اسب کاباردی؛ اسب افسانه‌ای تزار‌های روس و بهترین اسب کوهستان که ثروتمندان را مسحور خود کرد

راز بقا: اسب کاباردی (Kabardian horse) یک نژاد بومی از شمال قفقاز است که عمدتاً در جمهوری خودمختار کاباردینو - بالکار و در مناطق دامنه کوهستانی استان استاوروپول یافت می‌شود. این نژاد تحت تأثیر اسب‌های استپی، قره‌باغ، پرشین و ترکمنی قرار گرفته است. اسب‌های کاباردی در تابون‌ها نگهداری می‌شوند و در تابستان به چراگاه‌های کوهستانی و در زمستان به مناطق دامنه کوه منتقل می‌شوند. 

به گزارش راز بقا، اسب کاباردی یک اسب با جثه متوسط و معمولاً سیاه، خرمایی یا خاکستری از قرن پانزدهم میلادی توسط قبایل چرکس در کوه‌های شمالی قفقاز پرورش داده شده است. این حیوان به دلیل هوش، اطاعت‌پذیری و توانایی تحمل شرایط سخت و استقامت بی‌نظیرش مشهور است. 

چابکی آن در عبور از راه‌های باریک کوهستانی و در دما‌های بسیار پایین باعث شد که این نژاد برای مقاومت چرکس‌ها در برابر تلاش‌های امپراتوری روسیه برای کنترل قفقاز در قرون هجدهم و نوزدهم ارزشمند باشد. 

اسب‌های کاباردی در بسیاری از کمپین‌های نظامی توسط ارتش‌های تزار استفاده شدند و این نژاد اغلب توسط قزاق‌ها در امتداد مرز‌های وسیع روسیه ترجیح داده می‌شد، زیرا امپراتوری به سمت شرق و جنوب گسترش می‌یافت. این حیوانات حتی در تقسیم‌سازی لهستان در قرن هجدهم نیز به تصویر کشیده شدند، مانند نقاشی معروف ۱۸۹۸ با نام «حمله سواره‌نظام چرکسی در ورشو» اثر وویچک کاساک. 

ویژگی‌های فیزیکی و ساختار بدنی اسب کاباردی

اسب کاباردی معمولاً اسب سوارکاری است و جثه آنها زیاد بزرگ نیست. ارتفاع متوسط این اسب‌ها بین ۱۴۵ تا ۱۵۲ سانتیمتر است. با این حال، در مراکز پرورش اسب‌های نر، اندازه‌ها به شرح زیر بوده است: ارتفاع تا شانه‌ها ۱۵۵ سانتیمتر، طول بدن مایل ۱۵۳ سانتیمتر، محیط سینه ۱۸۰ سانتیمتر و محیط استخوان تاندون ۲۰ سانتیمتر. 

این اسب‌ها ساختار بدنی محکم و تمیزی دارند. سر آنها معمولاً تمیز است، ولی گاهی اوقات پروفایل برجسته خرگوشی و گوش‌های بلند و پیشانی کوتاهی دارند. گردن اسب‌های کاباردی طول متوسط و صاف است که به شانه‌های شیب‌دار متصل می‌شود. 

شانه‌ها ارتفاع متوسطی دارند و بلند هستند. اسب کاباردی پشت کوتاه و صاف و دنده‌های عضلانی خوبی دارد. خطوط پشتی این اسب‌ها کمی شیب‌دار هستند ولی عضلات زیادی دارند. پا‌های عقبی به طور معمول خمیده هستند. پوشش مویی اسب‌های کاباردی متوسط است، اما یال و دم آنها ضخیم است و پا‌ها ممکن است در ناحیه مفصل‌ها پوشیده از پر باشند. رنگ‌های غالب اسب کاباردی شامل خرمایی گیلاسی، خرمایی قهوه‌ای و گاهی سیاه هستند. 

سرعت و استقامت مثال‌زدنی اسب کاباردی

به گزارش راز بقا اسب کاباردی برای زندگی در زمین‌های کوهستانی و سنگی به خوبی سازگار است و به عنوان بهترین اسب کوهستانی شناخته می‌شود. این اسب می‌تواند سرعت مناسبی را نشان دهد و استقامت شگفت‌انگیزی داشته باشد. رکورد سرعت این اسب ۱ دقیقه و ۵۴ ثانیه برای مسافت ۱۶۰۰ متر و ۲ دقیقه و ۴۴.۲ ثانیه برای مسافت ۲۴۰۰ متر است. همچنین رکورد مسافت طولانی ۵۰ کیلومتر آن ۱ ساعت، ۴۱ دقیقه و ۲۵ ثانیه است. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

اسب سافولک؛ اسب غول‌پیکر و بارکش انگلیسی که قیافه و هیکلی شبیه تریلی «ماک» دارد!

اسب میساکی؛ اسب مشهور و گنجینه ملی ژاپن که محتاط‌ترین اسب دنیا و سلطان مسیر‌های شیب‌دار است

جمعیت خالص اسب‌های کاباردی در جلد‌های اول تا سوم (۱۹۳۵-۱۹۵۳) کتابچه پرورشی شامل ۴۴۶ اسب نر و ۳۲۷۲ مادیان بوده است. هسته پرورشی این نژاد به ۴۰۰ تا ۴۵۰ مادیان کاهش یافته که بیشتر در مراکز پرورش مالوکاراتچایفسکی و مالکینسکی و مزرعه‌های پرورش اسب منطقه خودمختار کاراچایو - چرکسی مستقر هستند. کاهش جمعیت این نژاد به دلیل سرعت ناکافی در آزمایش‌های میدان مسابقات بوده است. 

حفاظت از اسب کاباردی و اهمیت اقتصادی آن

به گزارش راز بقا، قدرت و استقامت اسب کاباردی در تاریخ به افسانه تبدیل شده است، زیرا این اسب‌ها در قرن نوزدهم، جنگجویان چرکس را در مبارزاتشان علیه نیرو‌های امپراتوری روسیه در کوه‌های بلند قفقاز همراهی می‌کردند. اما این حیوان در زمانی که اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ فروپاشید، در وضعیت بحرانی قرار گرفت و تقریباً به فراموشی سپرده شد. 

در آن زمان، صد‌ها حیوان از جمعیت در حال کاهش به کشور‌های مانند ایتالیا برای تولید گوشت و یا در اصل برای تولید سوسیس منتقل می‌شدند، زیرا برنامه‌های پرورش شوروی و سپس روسیه در وسط هرج و مرج فرو پاشیده بود. مزارع پرورش اسب روسیه با هزاران اسب، بدون پول تغذیه و هزینه‌هایی مانند حقوق کارکنان مواجه شدند. 

به گزارش راز بقا، در زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی، این نژاد در آستانه انقراض بود، اما اکنون، پرورش‌دهندگان و ثبت‌نام‌کنندگان اسب بر این باورند که اسب کاباردی در منطقه اصلی خود دوباره جان گرفته و حتی در اصطبل‌هایی در غرب نیز در حال شکوفایی است. 

شهرت تقریباً افسانه‌ای اسب کاباردی باعث شد که نژاد آن در پس فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به شدت نگران‌کننده شود. به گزارش راز بقا، «توبیاس نول»، متخصص آلمانی این نژاد که به احیای اسب‌های کاباردی در اروپا کمک کرده است، تعداد حداکثری این اسب‌ها را در قفقاز حدود ۱۰۰،۰۰۰ حیوان تخمین می‌زند. اما تا اوایل دهه ۱۹۹۰، تنها چند صد مادیان ثبت‌شده در جمهوری کاباردینو - بالکاریا، جایی که این نژاد از آنجا منشأ گرفته است، باقی مانده بود. 

نول که اکنون یک مزرعه پرورش اسب کاباردی در مونیخ دارد می‌گوید که در سال ۱۹۹۶ یک اسب کاباردی تنها در بایرن پیدا کرد و عاشق این نژاد شد. سپس به او گفته شد که این اسب‌ها نادر هستند و تصمیم گرفت آنها را پرورش دهد و گله‌ای در مزرعه خود در شمال شرقی مونیخ تأسیس کند. 

پرورش‌دهندگان می‌گویند که جمعیت اسب‌های کاباردی باید در موطن خود یعنی کاباردینو – بالکاریا احیا شود؛ این منطقه قطعه‌ای کوچک از یک سرزمین صخره‌ای و سرسبز و هم مرز گرجستان و دارای ده‌ها دریاچه و رودخانه با جمعیتی حدودا حدود نیم میلیون نفری است. 

منطقه قفقاز پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با انفجار‌های مداوم از درگیری‌ها و بی‌ثباتی مواجه بوده که برخی از آنها منعکس‌کننده تنش‌های تاریخی بین جمهوری‌های جنوبی روسیه و مقامات مرکزی مسکو بوده است. 

به گزارش راز بقا، «اسلام تکوشف»، تحلیلگر سیاسی قفقازی می‌گوید: این حیوانات «نماد قدرتمندی از آزادی ما هستند، «اسب کاباردی بخش جدایی‌ناپذیری از هویت ما است و در طول قرون در تاریخ چرکس‌ها نقش مهمی ایفا کرده است». تلاش‌های محلی برای احیای این نژاد در سال‌های اخیر به‌ویژه توسط تعدادی نسبتا کوچک از پرورش‌دهندگان صورت گرفته است. 

کراویتسک که یک پرورش دهنده اسب کاباردی در لهستان است می‌گوید یکی از نتایج این است که «بسیاری از افراد ثروتمند، اولیگارش‌ها، بازرگانان» اسب‌ها را پرورش داده و گله‌هایی از صد‌ها رأس اسب کاباردی نگهداری می‌کنند. 

به گزارش راز بقا، «توبیاس نول» آلمانی تعداد فعلی اسب‌های کاباردی را در کل قفقاز بین ۱۰،۰۰۰ تا ۱۲،۰۰۰ رأس تخمین می‌زند. "اینجا در اروپا، ما نخواهیم توانست نژاد را نجات دهیم. واقعاً در همان‌جاست که باید اسب‌ها را نجات دهیم». او می‌گوید: «مهم‌ترین چیز این است که مردم قفقاز شمالی آگاه‌تر شوند که چیزی خاص دارند که شایسته نجات است». 

این نژاد نیاز به حفاظت دارد چرا که ویژگی‌های خاص آن همچنان موجب افزایش توجه به آن شده است. در این نژاد چهار خط خونی مختلف وجود دارد و گروه نژادی جدیدی از ترکیب کاباردی با اسب‌های تروبرد تشکیل شده است. اسب‌های انگلو - کاباردی به دلیل ساختار بدنی قوی، سرعت بالا و توانمندی‌های بی‌نظیر شناخته می‌شوند و به طور کامل مزایای نژاد‌های پایه را ترکیب کرده‌اند. مزرعه‌های پرورش اسب در مناطق کاباردینو - بالکار و استاوروپول هر دو اسب‌های کاباردی خالص و انگلو - کاباردی را پرورش می‌دهند.