کشف ۳ لاشه پستاندار دریایی «پورپویز بی‌باله»؛ دلیل مرگ ۳ پورپویز در بندرلنگه چیست؟
کشف ۳ لاشه پستاندار دریایی «پورپویز بی‌باله» طی یک‌هفته در سواحل بندرلنگه بار دیگر زنگ خطر وضعیت شکننده زیست دریایی در آب‌های جنوبی کشور را یادآوری کرد. کارشناسان می‌گویند نبود ساختار حفاظتی، صید بی‌رویه و تخریب زیستگاه، پستانداران دریایی خلیج فارس را در آستانه نابودی قرار داده است.
در حالی‌که بررسی‌های اولیه برای یافتن علت دقیق مرگ پورپویز‌ها در بندر لنگه در جریان است، مدیرکل دفتر زیست‌بوم و سواحل دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست، می‌گوید: «در حال جمع‌آوری اطلاعات و بررسی میدانی هستیم، اما به‌صورت کلی، تلفات پستانداران دریایی معمولا به دلایل مختلفی از جمله برخورد با شناورها، گرفتار شدن در تور‌های صیادی، یا اختلال در جهت‌یابی رخ می‌دهد. در مورد اخیر نیز بررسی‌ها ادامه دارد تا علت دقیق مشخص شود.»
شهرام فداکار در گفت‌و‌گو با همشهری‌آنلاین می‌افزاید: «اجرای سرشماری پستانداران دریایی عموما در هیچ کشوری به شکل دقیق امکان‌پذیر نیست. پایش در دریا و برآورد جمعیت در اعماق آب‌ها نیازمند تجهیزات پیشرفته و هزینه بسیار بالاست و درحال‌حاضر چنین امکانی وجود ندارد و داده‌های ما محدود به سواحل است.»
ریشه بحران چیست؟
فعالان مستقل محیط‌زیست، اما معتقدند که ریشه بحران تلف شدن پستانداران دریایی و حتی آبزیان فراتر از یک حادثه یا محدودیت فنی است. یک کارشناس و پژوهشگر محیط زیست در این باره می‌گوید: «پورپویز بی‌باله» تنها گونه از خانواده آب‌بازان است که در آب‌های جنوبی ایران زیست می‌کند. این منطقه به‌دلیل ورود رسوبات و سیلاب‌ها از فلات ایران، یکی از غنی‌ترین زیستگاه‌های دریایی جهان به‌شمار می‌آید. اما با سدسازی و کاهش جریان رودخانه‌ها، بخش مهمی از این اکوسیستم حیاتی تضعیف شده است.»
محمدعلی یکتانیک در گفت‌و‌گو با همشهری‌آنلاین با اشاره به نبود ساختار حفاظتی دریایی در کشور تاکید می‌کند: «ما در خشکی یک‌دهم استاندارد جهانی یگان حفاظت داریم، در تالاب‌ها یک‌بیستم، و در دریا عملا این رقم صفر است؛ یعنی هیچ نهاد رسمی برای پایش، برخورد با صید غیرمجاز یا حفاظت از زیستگاه‌های دریایی وجود ندارد. در چنین شرایطی، نه‌فقط پورپویز‌ها بلکه بسیاری از گونه‌های حفاظت‌شده مانند کوسه‌ها و سفره‌ماهی‌ها هم به‌طور گسترده صید و یا به دلایل مختلف تلف می‌شوند.»
صیدی که دریا را می‌بلعد
این پژوهشگر محیط‌زیست با اشاره به اینکه بسیاری از صید‌ها به قصد صادرات، به‌ویژه به کشورچین انجام می‌شود و روش‌های صیادی در ایران به‌شدت غیراستاندارد است، می‌گوید: «در جهان به این نوع صید می‌گویند صید ضمنی، یعنی جانداران بسیاری ناخواسته به دام می‌افتند. برآورد جهانی این است که در این روش، به‌ازای هر گونه هدف، ۱۰ برابر دیگر گونه‌ها نیز صید می‌شوند. در ایران این رقم احتمالابیشتر است، چون نظارت مستمر وجود ندارد.»
یکتانیک از رشد کارخانه‌های پودر ماهی به‌عنوان یکی از معضلات تازه یاد می‌کند و توضیح می‌دهد: «این کارخانه‌ها از هر نوع آبزی استفاده می‌کنند. کوچک و بزرگ، گونه‌محافظت‌شده یا معمولی. محصولشان یا برای کود و خوراک دام مصرف می‌شود یا صادر می‌شود.»
اومی‌گوید: «خلیج فارس باید در ردیف مناطق حفاظت‌شده دریایی (MPA) قرار گیرد. در همه دنیا بخش‌هایی از دریا را برای بازتولید گونه‌ها، ممنوعه اعلام می‌کنند. خلیج فارس به‌دلیل تنوع غذایی بالا، محل تخم‌ریزی بسیاری از گونه‌ها از جمله ماهیان تُن و کوسه ماهی‌هاست. اما ما حتی یک نقطه حفاظت‌شده دریایی نداریم.»
نشانه‌ای از بحران عمیق‌تر
این کنشگر محیط زیست هشدار می‌دهد: «تخریب زیستگاه‌ها تنها به صید محدود نیست. ورود فاضلاب شهری، آلودگی نفتی، گرمایش آب و گردشگری بی‌ضابطه همگی دست به دست هم داده‌اند تا زیستگاه‌های پستانداران دریایی از بین بروند. حالا مرگ این سه پورپویز فقط نشانه‌ای از بحرانی بزرگ‌تراست که اگر جدی گرفته نشود، حیات در خلیج فارس را بیش از این تهدید خواهد کرد.»
مرگ سه پورپویز در بندرلنگه، زنگ هشداری برای سیاست‌گذاران محیط‌زیست ایران است. کارشناسان تاکید می‌کنند که بدون ایجاد یگان حفاظت دریایی، پایش مستمر و تعیین مناطق ممنوعه صید، تلفات پستانداران دریایی ادامه خواهد یافت. تلفات خاموشی که سلامت دریا را نشانه رفته است.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
دیو ماهی سیاه؛ فیلمی از ترسناکترین موجود دریا که برای اولین بار منتشر شده است
ماهی فایتر؛ راهنمای کامل مراقبت از ماهی فایتر یا جنگجوی سیامی که زیباترین ماهی آکواریوم است
آیا ماهیها آب میخورند؟
گِلخورک یا لنگوچ؛ عجیبترین ماهی دنیا که روی درخت زندگی می‌کند و در جنوب ایران هم یافت می‌شود
ماهی تترا نئون؛ محبوبترین ماهی آکواریوم که در تنهایی استرس میگیرد و رنگ بدنش تغییر می‌کند!
ماهی شورت یا حواصیم؛ ماهی لذیذ جنوبی که در ژاپن کیسو نامیده می‌شود و در سوشی استفاده می‌شود
غار ماهی کور ایرانی؛ تنها ماهی کور جهان که در لرستان زندگی می‌کند
(ویدئو) گربه ماهی راهرونده، ماهی عجیبی که در بیابان بدون آب زندگی می‌کند
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان