فرهنگ و تمدن

از قصه‌های کهنه تا ویدیوهای وایرال امروز
حمام‌های قدیمی ایران، با فضای تاریک و معماری رازآلودشان، سال‌هاست در قصه‌های مردم به «حمام جنی» معروف شده‌اند. این مقاله از راز بقا به بررسی ریشه تاریخی این باور، نمونه‌های مشهور و بازگشت آن در ویدیو‌های وایرال شبکه‌های اجتماعی می‌پردازد.
کد خبر: ۴۶۰۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۹

سفیداب، ماده‌ای طبیعی و سنتی برای لایه‌برداری و روشن کردن پوست است که از چربی حیوانات یا ترکیبات فلزی تهیه می‌شود. این روش قدیمی، جایگزینی سالم و مؤثر برای ماسک‌های شیمیایی و راهی طبیعی برای زیبایی و سلامت پوست است.
کد خبر: ۴۵۹۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۹

جشن زن سالار یا روز زنانه یا روز بدون مردان؛ در دل جنگل‌های گیلان، آیینی شگفت‌انگیز هر سال برگزار می‌شود؛ روزی که مرد‌ها از روستا بیرون می‌روند و زنان جشن می‌گیرند. با ما همراه باشید تا با سنت زن‌سالارانه شمال ایران و ریشه‌های فرهنگی آن بیشتر آشنا شوید.
کد خبر: ۴۳۰۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۷

مجسمه نقره‌ای «گاو زانو‌زده با ظرف دهانه‌دار» که در شوش، جنوب‌غربی ایران کشف شده و اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود، نمایانگر ترکیبی شگفت از عناصر انسانی و حیوانی در هنر پیشا - ایلامی است. این اثر منحصر‌به‌فرد با الهام از سبک بین‌النهرینی، احتمالا نقشی آیینی داشته و بیانگر هویت فرهنگی مستقل ایلامیان در آغاز تمدن‌های تاریخی ایران است.
کد خبر: ۴۴۸۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۹

امامزاده ماستی در اصفهان، یکی از زیارتگاه‌های کهن با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد است. شیر سنگی مشهور این امامزاده که بنا بر باور‌های عامیانه، توان باروری به زنان می‌بخشد، یکی از جنبه‌های رمزآلود آن به شمار می‌رود. در این مطلب، تاریخچه، معماری، و ریشه‌های فرهنگی این باور مورد بررسی قرار می‌گیرد. مقاله‌ای جذاب برای علاقه‌مندان به آیین‌های بومی و مردم‌نگاری ایران.
کد خبر: ۴۴۵۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۸

شغال ساتور کازرون؛ موجود افسانه‌ای با صدای جیغ‌مانند که در فرهنگ مردم فارس نماد بدشانسی و پیش‌بینی مرگ است. داستان‌ها، باور‌ها و جایگاه این موجود در فرهنگ محلی را بخوانید.
کد خبر: ۴۴۸۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۷

باغ سنگی سیرجان، باغی منحصر‌به‌فرد در استان کرمان است که به‌دست کشاورزی ناشنوا ساخته شد؛ اعتراضی هنری به خشکسالی و فقر. در این مقاله از راز بقا با داستان تلخ و تأثیرگذار درویش‌خان و پیام نمادین این باغ آشنا شوید.
کد خبر: ۴۴۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۳

چاورَش، موجودی افسانه‌ای در باور مردم روستای آله‌دانه کنگاور، با دو سر مردانه و زنانه، شلاقی مرگبار و قدرت سفر در زمان، نماد ترس و هشدار‌های اخلاقی در فرهنگ عامه است. این موجود جاودانه با چهره‌ای جوان و عصبانی، کودکان را قربانی می‌گیرد و به بدکاران سکه می‌بخشد.
کد خبر: ۴۳۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۲۵

جشنواره گرامی‌داشت خر (Festival del Burro) در کلمبیا، مراسمی سنتی برای تجلیل از این حیوان سخت‌کوش است. با رژه خر‌های تزئین‌شده، موسیقی محلی و آداب‌ورسوم بومی، این جشنواره نمادی از فرهنگ و زندگی روستایی کلمبیا محسوب می‌شود.
کد خبر: ۴۲۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۲۰

ننه هر دُم، موجودی افسانه‌ای در فرهنگ تهران قدیم است؛ پیرزنی ترسناک با دُمی حیوانی که برای ترساندن کودکان و هشدار‌های تربیتی استفاده می‌شد. در این مقاله از راز بقا، ریشه‌ها و معنا‌های پنهان این شخصیت را بررسی می‌کنیم.
کد خبر: ۴۲۷۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۹

قله آدم (Adam’s Peak) یا سری پادا یکی از مقدس‌ترین و شگفت‌انگیزترین مکان‌های سری‌لانکاست که پیروان ادیان مختلف آن را جای پای بودا، شیوا یا حضرت آدم می‌دانند. این کوه زیارتی با طبیعتی بکر، طلوعی افسانه‌ای و اهمیت فرهنگی و زیست‌محیطی، مقصدی منحصر‌به‌فرد برای عاشقان معنویت و ماجراجویی است.
کد خبر: ۴۲۸۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

در دل شهر فاس مراکش، چرم‌سازی سنتی با استفاده از فضله کبوتر و رنگ‌های طبیعی همچنان پابرجاست. با ما همراه باشید تا با این هنر باستانی، مراحل دباغی و راز‌های ماندگاری چرم فاس آشنا شوید.
کد خبر: ۴۲۷۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۶

افسانه ایت‌باراق‌ها فقط داستان یک نزاع یا جنگ نیست، بازتابی است از چگونگی تعریف خود در آیینه اسطوره‌ها نزد ترک‌های باستان. آنها با این روایت‌ها مرز میان مقدس و ناپاک، خودی و بیگانه، نگهبان وفادار و هیولای ترکیبی را ترسیم کردند.
کد خبر: ۴۲۶۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۵

در این مقاله از راز بقا با روایت زنی از ایل قشقایی، به آیین‌های کهن محافظت از نوزادان در میان عشایر می‌پردازیم؛ از استفاده نمادین نیل و زعفران تا ریختن آب در لوله‌ی تفنگ و باور به تأثیر رنگ‌ها.
کد خبر: ۴۲۶۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۳

اَتو ایزد مرگ در باور‌های مردم کرمانشاه است؛ نمادی رازآلود از گذر روح، با نشانه‌هایی، چون پر سیاه و دروازه طلایی. در این مقاله با جایگاه فرهنگی و اسطوره‌ای او در فولکلور غرب ایران آشنا شوید.
کد خبر: ۴۲۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۰

«خیابان جهان‌آرا» در محله یوسف‌آباد تهران، امروزه یکی از مناطق پررفت‌وآمد و مدرن پایتخت است، اما در گذشته‌ای نه‌چندان دور، دره‌ای تاریک و زیستگاه گرگ‌ها بود. این محله روزگاری یکی از ترسناک‌ترین نقاط تهران محسوب می‌شد. در این مطلب با گذشته‌ی ناشناخته و وحشی یوسف‌آباد آشنا می‌شویم؛ از زوزه‌ی گرگ‌ها در شب تا دگرگونی آن به خیابانی لوکس و شلوغ در دل تهران امروز.
کد خبر: ۴۲۳۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۹

در دل کویر شهداد، قصه‌ای شگفت‌انگیز از کوتوله‌های خرداندام که با جادو و شجاعت به نبرد اژد‌های سرخ سیستان و بلوچستان رفتند و برای دست‌یابی به کوه طلای افسانه‌ای جنگیدند. داستانی پر رمز و راز از قدرت، اتحاد و فرهنگ ایرانی.
کد خبر: ۴۲۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۸

در دل کوه‌های قندهار، روایتی عجیب از موجودی غول‌پیکر با موی قرمز و شش انگشت شکل گرفت که به‌گفته برخی نظامیان، با سلاح به آنان حمله‌ور شد. داستانی هیجان‌انگیز و پررمز از واقعیتی پنهان یا افسانه‌ای نظامی.
کد خبر: ۴۱۷۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۶

افسانه عروس گرگ‌نما در روستای گودین کرمانشاه، داستانی رازآلود و قدیمی است که نسل به نسل نقل شده است. این روایت ترکیبی از باور‌های محلی، ترس‌های اجتماعی و نماد‌های فرهنگی است که هنوز در دل مردم زنده مانده است.
کد خبر: ۴۱۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۱

آیین هل‌هله کوسه از رسوم کهن عشایر بختیاری‌ست؛ نمایشی آیینی و باران‌خواهی با شعر، شادی و باور عرفانی که ریشه در فرهنگ بومی این قوم دارد.
کد خبر: ۴۰۴۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۲