قلعه رانی‌کوت؛ بزرگترین دژ جهان در پاکستان معروف به «دیوار بزرگ سند» که ایرانیان آن را ساختند
قلعه رانی‌کوت (Ranikot Fort)، معروف به دیوار بزرگ سند، یکی از بزرگترین و اسرارآمیزترین دژ‌های جهان است که در دل کوه‌های جامشورو پاکستان قرار دارد. با معماری حیرت‌انگیز، منشأئی ناشناخته و افسانه‌های محلی، این قلعه مرموز هنوز راز‌های زیادی در دل خود پنهان دارد.
راز بقا: در دل تپه‌های خشک و بی‌آب‌وعلف منطقه جامشورو در استان سند پاکستان، بنایی عظیم و مرموز جای گرفته که قرن‌هاست ذهن تاریخ‌نگاران و باستان‌شناسان را به خود مشغول کرده است: قلعه رانی‌کوت (Ranikot Fort)، که به‌حق لقب «دیوار بزرگ سند» را دارد.
به گزارش راز بقا، این قلعه با محیطی بیش از ۳۰ کیلومتر یکی از بزرگترین دژ‌های جهان به‌شمار می‌رود، اما با این حال، حتی در داخل پاکستان نیز کمتر کسی از آن آگاهی دارد. رانی‌کوت نمادی‌ست از ابهام، سکوت و شکوه فراموش‌شده؛ معمایی که در سنگ‌ها حک شده و در گذر زمان گم شده است.
منشأیی در هاله‌ای از ابهام
به گزارش راز بقا، یکی از عجیب‌ترین جنبه‌های قلعه رانی‌کوت، این است که هیچ‌کس دقیق نمی‌داند چه کسی آن را ساخته یا برای چه هدفی بنا شده است. برخی مورخان بر این باورند که این سازه به دوران شاهنشاهی ساسانی (قرن سوم میلادی) بازمی‌گردد، درحالی‌که عده‌ای دیگر آن را به دودمان تالپور در اوایل قرن نوزدهم نسبت می‌دهند. با این حال، مقیاس عظیم و مهندسی پیشرفته این بنا فراتر از توان یا نیاز حاکمان اخیر به نظر می‌رسد.
نبود کتیبه، اسناد یا اشاره‌های تاریخی مشخص، این راز را پیچیده‌تر کرده است. حتی در متون دوره مغول یا تاریخ‌نگاری‌های اولیه اسلامی هم هیچ اشاره‌ای به رانی‌کوت دیده نمی‌شود. این سکوت تاریخی برخی را به این باور رسانده که شاید قلعه در دوران تمدن‌هایی ساخته شده که ردپایی از آنها باقی نمانده است؛ شاید برای مراسم، دفاع، یا حتی نمادپردازی ساخته شده باشد.
معماری و مقیاسی شگفت‌انگیز
به گزارش راز بقا، معماری قلعه رانی‌کوت در هر دو جنبه‌ی مقیاس و موقعیت چشمگیر است. این سازه با استفاده از سنگ‌های محلی و ملات آهک ساخته شده و دیوار‌های آن مانند مار‌هایی سنگی، در میان رشته‌کوه‌های خشک کیرتار کشیده شده‌اند و با توپوگرافی منطقه ترکیب شده‌اند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
گنج امامزاده داوود؛ کشف ۲۷ سکه ۱۲۰۰ ساله توسط چوپان افغان در تهران که برایش دردسر بزرگی شد
گورستان سفیدچاه؛ نخستین قبرستان مسلمانان ایران با سنگ‌نوشته‌هایی که حرف می‌زنند!
قلعه دارای چهار دروازه اصلی است - دروازه سن، دروازه امری، دروازه موهن و دروازه شاه‌پیره - که هرکدام طراحی منحصربه‌فردی دارند.
در درون قلعه، بخش‌های کوچکتری مانند قلعه میری و قلعه شرگَره وجود دارند که احتمالاً نقش‌های اداری یا سکونتی داشته‌اند. اما هیچ کاخ، بازار یا شهر بزرگی در داخل قلعه دیده نمی‌شود. برخلاف قلعه‌های سنتی که برای محافظت از سکونت‌گاه‌ها ساخته می‌شدند، رانی‌کوت ظاهراً حافظ خلأ است.
