سگ تبتی؛ غول یال‌دار با چهره شیر که تا ۱۰۰ میلیارد تومان هم قیمت دارد!

راز بقا: ماستیف تبتی یک نژاد سگ بزرگ تبتی است. پوشش دولایه آن متوسط تا بلند است و تابع آب و هوا است و در رنگ‌های متنوعی از جمله مشکی یکدست، مشکی و خرمایی، سایه‌های مختلف قرمز (از طلایی کم رنگ تا قرمز تیره) و خاکستری مایل به آبی (مشکی رقیق) یافت می‌شود. همچنین گاهی با خطوط سفید در اطراف گردن، سینه و پا‌ها نیز یافت می‌شود.

نام‌گذاری ماستیف تبتی

به گزارش راز بقا، اصطلاح «ماستیف» توسط اروپاییانی که برای اولین بار به تبت آمدند به این دلیل به کار رفت که تقریباً به تمام نژاد‌های سگ بزرگ در غرب اشاره می‌کرد. مشاهده‌کنندگان غربی اولیه از تبت در ابتدا چند اسم روی این سگ گذاشتند که البته اشتباه بود، مانند «تریر تبتی» که تریر نیست و «اسپانیل تبتی» که اسپانیل نیست. نام بهتر این نژاد می‌تواند سگ کوهستانی تبتی یا سگ کوهستانی هیمالیا باشد به این دلیل که به نژاد بومی در سراسر محدوده اطلاق می‌شود. 

تاریخچه ماستیف تبتی

در اصل از این سگ‌ها برای محافظت از صومعه‌ها و راهبان بودایی تبت در برابر حیواناتی مانند خرس، گرگ و پلنگ برفی استفاده می‌شد. ماستیف تبتی یک نژاد سگ از نظر فنوتیپی متمایز است که به عنوان نگهبان گله در ارتفاعات بالای هیمالیا و فلات تبت پرورش داده شده است.

ماستیف‌های تبتی دو برابر سگ‌هایی هستند که در هند دیده می‌شدند، با سر‌های بزرگ و بدن پرمو. آن‌ها حیوانات قدرتمندی هستند... در طول روز آن‌ها را به زنجیر می‌بندند و شب‌ها برای نگهبانی از خانه ارباب رها می‌کردند.

در اوایل قرن بیستم، شاهزاده ولز، جورج پنجم آینده، یک جفت ماستیف تبتی را به بریتانیا معرفی کرد. تا سال ۱۹۰۶، این نژاد اینقدر در انگلستان منتشر شد تا اینکه در نمایشگاه کریستال پالاس به نمایش گذاشته شود. با این حال، در طول سال‌های جنگ، مردم علاقه و تمرکز خود را به این نژاد از دست دادند و تقریباً در انگلستان از بین رفت.

این نژاد از سال ۱۹۸۰ در سراسر جهان محبوبیت پیدا کرده است. اگرچه این نژاد هنوز تا حدودی غیرمعمول در نظر گرفته می‌شود، اما با ظهور پرورش دهندگان فعال‌تر و تولید تعداد کافی سگ، سازمان‌های ثبت و نمایش مختلف از جمله FCI و AKC شروع به شناسایی این نژاد کردند. در سال ۲۰۰۸، ماستیف تبتی برای اولین بار در نمایشگاه «کنل کلاب» وست مینستر شرکت کرد.

از زمان به رسمیت شناختن این سگ توسط AKC، تعداد پرورش دهندگان فعال این سگ به شدت افزایش یافته است که منجر به پرورش بیش از حد توله سگ‌های این نژاد شده است، که بسیاری از آن‌ها کیفیت مشکوکی به لحاظ خلوص دارند. در ابتدا، این نژاد به دلیل مخزن ژنی محدود از نوع پایه سگ آسیب دید. تا سال ۲۰۱۵، به دلیل پرورش بیش از حد و نامناسب بودن این نژاد به عنوان حیوان خانگی در موقعیت‌های شهری، قیمت بهترین سگ‌ها در چین به حدود ۲۰۰۰ دلار کاهش یافت و سگ‌های با کیفیت پایین‌تر و سگ‌های دورگه رها شدند.

در سال ۲۰۱۱، یک مطالعه DNA به این نتیجه رسید که یک رابطه ژنتیکی بین ماستیف تبتی و پیرنه‌های بزرگ، سگ‌های کوهستانی برن، روتوایلر و سنت برنارد وجود دارد و این سگ‌های نژاد بزرگ احتمالاً تا حدی از ماستیف تبتی نشأت می‌گیرند. در سال ۲۰۱۴، یک مطالعه، لئونبرگر را به لیست بستگان احتمالی اضافه کرد.

مشخصات ظاهری ماستیف تبتی

به گزارش راز بقا؛ ماستیف تبتی یک نژاد بدوی در نظر گرفته می‌شود. معمولاً مقاومتی را که برای زنده ماندن در تبت، لاداخ و سایر مناطق هیمالیا در ارتفاع بالا لازم است حفظ می‌کند. رفتار‌های غریزی، از جمله رفتار سگ‌گونه، به بقای نژاد در محیط‌های خشن کمک کرد. این یکی از معدود نژاد‌های سگ بدوی است که به جای دو فحل در سال یک فحل دارد، و این حتی در ارتفاعات بسیار پایین‌تر و در آب و هوای معتدل‌تر از آب و هوای بومی خود نیز صدق می‌کند. این ویژگی در سگ سانان وحشی مانند گرگ و سایر حیوانات وحشی نیز دیده می‌شود. از آنجایی که فحلی آن معمولا در اواخر پاییز اتفاق می‌افتد، بیشتر توله سگ‌های ماستیف تبتی بین دسامبر و ژانویه متولد می‌شوند.

اولین چیزی که در مورد ماستیف تبتی متوجه خواهید شد یال با شکوه آن است که ظاهری شیر مانند و اندازه ماموت به آن می‌بخشد. قد نر‌های بالغ می‌تواند تا ۲۶ اینچ یا بیشتر تا شانه‌ها رشد کند و ماده‌ها معمولاً روی ۲۴ اینچ می‌ایستند. ماستیف‌های تبتی نر معمولا بین ۴۰ تا ۷۰ کیلوگرم و ماده‌ها حدود ۳۵ تا تا ۵۵ کیلوگرم وزن دارند.

آن‌ها گوش‌های متوسطی دارند که V شکل است و به سمت جلو می‌افتد. پا‌های گربه‌ای دارند. یال آن‌ها ظاهری باوقار به آن‌ها می‌دهد که در نر‌ها بیشتر به چشم می‌خورد. دم آن‌ها پرپشت است که روی پشت آن‌ها خم می‌شود و متعادل می‌شود.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

سگ آلابای؛ سگی که ولادیمیر پوتین عاشق آن است و نماد غرور ملی ترکمنستان است

سگ کَنگال؛ سمبل ترکیه با قویترین آرواره جهان که عامل درگیری بین آمریکا و ترکیه شد!

«سگ سرابی»؛ مشهورترین و قوی‌ترین سگ ایران که آمریکایی‌ها عاشق آن هستند

پوشش دولایه آن بلند است و تابع آب و هواست و در رنگ‌های بسیار متنوعی یافت می‌شود، از جمله مشکی یکدست، سیاه و قهوه‌ای، سایه‌های مختلف قرمز (از طلایی کم رنگ تا قرمز تیره) و خاکستری مایل به آبی (مشکی رقیق) و نشانه‌های سفید. از سال ۲۰۱۴ برخی از پرورش دهندگان شروع به بازاریابی ماستیف‌های سفید تبتی کردند. این سگ‌ها در واقع طلایی بسیار کم رنگ هستند، نه واقعاً سفید. 

پوشش ماستیف تبتی فاقد بوی ناخوشایند سگ‌های بزرگ است که بر بسیاری از نژاد‌های بزرگ تأثیر می‌گذارد. اگرچه پوشش یا موی سگ‌ها در طول سال تا حدودی می‌ریزند، اما معمولاً یک پوست‌اندازی بزرگ در اواخر زمستان یا اوایل بهار و گاهی پوست‌اندازی کوچک‌تر دیگر در اواخر تابستان یا اوایل پاییز وجود دارد. (عقیم کردن سگ ممکن است به طور چشمگیری روی پوشش از نظر بافت، تراکم و الگوی ریزش تأثیر بگذارد.)

ماستیف‌های تبتی به طور معمول کندتر از سایر نژاد‌ها بالغ می‌شوند، به طوری که نر‌ها در حدود ۴ تا ۵ سالگی و ماده‌ها در حدود ۳ تا ۴ سالگی بالغ می‌شوند. 

ماستیف‌های تبتی تحت یک استاندارد در غرب نشان داده می‌شوند، اما طبق استاندارد نژاد هندی به دو گونه تقسیم می‌شوند: سر شیر (کوچک‌تر؛ مو‌های فوق‌العاده بلند از پیشانی تا کتف، یال) و سر ببر (بزرگ‌تر، مو‌های کوتاه‌تر).

رفتار و خلق و خوی ماستیف تبتی

ماستیف تبتی به عنوان یک سگ نگهبان گله در تبت و در غرب، از تمام تاکتیک‌های معمول نگهبانی دام (مانند پارس کردن، پرسه زدن در اطراف) برای هشدار دادن به شکارچیان و اجتناب از درگیری مستقیم استفاده می‌کند. ماستیف‌های تبتی می‌توانند تا سرعت ۲۰ مایل در ساعت (۳۲ کیلومتر در ساعت) در مسافت‌های کوتاه بدوند.

ماستیف تبتی به عنوان یک سگ اجتماعی و اهلی تر، می‌تواند در یک حیاط بزرگ و حصارکشی شده رشد کند، اما سگ مناسبی برای زندگی آپارتمانی نیست. سگ‌های نژاد غربی این نوع معمولاً راحت‌تر هستند، اگرچه آن‌ها هم تا حدودی از غریبه‌ها فاصله می‌گیرند. طی صد‌ها سال پرورش انتخابی برای محافظت از گله و خانواده، این نژاد به خاطر نگهبانی شبانه، دور نگه داشتن شکارچیان و مزاحمان احتمالی و پارس کردن با صدا‌های ناشناس در طول شب ارج نهاده شده است. رها کردن ماستیف تبتی در تمام طول شب بیرون از خانه توصیه نمی‌شود. آن‌ها اغلب در طول روز می‌خوابند و شب‌ها فعال تر، هوشیارتر و آگاه‌تر می‌شوند.

مانند تمام نژاد‌های نگهبان گله، آن‌ها باهوش و سرسخت در برابر یک اتفاق هستند، بنابراین آموزش اطاعت کردن توصیه می‌شود (اگرچه در برخی از افراد فقط موفقیت خفیفی حاصل می‌شود)، زیرا این یک نژاد با اراده همراه با بدنی قدرتمند است. مگر اینکه آن‌ها به طور انحصاری به عنوان نگهبان دام استفاده شوند. به خاطر ماهیت محافظه‌کارانه آن‌ها با غریبه‌ها و غرایز نگهبانی، آموزش اجتماعی شدن آن‌ها بسیار مهم است.

به گزارش راز بقا؛ آن‌ها بسته به خانواده می‌توانند سگ‌های خانوادگی عالی‌ای باشند. صاحبان باید روانشناسی سگ‌ها را درک کنند و بتوانند و مایل باشند زمان و وقف زیادی را برای آموزش سگ‌های خود صرف کنند. عدم پایداری نسبت به این سگ‌ها می‌تواند منجر به ایجاد سگ‌های غیرقابل پیش بینی و کنترل شود. محافظت از ماستیف‌های تبتی مستلزم هوشیاری و برنامه ریزی توسط صاحب آن است تا از بروز حوادث ناگوار در زمانی که سگ صرفاً به عنوان یک نگهبان واکنش نشان می‌دهد جلوگیری شود. این نژاد برای صاحبان سگ‌های تازه کار توصیه نمی‌شود.

وضعیت بهداشتی ماستیف تبتی 

بسیاری از پرورش دهندگان ادعا می‌کنند که امید به زندگی ماستیف تبتی ۱۰ تا ۱۶ سال است، اما این ادعا‌ها اثبات نشده است. برخی از خطوط خونی سگ‌های با عمر طولانی ایجاد می‌کنند. سایر لاین‌های همخون، بیشتر سگ‌هایی با عمر کوتاه و ناسالم تولید می‌کنند. این نژاد نسبت به بسیاری از نژاد‌ها مشکلات ژنتیکی کمتری دارد، اما مواردی از جمله کم کاری تیروئید، انتروپیون، اکتروپیون، دیستیشیازیس، مشکلات پوستی از جمله آلرژی، مشکلات خود ایمنی از جمله دمودکس، بیماری آدیسون، بیماری کوشینگ، از دست دادن دندان، مال اکلوژن (اوربایت، آندربایت، خشکی دهان)، مشکلات قلبی، تشنج، صرع، آتروفی پیشرونده شبکیه، آب مروارید، و عفونت کانال‌های گوش کوچک در این سگ‌ها نیز وجود دارد. مانند بسیاری از نژاد‌های بزرگ، برخی از آن‌ها دچار دیسپلازی آرنج یا کپل می‌شوند.

کم کاری تیروئید در ماستیف‌های تبتی نسبتاً رایج است، زیرا در بسیاری از نژاد‌های بزرگ «شمالی» وجود دارد. آن‌ها باید به طور دوره‌ای در طول زندگی خود با استفاده از یک «پَنل کامل تیروئید» آزمایش شوند. با این حال، از آنجایی که سطوح استاندارد تیروئید با استفاده از نژاد‌های سگ خانگی ایجاد شده است، نتایج آزمایش باید در زمینه آنچه برای این نژاد «طبیعی» است، در نظر گرفته شود، نه آنچه در همه نژاد‌ها طبیعی است. بسیاری از سگ‌های این نژاد دارای علائم کم‌کاری تیروئید هستند، اما علائم بالینی ندارند. 

قیمت ماستیف تبتی

نکته جالب دیگر در مورد ماستیف تبتی این است که به دلیل کمیاب بودن آن‌ها یک سگ بسیار گران‌قیمت است. میانگین قیمت این سگ بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان است، اما ماستیف‌های تبتی چینی وجود دارند که قیمت آن‌ها حدود ۱۲ هزار دلار معادل ۷۰۰ میلیون تومان است. چندی پیش یک ماستیف تبتی چینی به قیمت ۱.۵ میلیون دلار معادل تقریبا ۱۰۰ میلیارد تومان به فروش رفت. 

عوامل زیادی وجود دارند که قیمت یک سگ را اینگونه دستخوش تغییر می‌کنند. عواملی مانند رنگ بدن، سن، جنسیت و حتی شهرت پرورش‌دهنده می‌تواند قیمت سگ را دستخوش تغییرات زیادی بکند. مثلا قیمت ماستیف تبتی قرمز رنگ تا حدود ۱۰ هزار دلار است، اما ماستیف تبتی سیاه معمولا قیمت کمتری دارد.