راز این ساختمان سنگی عظیم ۶۰۰۰ ساله کشف شد!

راز بقا: باستان‌شناسان در پژوهشی جدید فاش کردند که یک گورتپه خرسنگی در اسپانیا با استفاده از «مهندسی پیشرفته» ۶۰۰۰ سال قبل ساخته شده است، و از سنگ‌هایی استفاده شده که وزن آن‌ها چندین برابر سنگ‌های به‌کاررفته در ساخت بنای نمادین استون‌هنج بریتانیا است.

بنا‌های خرسنگی از حدود هزاره پنجم پیش از میلاد مسیح در اروپا شروع به ظهور کردند و نخستین نمونه‌ها در فرانسه و اسپانیای امروزی ساخته شده بودند.

گورتپه دولمن دمنگا قدیمی‌ترین نمونه در نوع خود است، که بین سال‌های ۳۸۰۰ تا ۳۶۰۰ قبل از میلاد ساخته شده است و تمام سنگ‌هایش چندین برابر سنگ‌های به‌کاررفته در ساخت استون‌هنج وزن دارند‌ــ که آن را به یکی از بزرگ‌ترین بنا‌های خرسنگی اروپا تبدیل می‌کند.

سنگ‌های به‌کاررفته در تپه منگا‌ــ که وزن برخی از آن‌ها ۱۵۰ تن است‌ــ از مکانی حدود یک کیلومتر دورتر از این بنای عصر حجر تراشیده شده‌اند.

پژوهشگران طی سال‌های گذشته نظریه‌های زیادی مطرح کرده‌اند تا توضیح دهند چطور یک فرهنگ بدوی عصر حجر قادر به ساخت چنین بنای عظیمی بوده است.

با وجود این، تلاش‌های جامع و گسترده برای درک مهندسی و نیروی کار استفاده‌شده در ساخت این سازه عظیم «بسیار نادر بوده‌اند».

دانشمندان نوشتند: «منگا هرگز از منظری بینارشته‌ای که شواهد باستان‌شناسی، رسوب‌شناسی و دیرینه‌شناسی را ترکیب کند، بررسی نشده است.»

این پژوهش جدید، که در نشریه «پیشرفت‌های علم» (Science Advances) منتشر شده، حاکی از آن است که منگا با استفاده از دانش پیشرفته در حوزه‌های زمین‌شناسی، فیزیک، هندسه، و نجوم ساخته شده که به آن امکان داده است حدود ۶۰۰۰ سال پابرجا باقی بماند.

این سازه خرسنگی متشکل از دیوار‌های سنگی و سقفی سنگی است که بر ستون‌های سنگی تکیه دارد.

پژوهشگران می‌گویند که سنگ‌های به‌کاررفته در ساخت این بنا، که هر کدام بیش از ۱۰۰ تن وزن دارند، از تپه‌ای در محلی حدود ۸۵۰ متر دورتر تراشیده شده‌اند و سپس، با سورتمه‌هایی روی مسیری چوبی کشیده شده‌اند.

آن‌ها این نظریه را مطرح کرده‌اند که کارگران سنگ‌ها را با استفاده از وزنه‌های تعادلی و سطوح شیب‌دار در جای خود محکم کرده‌اند و کشیده‌اند و به محل ساخت منتقل کرده‌اند.

بررسی جدید حاکی از آن است که سنگ‌ها با استفاده از اهرم، در زاویه‌ای اندکی مقعر قرار داده شده بودند، که نشان می‌دهد مردم عصر حجر دانش اولیه‌ای از هندسه داشته‌اند.

باستان‌شناسان می‌گویند قرار دادن سنگ‌ها در چنین زاویه‌ای اندازه سقف موردنیاز را کاهش داد و بنا را بیشتر به شکل ذوزنقه‌ای درآورد.

مردم دوران نوسنگی عصر حجر سپس سنگ‌های ستون را به شیوه زاویه‌دار مشابهی قرار دادند و سازه را با قرار دادن سنگ‌های سرطاق عظیم به‌عنوان سقف به پایان رساندند.

استفاده از ستون برای پشتیبانی سرطاق‌های غول‌پیکر و در هم چفت شدن دقیق سنگ‌های عمودی ویژگی‌هایی نیازمند درجه بالایی از دقت است که در هیچ‌یک از سازه‌های خرسنگی آن دوره دیده نمی‌شود.

دانشمندان نوشتند: «دانش عمیقی از خواص و مکان سنگ‌های موجود در منطقه، و مفاهیم فیزیک ابتدایی برای جابه‌جایی و قراردهی این سنگ‌های غول‌پیکر ضروری بوده است.»

آن‌ها افزودند: «نتایج ما نشان می‌دهد که منگا نمونه‌ای منحصربه‌فرد از نبوغ خلاقانه و دانش اولیه میان جوامع نوسنگی است. این بنا به‌عنوان یک پروژه مهندسی کاملا مبتکرانه طراحی شده بود.»