بازار عجیب پوست زرافه؛ از جلد انجیل تا چکمه گاوچرانی/ قیمت بچه زرافه خشک شده ۸ هزار دلار!

راز بقا: دیدن قدوقامت زرافه، این بلندقدترین جانور روی خشکی در سراسر کره زمین، برایمان بدیهی و عادی است.

به گزارش راز بقا؛ اما واقعیت تلخ این است که طبق مشخصات در معرض خطر‌ترین گونه‌های جانوری در سیاره زمین، مندرج در فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (آی. یو. سی. ان)، شمار زرافه‌ها در چهار دهه گذشته ۴۰ درصد کاهش یافته است و اکنون فقط ۶۸ هزار و ۲۹۳ رأس زرافه در جهان وجود دارد.

طبق تحقیقی، در سال ۲۰۱۰ در فرانسه حدود ۸۰۰ هزار از یک اسباب بازی جویدنی دوست‌داشتنی به نام «سوفی زرافه» به فروش رفت و این رقم بیش از هشت برابر شمار زرافه‌های آفریقا است.

در واقع، به روند کاهش جمعیت زرافه خیلی بی‌توجهی شده است، چنان که کارشناسان حفاظت از محیط زیست استفاده از عبارت «انقراض بی‌سر و صدا» را برای آن پیشنهاد داده‌اند.

تا سال گذشته برای نظارت بر تجارت بین‌المللی زرافه هیچ مقرراتی وجود نداشت. به همین دلیل این چهارپایان در قیاس با سایر گونه‌های جذاب‌تر و تحت نظارت سخت‌گیرانه‌تر مثل کرگدن و فیل، هدف‌های سهل‌تری هستند.

به گفته آی. یو. سی. ان، سنجش نقش تجارت قانونی و غیرقانونی حیات وحش در کاهش جمعیت زرافه‌ها دشوار است، زیرا تحقیقات محدودی راجع به این گونه در زیستگاه‌شان (آفریقا) انجام گرفته است.

ایندپندنت در کارزار «به تجارت غیرقانونی حیات وحش پایان دهید» که ایوگنی لبدف بزرگ‌ترین سهام‌دار این خبرگزاری به راه انداخته است، خواهان تلاش بین‌المللی برای خاتمه دادن به تجارت غیرقانونی جانوران وحشی شده است که همچنان یکی از بزرگ‌ترین تهدید‌های آینده برای تنوع زیست‌محیطی است.

دیوید اوکانر، رییس موسسه «همین حالا به داد زرافه‌ها برسید»، در مصاحبه‌ای با ایندپندنت در اوایل همین ماه گفت که طرح‌های حفاظت از زرافه‌ها چندین دهه از طرح‌های حفاظت از سایر گونه‌های تحت خطر عقب‌تر است. در واقع چهار سال بیش‌تر نیست که مشخص شده این موجودات چهار گونه مختلف دارند.

مشخص است که در بازار ایالات متحده برای فراورده‌های زرافه تقاضا وجود دارد. طبق تحقیقی که جامعه انسانی بین‌الملل (اچ. اس. آی) در سال ۲۰۱۸ انجام داده است، در فاصله سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ میلادی ۴۰ هزار قطعه از اعضای بدن زرافه را از آفریقا به ایالات متحده وارد کرده‌اند که ۳۷۰۰ مورد آن‌ها، یعنی روزی یک مورد، اجزایی بوده‌اند که شکارچی به نشان افتخار نگه می‌دارد.

جلد‌های انجیل از پوست زرافه که در کارولینای شمالی به فروش می‌رود، چکمه‌های گاوچرانی از پوست زرافه در تگزاس، و کوسن‌های دارای روکش پوست زرافه در فلوریدا را به صورت قاچاق وارد می‌کنند.

طبق گزارشی، قیمت بچه زرافه خشک شده ۸ هزار دلار، و قیمت چارپایه دارای روکش از جنس پوست زرافه ۱۵۰۰ دلار است. واردات استخوان زرافه که از آن در دسته چاقو، قبضه تپانچه و حکاکی‌های تزیینی استفاده می‌شود، بیش از همه است.

همچنین، طبق این بررسی سه فروشنده اعضای بدن زرافه سابقه محکومیت بابت قاچاق شاخ کرگدن یا سایر خلاف‌های مربوط به حیات وحش داشته‌اند.

آدام پیمان، مدیر برنامه‌ها و بهره‌برداری بخش حیات وحش سازمان اچ. اس. آی، در مصاحبه با ایندپندنت گفت که واردات اجزای زرافه در ایالات متحده «پررونق» بود، زیرا تا سال ۲۰۱۹ مشمول پیمان تجارت بین‌المللی گونه‌های تحت خطر (سی. آی. تی. ای. اس) نبود.

او گفت: «مثلاً واردات پوست، استخوان و نشان‌های زرافه از فیل آسان‌تر بود، چون جزو فهرست سی. آی. تی. ای. اس نبودند. در تحقیقاتی که انجام دادیم، یکی از فروشندگان این موضوع را کاملاً تایید کرد. او گفت که واردات محصولات فیل دشوار بود، بنابراین زرافه «گونه غیربومی جدیدی» بود که جای این گونه‌های مشمول مقررات سخت‌گیرانه را گرفت.»

او افزود: «اگر بقای این گونه‌های نمادین همچنان در خطر باشد، نیازی به چاقو‌های دارای دسته از جنس استخوان زرافه نداریم.»

