سهره مغولی؛ پرنده‌ای مقاوم و بومی ایران با آوازی وهمناک که به «سهره دشت‌های خشک» معروف است و در اسارت قابل نگهداری است

راز بقا: سهره مغولی (Mongolian Finch) با نام علمی: Bucanetes (Eremopsaltria) mongolicus یکی از پرندگان کوچک و مقاوم خانواده سهره‌هاست که بیشتر در مناطق خشک و نیمه‌خشک آسیای مرکزی دیده می‌شود، اما جالب است بدانید که در ایران نیز می‌توان آن را در برخی مناطق مشاهده کرد. این پرنده با پر‌های خاکستری و قهوه‌ای روشن، نوک مخروطی کوتاه و چشمان براق، تصویری سرزنده و جذاب دارد و به دلیل مقاومتش در برابر شرایط سخت آب و هوایی، هم در طبیعت و هم در قفس محبوب پرنده‌دوستان ایرانی است.

صدای سهره مغولی را اینجا بشنوید

زیستگاه سهره مغولی در ایران

به گزارش راز بقا، در ایران، سهره مغولی بیشتر در مناطق کویری و دشت‌های خشک مرکزی و شرقی کشور دیده می‌شود. استان‌هایی مثل خراسان رضوی، سمنان و یزد محل‌های مناسبی برای مشاهده این پرنده هستند. این پرنده ترجیح می‌دهد در مناطق کم‌درخت و باز زندگی کند و معمولاً در زمین‌های سنگلاخی، تپه‌های شنی یا کنار بوته‌های کوتاه استراحت می‌کند. حضور این پرنده در ایران نشان می‌دهد که او توانسته خود را با شرایط خشک و نیمه‌خشک کشور وفق دهد.

ویژگی‌های ظاهری و تشخیص جنسیت

سهره مغولی پرنده‌ای کوچک با طول بدن حدود ۱۲ تا ۱۵ سانتی‌متر است. پر‌های بدن او خاکستری روشن یا قهوه‌ای مایل به زرد است که با محیط بیابانی هماهنگی دارد و نقش استتار طبیعی دارد.

نرها: رنگ روشن‌تری در سر و بال‌ها دارند و ظاهر جذاب‌تری در فصل تولیدمثل نشان می‌دهند.

ماده‌ها: رنگ کمرنگ‌تر و یکنواخت‌تر دارند، اما همچنان زیبا و سرزنده هستند.

نوک مخروطی کوتاه این پرنده برای شکستن دانه‌ها عالی است و پا‌های کوتاه و مقاوم او باعث می‌شود در زمین‌های سخت به راحتی حرکت کند.

رفتار و ویژگی‌های اجتماعی

سهره مغولی پرنده‌ای اجتماعی است و معمولاً در دسته‌های کوچک ۵ تا ۱۰ تایی دیده می‌شود. این پرنده کنجکاو و فعال است و بیشتر وقت خود را به جست‌وجوی غذا روی زمین یا شاخه‌های کوتاه می‌گذراند.

آواز سهره مغولی ملایم و ریتمیک است و معمولاً جیرجیرک‌های کوتاه و متناوب تولید می‌کند. این صدا به عنوان راه ارتباطی بین اعضای گروه عمل می‌کند و شنیدن آن در طبیعت ایران لذت‌بخش است.

در فصل تولیدمثل، نر‌ها با حرکات پر و آواز‌های مخصوص جلب توجه ماده‌ها را انجام می‌دهند. این پرنده وفادار است و اغلب جفت مادام‌العمر تشکیل می‌دهد.

تغذیه در طبیعت ایران

به گزارش راز بقا سهره مغولی بیشتر از دانه‌های گیاهان خودرو، غلات وحشی و گاهی حشرات کوچک تغذیه می‌کند. در مناطق خشک ایران، دانه‌هایی که در زمین‌ها و بوته‌زار‌ها پیدا می‌کند، منبع اصلی غذای اوست.

برای پرنده‌دوستانی که می‌خواهند سهره مغولی را در قفس نگهداری کنند، می‌توان رژیم غذایی ساده، اما متنوعی فراهم کرد:

دانه‌های ارزن و تخم آفتابگردان خردشده

سبزیجات تازه مانند هویج و کاهو

آب تمیز و تازه، که حیاتی است حتی اگر پرنده تحمل کم‌آبی داشته باشد

تولیدمثل و مراقبت

سهره مغولی در ایران معمولاً در بهار و اوایل تابستان جفت‌گیری می‌کند. به گزارش راز بقا لانه‌های آن را می‌توان در شکاف سنگ‌ها، روی زمین و یا در بوته‌های کوتاه دید. لانه از شاخه‌های کوچک، برگ خشک و پر‌های خود پرنده ساخته می‌شود و ماده‌ها ۳ تا ۵ تخم کوچک می‌گذارند.

نگهداری این پرنده در اسارت در ایران ساده است، به شرطی که قفس مناسب با فضای کافی برای پرواز کوتاه، محیط آرام، نور مناسب و تغذیه سالم فراهم شود. رعایت این نکات باعث می‌شود سهره مغولی رفتار طبیعی خود را حفظ کند و شاداب بماند.

تولیدمثل و نگهداری در اسارت

فصل تولیدمثل سهره مغولی معمولاً در بهار و اوایل تابستان است. این پرنده لانه خود را در شکاف‌های سنگ‌ها، روی زمین و یا شاخه‌های کم‌ارتفاع می‌سازد. لانه اغلب از شاخه‌های کوچک، برگ خشک و پر‌های خود پرنده ساخته می‌شود. ماده‌ها معمولاً ۳ تا ۵ تخم کوچک با رنگ روشن می‌گذارند و هر دو والد در دوره‌ی جوجه‌آوری نقش فعال دارند.

به گزارش راز بقا سهره مغولی به دلیل طبیعت مقاوم و سازگاری بالا، یکی از پرنده‌های محبوب در بین علاقه‌مندان به پرورش سهره‌هاست. برای نگهداری این پرنده در اسارت، قفس مناسب با فضای کافی برای پرواز کوتاه، مکان‌های مخفی برای استراحت، و محیطی آرام و بدون استرس ضروری است. همچنین، توجه به نور طبیعی و دمای مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا پرنده بتواند رفتار‌های طبیعی خود را حفظ کند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

سهره گورخری؛ سهره‌ای با خطوط گورخری روی بدن و صدایی بسیار قوی که در خواب هم آواز می‌خواند!

گاوسهره سرسیاه؛ پرنده‌ای زیبا که آوازش شبیه فلوت است و توانایی تقلید صدا‌ی انسان را دارد و با «مورچه‌مالی» خودش را درمان می‌کند

سهره بنگالی؛ سهره‌ای بسیار اجتماعی که توسط انسان به وجود آمده و به «پرنده پرستار» مشهور است

اهمیت سهره مغولی در اکوسیستم ایران

سهره مغولی نقش مهمی در کنترل جمعیت دانه‌ها و حشرات دارد و به حفظ تعادل اکوسیستم دشت‌های خشک ایران کمک می‌کند. همچنین، زیبایی و آواز دلنشین او باعث شده علاقه‌مندان زیادی در ایران از مشاهده و نگهداری این پرنده لذت ببرند.

سهره مغولی (Bucanetes mongolicus) پرنده‌ای مقاوم و زیباست که با وجود بومی بودن آسیای مرکزی، در دشت‌های خشک و نیمه‌خشک ایران نیز دیده می‌شود. این پرنده با پر‌های خاکستری و قهوه‌ای، آواز ملایم و رفتار اجتماعی جذاب، توجه پرنده‌دوستان ایرانی را جلب کرده است. شناخت و حفاظت از این گونه نه تنها به تنوع زیستی ایران کمک می‌کند، بلکه فرصتی است برای تجربه نزدیک طبیعت و زیبایی‌های بومی کشورمان.