راز بقا: در سالهای اخیر، گزارشهایی از هند منتشر شده که توجه بسیاری از رسانهها و پژوهشگران را جلب کرده است؛ طوطیهایی که بهطور عجیب و غیرمنتظرهای به مزارع خشخاش حمله میکنند و از شیرهی این گیاه تغذیه میکنند. این رفتار نامتعارف، باعث بروز مشکلات جدی برای کشاورزان و همچنین تغییر در رفتار طبیعی این پرندگان شده است. اما آیا واقعاً طوطیها خشخاش را با یک «میوهی جدید» اشتباه گرفتهاند؟ حقیقت ماجرا چیست و چرا این پرندگان به چنین رفتاری روی آوردهاند؟ در این مقاله از راز بقا، داستان کامل این پدیده را بررسی میکنیم و به پشتصحنهی علمی آن میپردازیم.
به گزارش راز بقا، در برخی ایالتهای هند مانند مادیا پرادش و راجستان، کشت خشخاش (پاپاور سومنیفروم) تحت مجوز قانونی انجام میشود. این گیاه برای تولید داروهای مسکن و ترکیبات دارویی استفاده میشود و در دورهی رسیدن، کپسولهای سبز آن حاوی شیرهای سفید و غلیظ هستند که آلکالوئیدهایی مثل مورفین در آن وجود دارد.
کشاورزان این مناطق همیشه با مشکلاتی مانند شرایط آبوهوا، آفات و نوسان قیمت مواجه بودهاند، اما چند سالی است که یک مشکل غیرمنتظره نیز به آنها اضافه شده: حملهی گروهی طوطیها به مزارع خشخاش. این طوطیها ظاهراً به شیرهی داخل کپسولها علاقهمند شدهاند و به شیوههای مختلف سعی میکنند به این منبع دسترسی پیدا کنند.

در نگاه اول ممکن است تصور شود طوطیها این کپسولهای سبز را با نوعی میوهی جنگلی اشتباه گرفتهاند. اما بررسی دقیقتر نشان میدهد ماجرا بسیار پیچیدهتر است.
طوطیها در هند ابتدا ممکن است به دلیل ظاهر سبز و آبدار کپسولهای خشخاش به آنها جذب شده باشند، اما زمانی که اولین بار شیرهی درون کپسول را چشیدند، ترکیبات اثرگذار آن باعث شد رفتار وابستگیگونه از خود نشان دهند. شیرهی خشخاش دارای مواد طبیعی است که میتواند روی سیستم عصبی اثر آرامبخش یا حتی نشئهآور داشته باشد. همین مسئله باعث شده طوطیها بهصورت تکراری و روزانه به این مزارع بازگردند.
بنابراین، اشتباه گرفتن میوه شاید نقطهی شروع باشد، اما انگیزهی اصلی اثر مستقیم شیمیایی شیرهی خشخاش روی پرنده است.
پژوهشگران و کشاورزان هندی بارها رفتارهای غیرمعمول این طوطیها را ثبت کردهاند. برخی از این رفتارها عبارتاند از:
گزارشها نشان میدهد که برخی از گروههای طوطی تا ۲۰ بار در روز به مزارع خشخاش سر میزنند. این رفتار نشاندهندهی یک الگوی تکرارشونده و شبیه وابستگی است.
طوطیها به مرور یاد گرفتهاند که چه زمانی کشاورزان کپسولها را برش میدهند تا شیره در دسترستر باشد. برخی طوطیها حتی کپسولها را میدزدند یا با منقار خود سوراخهایی ایجاد میکنند تا شیره بیرون بزند.
کشاورزان گزارش دادهاند که برخی طوطیها بعد از خوردن شیره:
پرواز نامتعادل دارند، روی درختان اشتباه مینشینند، لیز میخورند یا تعادلشان را از دست میدهند و ساکتتر یا برعکس پرهیجانتر میشوند. این رفتارها نشاندهندهی تأثیر قابلتوجه شیره روی سیستم عصبی آنهاست.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:
به گزارش راز بقا طوطیها برای کشاورزان مشکل بزرگی ایجاد کردهاند. هر بار حملهی گروهی آنها، تعدادی از کپسولها را تخریب میکند و، چون محصول خشخاش ارزش اقتصادی بالایی دارد، این خسارتها جمع قابلتوجهی میشود.
کشاورزان برای محافظت از محصول خود روشهای مختلفی امتحان کردهاند:
استفاده از ترقه و وسایل صوتی، نگهبانی مداوم، ایجاد پوشش توری روی مزارع و نصب ابزارهای بازدارندهی صوتی.
اما مشکل اینجاست که طوطیها بهسرعت به این روشها عادت میکنند و تأثیر آنها کم میشود. هوش بالای طوطیها باعث شده مقابله با آنها سختتر از مقابله با پرندگان عادی باشد.

جالب است که آسیب این رفتار فقط به کشاورزان نمیرسد؛ خود طوطیها نیز در معرض خطر قرار دارند.
با پایان فصل برداشت، دسترسی طوطیها به شیرهی خشخاش ناگهان قطع میشود. کشاورزان گزارش دادهاند که برخی طوطیها در این زمان رفتارهای بیقرار، کمغذایی و ضعف جسمی نشان میدهند.
وقتی طوطیها پس از خوردن شیره دچار خوابآلودگی میشوند، بعضیشان با شاخهها برخورد میکنند یا سقوط میکنند.
با تکرار این رفتار، طوطیها کمتر از غذای طبیعی خود استفاده میکنند، که این موضوع برای بقای بلندمدت آنها خطرناک است.

ماجرای طوطیهایی که در هند به مزارع خشخاش حمله میکنند، یک نمونهی واقعی و جالب از تعامل پیچیدهی طبیعت با انسان است. این پرندگان در ابتدا شاید از روی کنجکاوی جذب کپسولهای خشخاش شدند، اما اثرات شیمیایی شیرهی آن باعث شکلگیری نوعی وابستگی رفتاری شد که نهتنها به کشاورزان خسارت وارد میکند، بلکه برای سلامت خود طوطیها نیز خطرناک است.
به گزارش راز بقا این پدیده نشان میدهد که حیوانات نیز در برابر بعضی ترکیبات طبیعی واکنشهایی شبیه وابستگی نشان میدهند و رفتارشان میتواند خارج از الگوی طبیعی تغییر کند. در نهایت، این داستان نهتنها جذاب و عجیب، بلکه هشداردهنده است: طبیعت همیشه در حال یادگیری، سازگاری و شگفتزده کردن ماست.