مقیاس عظیم این قلعه، حتی از دژ‌های معروفی مانند «کومبهال‌گره» یا «چیتورگره» در هند فراتر است، اما همچنان ناشناخته و کمتر مورد تحقیق باقی مانده است. موقعیت دورافتاده آن، هم دافعه و هم جذابیت ایجاد کرده است.
توجه معاصر و ارزش فرهنگی
به گزارش راز بقا، رانی‌کوت توسط دولت پاکستان به عنوان اثر فرهنگی محافظت‌شده اعلام شده و در فهرست موقت میراث جهانی یونسکو نیز قرار گرفته است. در سال‌های اخیر، این بنا توجه ماجراجویان، مورخان و علاقه‌مندان به رمز و راز را به خود جلب کرده است؛ کسانی که مجذوب مقیاس افسانه‌ای و سکوت رازآلود آن شده‌اند.
با وجود پتانسیل عظیم به‌عنوان گنجینه تاریخی و مقصد گردشگری، قلعه از کمبود بودجه، تحقیقات ناکافی و فرسایش محیطی رنج می‌برد. پروژه‌های مرمتی پراکنده‌ای انجام شده‌اند، اما بخش عمده‌ای از شکوه آن همچنان در غبار زمان مدفون مانده است.
افسانه‌های محلی نیز بر جاذبه این بنا افزوده‌اند - داستان‌هایی از جن‌ها، گنجینه‌های پنهان و نفرین‌های باستانی، که توسط روستاییان اطراف زمزمه می‌شود، لایه‌ای از رمز و روحانیت را به این بنای سنگی می‌افزایند.
عجیب‌ترین ویژگی‌های قلعه رانی‌کوت
به گزارش راز بقا، آنچه قلعه رانی‌کوت را واقعاً عجیب می‌کند، نه فقط اندازه عظیم آن، بلکه نبود زمینه و کاربرد مشخص آن است. این یکی از بزرگترین دژ‌های دنیاست، اما از هیچ‌چیز محافظت نمی‌کند - نه شهری در کار است، نه مسیر تجاری، نه منابع آبی. در واقع، این قلعه بیشتر شبیه یک دژ بی‌هدف است.
یکی از نظریه‌های عجیب می‌گوید که این بنا تنها برای نمایش قدرت ساخته شده؛ پروژه‌ای عظیم برای خودنمایی، نه برای جنگ. برخی معتقدند که قلعه با هدف گیج کردن دشمنان یا تعیین مرز‌های نمادین ساخته شده. حتی نظریه‌هایی در مورد کارکرد نجومی یا آیینی آن نیز مطرح شده است - مانند نمونه‌هایی در استون‌هنج انگلستان.
درون قلعه، بخش شِرگره بر فراز تپه‌ای مرتفع و صعب‌العبور واقع شده و تصوراتی درباره استفاده آیینی یا پناهگاه نهایی ایجاد کرده است. پژواک عجیب صدا‌ها در آن و سکوت سنگین محیط باعث شده برخی بازدیدکنندگان از تجربیات ماورایی صحبت کنند.
بدون اسناد تاریخی و بدون ساکنان همیشگی، رانی‌کوت شبیه دژی متروک است؛ بنایی عظیم، بی‌هدف، و گرفتار در سکوت زمان؛ یادمانی رازآلود که گویی برای فراموش شدن ساخته شده است.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
شهربراز؛ سردار ایرانی که اورشلیم را فتح کرد که بود؟
مِس عینَک؛ عجیب‌ترین مکان باستانی جهان در افغانستان که یک شهر ۲ هزار ساله در آن مدفون است و ۵ میلیون تن مس دارد
افشای رژیم غذایی ایرانیان باستان و مرگ تکاندهنده مردان نمکی
گوبکلی‌تپه: رازآلودترین و قدیمی‌ترین بنای باستانی دنیا و نخستین معبد زمین که تاریخ جهان را دگرگون کرد
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان