سهره صورتی؛ پرنده‌ای کویری با رنگی لطیف و آوازی شیپورمانند که دوست‌داران پرندگان زینتی شیفته آن هستند
سهره صورتی (Trumpeter Finch) پرنده‌ای کوچک و مقاوم در دل کویر‌های ایران است که با صدای شیپورمانند، ظاهر ساده و زندگی اجتماعی‌اش شناخته می‌شود. در این مقاله با زیستگاه، رفتار، تغذیه و اهمیت آن آشنا می‌شوید.
راز بقا: اگر تا به حال در کویر‌های ایران، مثلاً حوالی طبس یا دشت‌های مرکزی راه رفته باشید و صدایی عجیب و فلوت‌مانند به گوشتان خورده باشد، شاید با یکی از جالب‌ترین پرندگان ایران روبه‌رو شده‌اید: سهره صورتی یا به‌اصطلاح علمی‌اش Trumpeter Finch. پرنده‌ای کوچک و به‌ظاهر ساده، اما با ویژگی‌هایی شگفت‌انگیز که آن را به یکی از مقاوم‌ترین گونه‌های بیابانی خاورمیانه تبدیل کرده است.
نامش چرا ترومپتی است؟
به گزارش راز بقا، نام انگلیسی این پرنده یعنی Trumpeter Finch به‌خاطر صدای خاص و شیپورمانندش انتخاب شده. صدای این پرنده ترکیبی‌ست از سوت و ترومپت، که از فاصله دور هم به‌وضوح شنیده می‌شود. در لهجه محلی برخی مناطق، به آن «سهره کویری» یا حتی «مرغ کویر» هم می‌گویند. در برخی منابع فارسی هم از آن با عنوان سهره شیپوری یاد شده که باز به صدای خاص آن اشاره دارد.
ظاهرش ساده، اما دوست‌داشتنی
سهره صورتی جثه‌ای کوچک دارد، حدود ۱۲ تا ۱۴ سانتی‌متر طول و وزنی حدود ۱۵ تا ۲۰ گرم. بدن پرنده به رنگ خاکی یا صورتی‌کمرنگ است که در جنس نر، به‌ویژه در فصل تولیدمثل، رنگ صورتی پررنگ‌تر در ناحیه سینه و سر دیده می‌شود. دم و منقار آن سرخ‌رنگ هستند و همین بخش‌ها، بیشترین جلوه‌ی رنگی این پرنده را تشکیل می‌دهند. منقارش ضخیم و مخروطی‌شکل است که برای شکستن دانه‌های سفت بسیار مناسب است.
زیستگاه مورد علاقه‌اش کجاست؟
زیستگاه سهره صورتی به‌طور خاص شامل مناطق خشک، نیمه‌خشک، صخره‌ای و بیابانی است. به گزارش راز بقا این پرنده عاشق شن‌زار، دشت‌های باز با پوشش گیاهی پراکنده، و صخره‌های گرم است. در ایران، می‌توان آن را در استان‌هایی مثل کرمان، یزد، سیستان‌و‌بلوچستان، خراسان جنوبی، اصفهان، فارس و حتی بخش‌هایی از بوشهر و هرمزگان دید. در فصل‌های خاص، حتی تا حاشیه دریاچه ارومیه یا نواحی غربی ایران هم مهاجرت می‌کند.
غذایش چیست؟ چه چیزی در دل کویر می‌جورد؟
برخلاف خیلی از پرندگان آوازخوان که حشره‌خوار هستند، سهره صورتی عمدتاً گیاه‌خوار است. غذای اصلی او دانه‌های خشک گیاهان بیابانی‌ست، به‌ویژه بذر‌های گندمیان، اسفناجیان و سایر گیاهان شورپسند. البته در فصل‌های مرطوب یا پس از باران، از حشرات کوچک هم تغذیه می‌کند، به‌ویژه برای تغذیه جوجه‌ها که به پروتئین بیشتر نیاز دارند.
عادت‌های رفتاری جالب
یکی از ویژگی‌های جالب این پرنده، رفتار اجتماعی و دسته‌جمعی‌اش است. معمولاً به‌صورت گروه‌های کوچک یا متوسط دیده می‌شوند، به‌ویژه هنگام غذا خوردن یا پرواز. آنها در سکوت حرکت نمی‌کنند؛ همیشه صدای شیپورمانندشان فضا را پر می‌کند. گاهی دیده شده که در مناطق آبشخور، گروه‌های زیادی از سهره‌های صورتی با هم می‌نشینند و بدون ترس از انسان، آب می‌نوشند.
تولیدمثل: ساده، اما حساب‌شده
فصل تولیدمثل سهره صورتی در ایران معمولاً از اوایل بهار تا اواسط تابستان است. لانه‌اش را روی زمین یا در شکاف سنگ‌ها می‌سازد؛ جایی که از باد و گرما تا حدی محافظت شود. ماده بین ۳ تا ۵ تخم می‌گذارد که پس از حدود ۱۲ تا ۱۴ روز جوجه‌ها از تخم بیرون می‌آیند. والدین با هم در تغذیه و مراقبت از جوجه‌ها همکاری می‌کنند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
سهره ریز هندی؛ پرنده‌ای اجتماعی که برای فصل جفت‌گیری با هزینه سنگین لانه‌های اعیانی می‌سازد!
سهره توت‌فرنگی؛ جذاب‌ترین پرنده زینتی جهان که رنگی خیره‌کننده و آوازی جادویی دارد
سازگار با گرما و خشکی
این پرنده یکی از نمونه‌های موفق سازگاری با شرایط سخت بیابانی‌ست. در دمای بالای ۴۵ درجه هم فعالیت می‌کند، گاهی تا ظهر در سایه‌سنگ‌ها یا زیر بوته‌ها می‌نشیند، اما در صبح زود و غروب فعال‌تر است. بدنش طوری تنظیم شده که آب بدن را حفظ می‌کند و با نوشیدن آب شور یا نیمه‌شور هم مشکلی ندارد.
تهدیدات و وضعیت حفاظتی
به گزارش راز بقا خوشبختانه سهره صورتی هنوز جزو گونه‌های در معرض خطر نیست و در فهرست «کمترین نگرانی» (Least Concern) اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارد. با این حال، تخریب زیستگاه، چرای بی‌رویه دام، استخراج معدن در مناطق بیابانی، و کاهش منابع آبی می‌تواند در بلندمدت تهدیداتی برای این پرنده به‌شمار رود.
چرا برای ما ایرانی‌ها مهم است؟
ایران کشوری با اقلیم خشک و نیمه‌خشک است. وقتی گونه‌ای مثل سهره صورتی می‌تواند خودش را با چنین شرایطی تطبیق دهد، مطالعه و حفاظت از آن می‌تواند به درک بهتر ما از اکوسیستم‌های بیابانی کمک کند. این پرنده نه‌تنها بخشی از تنوع زیستی ایران است، بلکه نشان می‌دهد حتی در سخت‌ترین شرایط هم، زندگی ادامه دارد.
به گزارش راز بقا سهره صورتی با آن صدای خاص، قیافه ساده و زندگی در دل کویر، نمونه‌ای از شجاعت و سازگاری در دنیای حیوانات است. اگر روزی در کویر قدم می‌زنید و صدای عجیبی شبیه شیپور شنیدید، کمی صبر کنید و اطرافتان را نگاه کنید؛ شاید سهره‌ای ریزنقش و خوش‌رنگ، با نگاهی کنجکاو، در گوشه‌ای نشسته باشد.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
سهره بروجردی یا سهره دهن لُر؛ مشهورترین و بهترین سهره جهان که ستاره مسابقات سهرهخوانی است
سهره؛ خوشآوازترین پرنده دنیا که به سادگی می‌شود آن را در خانه نگه داشت
سهره قناری؛ پرنده زیبا و عقیمی که حاصل جفت‌گیری سهره نر و قناری ماده است و آوازی جادویی دارد
انواع مختلف سهرهها و ویژگی‌های آنها؛ از سهره طلایی تا سهره سرخ و سهره منجمد!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان