












راز بقا: اسب قرقیز (Kyrgyz Horse) نژادی مقاوم و چندمنظوره است که بومی مناطق کوهستانی قرقیزستان میباشد. این نژاد قرنها بخش جداییناپذیری از فرهنگ قرقیزها بوده و به عنوان همراهی قابلاعتماد برای حمل و نقل، کشاورزی و ورزشهای سنتی مانند کوکبورو (نوعی بازی سوارکاری شبیه به راگبی) مورد استفاده قرار گرفته است.
به گزارش راز بقا، اسب قرقیزی به دلیل استقامت، قدرت و سازگاری بالا، نقش مهمی در سبک زندگی عشایری این منطقه ایفا کرده است.
اسبهای قرقیز معمولاً اندازهای متوسط دارند و ارتفاع آنها بین ۱۳۷ تا ۱۵۲ سانتیمتر متغیر است. به گزارش راز بقا این نژاد دارای بدنی عضلانی و جمعوجور، سینهای پهن و پاهایی قوی است که آن را برای حرکت در زمینهای کوهستانی بسیار مناسب میکند. سمهای سخت و مقاوم آنها به این اسبها امکان میدهد که بدون نیاز به نعل، مسیرهای سنگلاخی را طی کنند.
این اسبها دارای یال و دم ضخیم هستند که در برابر شرایط سخت آب و هوایی از آنها محافظت میکند. رنگ پوشش آنها متنوع است و شامل کهر (قهوهای)، شاهبلوطی، سیاه و خاکستری میشود. یکی از ویژگیهای برجسته اسب قرقیزی، توانایی سازگاری با ارتفاعات بالا است که آن را برای دامداری و سفرهای طولانی ایدهآل میسازد.
اسبهای قرقیزی به داشتن طبیعتی آرام و هوش بالا معروف هستند. آنها آموزشپذیر بوده و هم برای سوارکاران حرفهای و هم برای چوپانان عشایر مناسب هستند. یکی از ویژگیهای مهم آنها وفاداری به صاحبانشان است و به روشهای سنتی تربیتی بهخوبی پاسخ میدهند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
اسب فرغانه؛ اسب افسانهای معروف به «اسب آسمانی» که به جای عَرَق «خون» ترشح میکرد
اسب آلتای؛ یکی از قدیمیترین اسبهای دنیا که سرمای روسیه را تحمل میکند و ستاره مسابقات بُزکشی است
با وجود جثه نسبتاً کوچک، این اسبها شجاع و سختجان هستند و میتوانند بارهای سنگین را در مسافتهای طولانی بدون خستگی بیش از حد حمل کنند. مقاومت بالای آنها در برابر سرما قابل توجه است، زیرا میتوانند در زمستان دمای منفی ۴۰ درجه سانتیگراد را تحمل کرده و در مراتع باز چرا کنند.
اسب قرقیزی عمدتاً برای موارد زیر استفاده میشود:
دامداری و کشاورزی: در مدیریت دام در زمینهای ناهموار قرقیزستان نقش مهمی دارند.
سواری و حملونقل: یکی از وسایل اصلی جابجایی عشایر در مناطق دورافتاده هستند.
ورزش و مسابقات: در بازیهای سنتی قرقیزی مانند کوکبورو و مسابقات استقامت مورد استفاده قرار میگیرند.
تولید شیر: در برخی مناطق روستایی، این اسبها برای تولید کومیس یا قومیز (شیر مادیان تخمیرشده، نوشیدنی سنتی قرقیزها) پرورش داده میشوند.
اسب قرقیزی نماد استقامت، قدرت و میراث فرهنگی این کشور است و نقش مهمی در سنتهای قرقیزها ایفا میکند.
اسبهای قرقیز توانایی تحمل دمایی تا منفی ۴۰ درجه سانتیگراد را دارند، بدون اینکه به سرپناهی نیاز داشته باشند! برخلاف بسیاری از نژادهای اسب که در زمستان به اصطبل و پوشش گرم نیاز دارند، این اسبها با رشد یک لایه موی ضخیم در زمستان و جستجوی غذا زیر برف، خود را با شرایط سخت وفق میدهند. این ویژگی آنها را به یکی از مقاومترین نژادهای اسب در برابر سرما تبدیل کرده است.
قرقیزها نهتنها از اسبهایشان برای سواری استفاده میکنند، بلکه آنها را میدوشند. شیر مادیانهای قرقیز برای تهیه کومیس، یک نوشیدنی تخمیری سنتی که حاوی الکل است، استفاده میشود. این نوشیدنی نهتنها بخشی از فرهنگ قرقیزستان است، بلکه گفته میشود دارای خواص دارویی مانند تقویت سیستم ایمنی و کمک به هضم غذا است. برخی حتی ادعا میکنند که اثرات مستکنندگی ملایمی دارد، که آن را به یکی از عجیبترین روشهای استفاده از شیر اسب تبدیل میکند.
در حالی که بسیاری از نژادهای اسب برای سرعت یا قدرت پرورش یافتهاند، اسب قرقیز بهطور ویژه برای سفرهای طولانی در کوهستانهای مرتفع سازگار شده است. این اسبها میتوانند شیبهای تند را بهراحتی طی کنند، در زمینهای سنگی حرکت کنند و بدون خستگی سفرهای طولانی داشته باشند.
ظرفیت ریه بالا و مصرف بهینه اکسیژن آنها را قادر میسازد که در ارتفاعاتی که سایر اسبها دچار مشکل تنفسی میشوند، عملکرد خوبی داشته باشند. به همین دلیل، اسب قرقیز همچنان بخش مهمی از زندگی عشایری قرقیزستان است.