












راز بقا: سهره گورخری (Zebra Finch) یکی از جذابترین و پرمطالعهترین پرندگان آوازخوان در جهان است. این پرنده که بومی علفزارها و جنگلهای باز استرالیا و جزایر اطراف آن است، به دلیل رفتار منحصربهفرد، سازگاری بالا و بهویژه اهمیت علمیاش در زمینه یادگیری، ارتباطات و حتی علوم اعصاب، توجه پرندهنگران، پرورشدهندگان و دانشمندان را به خود جلب کرده است. با وجود جثه کوچک، این پرنده نقش بزرگی در پژوهشهای علمی ایفا کرده است.
به گزارش راز بقا، سهره گورخری پرندهای کوچک با طول حدود ۱۰ تا ۱۲ سانتیمتر است که ظاهر خاص و چشمگیری دارد. نرها رنگینتر هستند؛ با لکههای نارنجی در گونهها، نوارهای سیاهوسفید در گلو و سینه و منقاری سرخ. مادهها سادهترند، اما زیبایی خاص خود را با پرهای خاکستری ملایم و منقار نارنجی دارند.
این پرندگان در زیستگاههای خشک و باز مانند علفزارها، بوتهزارها و ساوانا رشد میکنند، اما سازگاری زیادی دارند و حتی در نزدیکی سکونتگاههای انسانی نیز زندگی میکنند.
محدوده طبیعی آنها عمدتاً در استرالیاست، هرچند جمعیتهایی در اندونزی و تیمور شرقی نیز وجود دارند. امروزه به لطف فعالیتهای انسانی و برنامههای پرورش، سهره گورخری در قفسها و آویاریهای سراسر جهان یافت میشود. مقاومت بالای آنها باعث شده در محیطهای دشوار با کمبود آب و غذا نیز زنده بمانند و بیشتر از منابع موقت آب و دانهها تغذیه کنند.
به گزارش راز بقا، یکی از شگفتانگیزترین ویژگیهای سهره گورخری، طبیعت اجتماعی بالای آن است. این پرندگان در دستهها زندگی میکنند و برای امنیت و ارتباط به یکدیگر وابستهاند. آنها با صداها و چهچههای گوناگون با هم ارتباط برقرار میکنند و آواز نقش مهمی در جفتگیری دارد. نرها توانایی یادگیری آوازهای پیچیده دارند و هر کدام نسخه خاصی از آواز خود را میسازند تا مادهها را جذب کنند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
سهره رنگینکمانی یا گلدین فنچ؛ زیباترین سهره دنیا با دهانی شبرنگ که شبیه یک تابلوی نقاشی متحرک است
تولیدمثل سهره گورخری معمولاً با بارندگی تحریک میشود، زیرا غذا فراوان میگردد. آنها آشیانههای گنبدیشکل از علف، پر و مواد گیاهی میسازند. هر دو جنس در ساخت آشیانه، خوابیدن روی تخمها و پرورش جوجهها همکاری میکنند. پیوندهای قوی جفتی و پرورش مشترک والدین، این پرنده را به سوژهای عالی برای مطالعه رفتار اجتماعی و یادگیری بدل کرده است.
به گزارش راز بقا، فراتر از جذابیت ظاهری و محبوبیت بهعنوان پرنده خانگی، سهره گورخری جایگاه ویژهای در علم دارد. این پرنده یکی از مهمترین گونههای مدل در علوم اعصاب و زیستشناسی رفتاری است. پژوهشگران از آن برای درک یادگیری و حافظه استفاده میکنند، بهویژه در زمینه یادگیری صوتی که شباهت زیادی به فرایند یادگیری گفتار در انسان دارد.
مطالعات نشان دادهاند جوجههای سهره با گوش دادن به آواز نرهای بالغ یاد میگیرند، درست مانند کودکان که با شنیدن بزرگترها سخن گفتن را میآموزند. چرخه تولیدمثل سریع و نیازهای نگهداری ساده، آنها را برای آزمایشهای آزمایشگاهی بسیار مناسب کرده است.
به گزارش راز بقا، سهره گورخری با وجود جثه کوچک، ویژگیهای بسیار عجیب و شگفتانگیزی دارد. یکی از عجیبترین رفتارهای آنها آوازخوانی در خواب است. پژوهشها نشان دادهاند که جوجهها در هنگام خواب الگوهای عصبی آواز را در مغزشان بازپخش میکنند، گویی در حال تمرین هستند، تا زمانی که بیدار میشوند آوازشان کاملتر باشد.
ویژگی جالب دیگر توانایی تغییر تُن صدا بسته به محیط است. در مکانهای پر سر و صدا، سهرهها آواز خود را بلندتر و زیرتر میخوانند تا مطمئن شوند صدایشان شنیده میشود؛ رفتاری شبیه به انسانها که در جمع شلوغ صدایشان را بالا میبرند.
این پرندگان همچنین قادر به تشخیص صدای منحصربهفرد هر عضو دسته هستند. هر پرنده یک آوای خاص دارد و بقیه میتوانند صاحب صدا را شناسایی کنند، که نشاندهنده هوش اجتماعی پیشرفته آنهاست.
شاید عجیبترین نکته این باشد که استرس والدین میتواند پیش از تولد به جوجهها منتقل شود. دانشمندان دریافتهاند که والدین هنگام مواجهه با گرما، صدای خاصی برای تخمها تولید میکنند. جوجههایی که از این تخمها بیرون میآیند، تحمل بیشتری در برابر دماهای بالا دارند؛ نمونهای شگفتانگیز از ارتباط پیش از تولد. این ویژگیها سهره گورخری را به یکی از شگفتانگیزترین پرندگان کوچک جهان بدل کرده است.