما را به پرسش‌های عمیقی درباره ماهیت آگاهی، خودآگاهی و ساختار ذهن انسانی سوق می‌دهد.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان