اسب نوما؛ کمیاب‌ترین اسب دنیا که تنها ۱۰۰ رأس از آن باقی‌مانده و میراثی زنده کشور ژاپن است
اسب نوما (Noma Horse)، یکی از نادرترین نژاد‌های اسب در جهان و تنها اسب بومی باقی‌مانده ژاپن است. این اسب کوچک، مقاوم و مهربان، با پیشینه‌ای چندصدساله، امروزه به نمادی فرهنگی و زیست‌محیطی در ژاپن تبدیل شده و تلاش‌هایی برای حفاظت از آن در جریان است.
راز بقا: اسب نوما (Noma Horse) یکی از نادرترین نژاد‌های اسب در جهان و تنها نژاد بومی باقی‌مانده از ژاپن است که با ظاهری منحصر‌به‌فرد و تاریخچه‌ای غنی، به بخشی از میراث فرهنگی این کشور تبدیل شده است. این اسب کوچک‌جثه در جزیره‌ی شیکوکو، منطقه‌ای کوهستانی و نسبتاً دورافتاده، زیست می‌کند و قدمتی چندصدساله دارد. مقاله‌ی پیش رو از راز بقا به معرفی کامل این اسب، تاریخچه، ویژگی‌ها، کاربرد‌ها و وضعیت حفاظتی آن می‌پردازد.
تاریخچه و منشأ اسب نوما
به گزارش راز بقا، اسب نوما از جزیره‌ی شیکوکو در جنوب ژاپن، به‌ویژه ناحیه‌ی نوما در ایالت اِهیمه منشأ گرفته است. این نژاد کوچک در قرون وسطی برای انجام کار‌های روزمره همچون بارکشی، شخم‌زنی و رفت‌وآمد در مسیر‌های صعب‌العبور کوهستانی استفاده می‌شد. به دلیل شرایط سخت محیطی و کمبود منابع غذایی، این نژاد به‌مرور زمان جثه‌ای کوچک، اما مقاوم و پُرطاقت پیدا کرد.
در دوران مدرن، با ورود ماشین‌آلات کشاورزی و وسایل حمل‌ونقل موتوری، نیاز به اسب کاهش یافت و بسیاری از نژاد‌های محلی ژاپنی، از جمله نوما، در آستانه‌ی انقراض قرار گرفتند. در دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی، جمعیت این اسب به کمتر از ۳۰ رأس رسید. اما با تلاش فعالان حوزه‌ی حفاظت و حمایت دولت ژاپن، برنامه‌هایی برای احیا و زاد و ولد کنترل‌شده آغاز شد.
ویژگی‌های فیزیکی و ظاهری
اسب نوما جثه‌ای کوچک دارد و معمولاً بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر قد دارد. وزن آنها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم است. به گزارش راز بقا ساختار بدنی آنها جمع‌وجور و عضلانی است، با پا‌هایی کوتاه و قوی که مناسب حرکت در مناطق ناهموار کوهستانی است.
رنگ پوشش بدن در اسب‌های نوما معمولاً قهوه‌ای، خاکستری یا مشکی است. یال و دمی پُرپُشت دارند و گوش‌هایی نسبتاً کوتاه. سر این اسب‌ها کمی بزرگ‌تر از نسبت بدنی‌شان به‌نظر می‌رسد، اما چشمانی مهربان و هوشیار دارند.
خلق‌وخو و توانایی‌ها
از نظر رفتاری، اسب نوما بسیار آرام، مطیع و اجتماعی است. به‌راحتی با انسان ارتباط برقرار می‌کند و به همین دلیل، برای آموزش مناسب است. آنها هوشیاری بالایی دارند و در برابر شرایط سخت آب‌وهوایی بسیار مقاوم‌اند.
این اسب‌ها با وجود جثه‌ی کوچک، توانایی حمل بار نسبتاً سنگینی را دارند. استقامت آنها مثال‌زدنی است و برای مسیر‌های طولانی در مناطق کوهستانی بسیار مناسب بودند. هرچند امروزه استفاده‌ی کاری از آنها محدود شده، اما ویژگی‌های ذاتی‌شان هنوز هم قابل‌توجه است.
نقش فرهنگی در ژاپن
اسب نوما بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی مناطق روستایی ژاپن است. در گذشته، این اسب‌ها در مراسم سنتی، جشنواره‌های محلی و حتی آیین‌های مذهبی نقش داشتند. هنوز هم در برخی مناطق ژاپن از آنها در نمایش‌های فرهنگی و آموزشی برای نسل جدید استفاده می‌شود.
برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:
اسب «دره‌شوری»؛ اسبی شیرازی که «زیاد خان» آن را پرورش داد و دنیا نگران منقرض شدن آن است!
اسب «کُرد» زیباترین اسب ایران؛ کدام اسب کُردی بهتر است؛ جاف، افشاری یا سنجابی؟!
از آنجایی که این اسب نماینده‌ای از گذشته‌ی روستایی ژاپن است، در ادبیات، نقاشی‌ها و افسانه‌های محلی نیز از آن یاد شده است. حضور اسب نوما در زندگی روزمره‌ی مردم، نه‌تنها عملی بلکه نمادین نیز بوده است.
وضعیت کنونی و اقدامات حفاظتی
اسب نوما امروزه به‌شدت در معرض خطر انقراض است. طبق گزارش‌ها، تعداد کل این نژاد کمتر از ۱۰۰ رأس است. با این حال، مرکز نگهداری اسب نوما در شهر ایماباری، یکی از نقاط کلیدی حفاظت از این نژاد است. در این مرکز، تلاش‌هایی برای حفظ خلوص ژنتیکی، آموزش نگهداری و افزایش آگاهی عمومی صورت می‌گیرد.
علاوه بر این، سازمان‌های غیرانتفاعی، دانشگاه‌ها و حتی مراکز گردشگری در تلاش‌اند تا با معرفی این اسب به عموم مردم، علاقه و حمایت بیشتری برای حفظ این نژاد جلب کنند. برخی از این اقدامات شامل بازدید‌های عمومی، ساخت مستندات تصویری، پروژه‌های آموزشی در مدارس و مشارکت داوطلبانه می‌شود.
اهمیت زیست‌محیطی و بوم‌شناسی
اسب نوما نه‌تنها یک گونه‌ی فرهنگی، بلکه بخشی از تنوع زیستی ژاپن نیز محسوب می‌شود. حفظ این نژاد می‌تواند موجب پایداری بوم‌سازگان مناطق روستایی و جنگلی شیکوکو شود. به گزارش راز بقا از طرف دیگر، حفظ این اسب به‌معنای حفظ گونه‌ای از حیوانات اهلی است که در شرایط سخت طبیعی نیز دوام آورده‌اند و می‌توانند در پروژه‌های اصلاح نژاد آینده نقش داشته باشند.
اسب نوما با ظاهری منحصر‌به‌فرد، تاریخچه‌ای دیرینه و اهمیتی فرهنگی و زیست‌محیطی، نمونه‌ای بی‌نظیر از اسب‌های بومی آسیایی است. برای ما ایرانیان که خود سابقه‌ای طولانی در پرورش اسب داریم، آشنایی با این نژاد می‌تواند جالب و الهام‌بخش باشد. تلاش برای حفظ و حمایت از چنین گونه‌هایی، قدمی در راستای احترام به تنوع زیستی و فرهنگی جهانی است.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
اسب پوتوک؛ اسب کوچک اسپانیایی با شکمی چاق که از یک حیوان بارکش به قهرمان مسابقات تبدیل شد
اسب آلبانیایی؛ اسب جنگجویی با ۲۶۰۰ سال قدمت که علیه امپراتوری عثمانی جنگید
اسب شاگیا؛ اسبی زیبا که از جفت‌گیری اسب عربی با یک نژاد اروپایی به وجود آمده و بهترین اسب برای سوارکاریست
اسب بوئر؛ اسب آفریقایی عضلانی و درشت هیکل که نوه اسب «عرب ایرانی» است
اسب آزتکا؛ اسبی معروف و نماد ملی کشور مکزیک که بهترین اسب مسابقات پرش است
اسب میساکی؛ اسب مشهور و گنجینه ملی ژاپن که محتاطترین اسب دنیا و سلطان مسیر‌های شیبدار است
اسب کاباردی؛ اسب افسانه‌ای تزارهای روس و بهترین اسب کوهستان که ثروتمندان را مسحور خود کرد
اسب سافولک؛ اسب غولپیکر و بارکش انگلیسی که قیافه و هیکلی شبیه تریلی «ماک» دارد!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان