گِرِنوک یا زرافه گردن؛ بز کوهی شگفت‌انگیزی که مثل انسان روی دو پا می‌‍‌ایستد و هرگز آب نمی‌نوشد

راز بقا: گِرِنوک یا غزال زرافه‌ای یا زرافه گردن با ظاهری چشمگیر و رفتار‌های غیرمعمول، یکی از گونه‌های آنتلوپ کمتر شناخته شده است. آن‌ها تنها اعضای جنس Litocranius هستند و در آفریقا واقع شده اند، گردن بلندی دارند و به غزال زرافه یا زرافه گردن معروف هستند. گرنوک که تنها عضو سرده «لیتوکرانیوس» است، اولین بار توسط طبیعت شناس ویکتور بروک در سال ۱۸۷۹ توصیف شد. 

ویژگی‌های گرنوک

به گزارش راز بقا، گرنوک یک گونه منحصر به فرد از بز کوهی است که به دلیل ظاهر متمایز و ویژگی‌های فیزیکی غیر معمول خود شناخته شده است. دو زیرگونه از گرنوک یا Litocranius walleri وجود دارد: گرنوک شمالی و گرنوک جنوبی. 

هر دو ظاهر، زیستگاه و رژیم غذایی مشابهی دارند، اما در مناطق مختلف زندگی می‌کنند. این گرنوک‌ها به قدری شبیه به هم هستند که برخی از دانشمندان آن‌ها را یک گونه می‌دانند.

این غزال‌های زرافه‌ای عجیب و غریب در گله‌های کوچک بین دو تا شش عضو زندگی می‌کنند، در طول روز فعال هستند و به طور معمول بیشتر وقت خود را صرف جستجوی علوفه و تغذیه می‌کنند.

مشخصه این حیوان عجیب و غریب گردن و اندام بلند و باریک است. گرنوک با ۸۰ تا ۱۰۵ سانتی متر قد و بین ۱۸ تا ۵۲ کیلوگرم وزن دارد. ماده‌ها سبک‌تر هستند و ۲۸ تا ۴۵ کیلوگرم وزن دارند. دو نوع رنگ به وضوح روی پوشش صاف قابل مشاهده است: پشت قهوه‌ای مایل به قرمز و پهلو‌های روشن‌تر، حنایی تا زرد مایل به قهوه‌ای. شاخ‌ها که فقط در نر‌ها وجود دارند به شکل چنگ هستند. انحنا به سمت عقب و سپس کمی به جلو و اندازه آن‌ها ۲۵-۴۴ سانتی متر است.

طول سر و بدن گرنوک معمولاً بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ سانتی متر است. این گونه از نظر جنسی دوشکلی است. دم که به یک تافت سیاه ختم می‌شود، ۲۵ تا ۳۵ سانتی متر است.

مراحل رشد گرنوک از ۴ ماه تا ۲.۵ سال طول می‌کشد. در چهار ماهگی، ارتفاع شانه آن‌ها حدود دو سوم ماده‌های بالغ و در شش ماهگی ارتفاع شانه آن‌ها حدود سه چهارم ماده‌های بالغ است. در هشت ماهگی آن‌ها نوک شاخ به وضوح قابل مشاهده است و در یک سال ارتفاع شانه آن‌ها تقریبا برابر با ماده بالغ است، اما بدن آن‌ها سبک‌تر است، طول شاخ آن‌ها کمی کمتر از نصف گوش است و انحنا پیدا می‌کند. در دو سالگی شاخ‌های آن‌ها تقریباً ۱.۵ برابر طول گوش می‌شود و انحنای دوم شاخ با چرخش نوک‌ها به سمت جلو مشخص می‌شود. در نهایت در سن دو سال و نیم منحنی دوم در شاخ‌ها تقریباً کامل می‌شود.

اکولوژی و رفتار گرنوک

به گزارش راز بقا، گرنوک یک حیوان روزانه است (عمدتاً در طول روز فعال است)، اگرچه معمولاً در هنگام ظهر در سایه می‌ایستد یا استراحت می‌کند. جستجوی علوفه و تغذیه فعالیت اصلی در طول روز است. به نظر می‌رسد ماده‌ها زمان بیشتری را برای تغذیه صرف می‌کنند. 

به گزارش راز بقا گرنوک ممکن است خود را در معرض باران قرار دهد، احتمالاً برای خنک کردن بدنش. ساختار اجتماعی آن‌ها از گله‌های کوچک دو تا شش عضوی تشکیل شده است. گله‌ها معمولاً از اعضای یک جنس تشکیل می‌شوند، اگرچه گله‌های ماده بچه‌ها را نیز همراه خود دارند. برخی از نر‌ها زندگی انفرادی دارند.

مبارزه و مسافرت بین آن‌ها غیرمعمول است، احتمالاً به عنوان یک استراتژی برای صرفه جویی در انرژی برای جستجوی غذا. هر دو جنس محدوده قلمرو را ۳ تا ۶ کیلومتر مربع حفظ می‌کنند و ممکن است همپوشانی داشته باشند. به نظر می‌رسد که تمایل بی تحرکی این آنتلوپ شگفت‌انگیز با افزایش سن افزایش می‌یابد. 

تولید مثل گرنوک

به گزارش  راز بقا، گرنوک در طول سال جفت‌گیری می‌کند. ماده‌ها در حدود یک سالگی و نر‌ها در ۱.۵ سالگی به بلوغ جنسی می‌رسند. دوره بارداری حدود هفت ماه است. آن‌ها یک به یک به دنیا می‌آیند و در هنگام تولد حدود ۳ کیلوگرم وزن دارند. 

حقایق جالب درباره گرنوک

آن‌ها شبیه تلاقی بین یک آنتلوپ و یک زرافه هستند

برخی از بارزترین خصوصیات گرنوک گردن بلند و باریک و پا‌های نازک آن است. گرنوک‌ها همچنین جمجمه‌های گوه‌ای شکل و بینی‌های کوتاه تری نسبت به بسیاری از گونه‌های آنتلوپ دارند که ظاهری شبیه زرافه به آن‌ها می‌بخشد.

معنی نام آن‌ها «گردن زرافه‌ای» است

گرنوک‌ها آنقدر شبیه زرافه‌ها هستند که به آن‌ها نام گارانووگ garanuug داده‌اند که در زبان سومالیایی به معنای «گردن زرافه‌ای» است.‌ می‌توانند برای یافتن غذا بایستند. رژیم غذایی گرنوک از مواد گیاهی درختان، بوته‌ها و سایر گیاهان تشکیل شده است. ساختار‌های منحصربه‌فرد در ستون فقرات آن‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهد تا روی پا‌های عقب خود عمودی بایستند تا به ارتفاع ۲ متری در هوا برسند.

گرنوک هرگز نیاز به نوشیدن ندارد

این حیوانات تمام رطوبت مورد نیاز خود را از گیاهانی که مصرف می‌کنند دریافت می‌کنند. دانشمندانی که در حال مطالعه روی گرنوک‌ها هستند، آن‌ها را هفته‌ها بدون اینکه آب بخورند مشاهده کردند.

آن‌ها به طرز شگفت آوری سریع هستند

گرنوک‌ها طعمه شیر، یوزپلنگ، کفتار و دیگر گوشتخواران آفریقایی هستند. برای فرار از این شکارچیان، گرنوک‌ها می‌تواند تا ۶۴ کیلومتر در ساعت بدود.

فقط نر‌ها شاخ دارند

شاخ‌های برآمده و منحنی که به گرنوک‌ها کمک می‌کنند ظاهر متمایز خود را نشان دهند، فقط در نر‌ها یافت می‌شوند. گرنوک‌های ماده در عوض برجستگی‌های کوچک و صافی روی جمجمه خود دارند.

قلمرو خود را با قیر و ادرار مشخص می‌کنند

گرنوک‌های نر ماده غلیظ و قیری‌مانندی از مجاری نزدیک چشم خود ترشح می‌کنند. سپس این مایع را روی تنه‌ها و شاخه‌ها می‌مالند تا سایر نر‌ها را از مرز‌های سرزمینی خود آگاه کنند. گرنوک‌های نر نیز برای مشخص کردن این مرز‌ها ادرار می‌کنند. این روش فقط دیگر نرهای بالغ را دلسرد می‌کند. گرنوک‌های ماده و بچه‌های حنایی آن‌ها می‌توانند آزادانه در قلمرو نر حرکت کنند.

گرنوک‌ها غدد بویایی در مکان‌های غیر معمول دارند

بسیاری از حیوانات از عطر برای علامت گذاری قلمرو خود استفاده می‌کنند. با این حال، بر خلاف بسیاری از حیوانات، غدد بویایی گرنوک در پشت زانو‌ها و داخل سم قرار دارند. این غدد همچنین در تولید مثل نقش دارند، زیرا فرمون‌هایی تولید می‌کنند که می‌توانند به گرنوک‌ها برای جذب جفت کمک کنند.

در مقابل خار دفاع طبیعی دارند

گرنوک‌ها باید از طریق بوته‌های خاردار علوفه بجویند تا برگ‌هایی را پیدا کنند که بخش عمده‌ای از رژیم غذایی آن‌ها را تشکیل می‌دهند. چشمان درشت آن‌ها در برابر خراش یا زخم‌های دیگر ناشی از خار‌های تیز آسیب پذیر است. مژه‌های بلند گرنوک از چشم‌های ظریف آن‌ها در هنگام جستجوی غذا محافظت می‌کند.

گرنوک می‌تواند تا ۱۳ سال در اسارت زندگی کند

در طبیعت، گرنوک‌ها معمولاً به سن ۸ سالگی می‌رسند. با این حال، بدون فشار برای یافتن غذا و دوری از شکارچیان، گرنوک‌های اسیر می‌توانند بسیار طولانی‌تر از همتایان وحشی خود زندگی کنند.

رفتار‌های جفت گیری آن‌ها غیرعادی است

همانطور که گرنوک‌ها برای جفت گیری آماده می‌شوند، ماده بینی خود را بالا می‌آورد و گوش‌های خود را به سر خود نزدیک می‌کند. سپس نر گردن بلند خود را به این امید نشان می‌دهد که ماده با او جفت گیری کند. قبل از جفت گیری، نر، ماده را با غدد بویایی نزدیک چشم پاک می‌کند و گاهی اوقات با ساق جلوی خود به شکم گرنوک ماده ضربه می‌زند یا حتی لگد می‌زند.

ماده‌ها با هم و نر‌ها به تنهایی زندگی می‌کنند

اگر گروهی از گرنوک‌ها را در طبیعت مشاهده کنید، تقریباً همیشه ماده بالغ و حنایی هستند. گرنوک‌های نر وقتی به بلوغ جنسی می‌رسند گروه مادری خود را ترک می‌کنند. از آن نقطه به بعد، آن‌ها منفرد می‌مانند و فقط برای دفاع از قلمرو خود در برابر سایر نر‌ها یا تولید مثل با ماده‌ها با دیگر گرنوک‌ها تعامل دارند.

پنهان شدن کلید زنده ماندن حنایی گرنوک است

با وجود توانایی آن‌ها برای حرکت مستقلانه بلافاصله پس از تولد، گرنوک‌های جوان در برابر شکارچیان و خطرات موجود در محیط آسیب پذیر هستند. آن‌ها بیشتر ماه‌های اولیه خود را بیش از ۹ ساعت در روز در میان درختان، بوته‌ها و انبوهی از برگ‌ها و علف‌ها پنهان می‌کنند. مادران آن‌ها در حالی که بچه‌ها در امان هستند به دنبال غذا هستند. پس از هر دوره شیردهی، هم مادر و هم بچه حنایی‌رنگش به منطقه جدیدی نقل مکان می‌کنند.

آن‌ها برای خود دایره لغات دارند

همه گرنوک‌ها بدون در نظر گرفتن سن و جنس با یک سری صدا‌ها ارتباط برقرار می‌کنند. هر صدا در میان گرنوک‌ها معنای مشخصی دارد. صدای بلند مع مع نشان دهنده خطر است و به دیگر گرنوک‌ها برای فرار کمک می‌کند. مادران به آرامی برای بچه‌های خود مع مع می‌کنند. صدای سوت نشان دهنده تحریک یا آزار است.