آی. یو. سی. ان در سال ۲۰۱۶ زرافه را «آسیب‌پذیر در برابر انقراض» اعلام کرد و از ۹ زیرگونه زرافه، ۲ زیرگونه را هم «به شدت در معرض خطر» نامیدند.

۹۰ درصد زیرگونه‌های کوردوفان که آفریقای مرکزی زیستگاه آن‌ها است، در ۴۰ سال گذشته از بین رفته است و فقط ۲هزار رأس از این گونه از زرافه‌ها در محیط طبیعی وجود دارند.

زرافه نوبیان که زمانی در نواحی شمال شرق قاره آفریقا می‌زیست، امروزه در بخش‌های وسیعی از زیستگاه تاریخی خود منقرض شده است. ۹۸ درصد از جمعیت این گونه منقرض شده است و فقط ۴۵۵ رأس از آن‌ها در طبیعت باقی مانده است که در مناطق حفاظت‌شده کنیا سکونت دارند.

پل تاد، وکیل ارشد این برنامه محیط زیستی در شورای دفاع از منابع ملی (ان‌آر‌دی‌سی)، به ایندیپندنت گفت: «نظر ما این است که برگزاری مسابقه شکار و قانونی بودن اسیر کردن گونه‌های در معرض خطر، به کاهش این گونه‌ها دامن می‌زند. به عبارت دیگر، انقراض زرافه‌ها بی‌علت نیست.»

در طبیعت، شماری از عوامل جان رزافه را تهدید می‌کند. این گونه‌ها به علت از بین رفتن و افت کیفیت زیستگاهشان در نتیجه زدودن پوشش گیاهی برای کشاورزی، افزایش روزافزون جمعیت انسان‌ها، و اثرات پیچیده بحران تغییرات اقلیمی، در معرض خطر قرار دارند. نزدیک بودن زیستگاه زرافه‌ها به محل‌های نگهداری دام نیز می‌تواند منجر به انتقال بیماری به آن‌ها شود.

در گیرودار جنگ و ناآرامی‌های مدنی در مناطق مرکزی و شرقی آفریقا، تعدادی از این گونه‌ها را صید کرده‌اند. برخی را هم برای فروش گوشت‌شان در بازار‌های محلی و نیز تجارت غیرقانونی اجزای بدن‌شان شکار می‌کنند.

پارسال کاهش شدید تعداد زرافه‌ها باعث شد که کشور‌های عضو پیمان سی‌آی‌تی‌ای‌اس برای حفاظت بیشتر از آن‌ها اقداماتی انجام دهند. بدین ترتیب، تجارت بین‌المللی زرافه هم‌چنان قانونی است، اما کشور‌ها باید با اعمال محدودیت‌هایی در مهار کاهش جمعیت این حیوانات بکوشند.

ایالات متحده از تغییر قانون سی‌آی‌تی‌ای‌اس حمایت کرده است،، اما در قانون حفاظت از گونه‌های داخلی در معرض خطر که سازمان شیلات و حیات وحش مجری آن است، از زرافه حفاظت نمی‌شود.

در سال ۲۰۱۷ شورای دفاع از منابع ملی، جامعه انسانی بین‌الملل (اچ‌اس‌آی)، مرکز تنوع زیستی (سی‌بی‌دی) و صندوق بین‌المللی رفاه حیوانات، با امضای توماری از سازمان شیلات و حیات وحش آمریکا خواست تا زرافه را به فهرست حیوانات مشمول این لایحه اضافه کند.

این گروه‌های محیط زیستی ۹۰ روز وقت داشتند تا تحقیق کنند، اما سرانجام این سازمان شیلات و حیات وحش بود که پس از دو سال به آن‌ها خبر داد (و به دادگاه شکایت کرد) که تومارشان «حاوی اطلاعات چشمگیری راجع به تهدید‌های بالقوه است.» این امر نشان می‌دهد که افزودن زرافه به فهرست حیوانات مشمول «شدنی» است.

سازمان شیلات و حیات وحش در مصاحبه با ایندیپندنت هم تأیید کرد که وضعیت زرافه هنوز «در دست بررسی» است.

آقای تاد گفت: «با توجه به آنچه دارد بر سر این گونه‌ها می‌آید، نمی‌فهمیم چطور [این سازمان]هنوز قانع نشده است که زرافه باید در فهرست قرار گیرد. زرافه‌ها در خطرند و جمعیتشان رو به کاهش است.»

البته طبق مستندات، تا سال ۲۰۲۵ هم تحقیقات ۱۲ ماهه انجام نخواهد شد.

دولت ترامپ در سال آخر ریاست جمهوری خود اقدامات مهمی برای تضعیف قانون حفاظت از گونه‌های در معرض خطر انجام داد. طبق گزارش سی‌بی‌دی، از جمله تغییراتی که صورت گرفت، ممنوع کردن اختصاص زیستگاه‌های اضطراری به گونه‌های در معرض خطر بحران تغییرات اقلیمی است. پیمان گفت: «اگر زرافه در فهرست گونه‌های در معرض خطر قانون حفاظت از این گونه‌ها قرار داشت، واردات خیلی دشوارتر می‌شد. چون کاملاً واضح است که ایالات متحده بازار مهم محصولات زرافه است، بنابراین اهمیت بسیار زیادی دارد که از این گونه‌های واقعاً در خطر، مانند سایر گونه‌های در معرض خطر مشابه محافظت کنیم.»