












راز بقا: در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۲۵، شرکت زیستفناوری Colossal Biosciences ادعا کرد که گرگهای عظیمالجثهی منقرضشده، موسوم به «گرگهای وحشت» یا «dire wolves»، را پس از بیش از ۱۲ هزار سال به زمین بازگردانده است. ادعایی که موجی از هیجان و در عین حال انتقاد شدید را در جامعهی علمی و رسانهای به راه انداخت. اما آیا واقعاً گرگهای منقرضشده بازگشتهاند، یا با نسخهای اصلاحشده از گرگهای خاکستری روبهرو هستیم؟
به گزارش راز بقا، سه گرگ سفید با نامهای «Khaleesi»، «Romulus» و «Remus» توسط شرکت Colossal معرفی شدند. شرکت ادعا کرد این حیوانات، نخستین نمونههای باززندهسازیشده از گونهی منقرضشدهی Aenocyon dirus هستند. اما بهسرعت دانشمندان اعلام کردند که این ادعا گمراهکننده است و آنچه خلق شده، در واقع، گرگهای خاکستری اصلاحشدهی ژنتیکی هستند، نه گرگهای وحشت واقعی.
خانم بت شاپیرو (Beth Shapiro)، مدیر ارشد علمی Colossal، در گفتوگویی با New Scientist اذعان کرد که این حیوانات، گرگ خاکستری با ۲۰ ویرایش ژنتیکی هستند. به گفتهی او:
«ما هیچگاه نگفتیم حیواناتی خلق کردیم که صددرصد با گونهی منقرضشده یکسان باشند. آنها گرگهای خاکستری با ۲۰ ویرایش هستند که شبیه گرگهای وحشت به نظر میرسند. این را از ابتدا گفته بودیم.»
او همچنین افزود که اصطلاح گرگ وحشت بیشتر به صورت محاورهای استفاده شده و Colossal سعی نکرده حقیقت را پنهان کند.
یکی از دلایل اصلی جنجال، تفاوت در تعریف «گونه» در میان دانشمندان است. Colossal از مفهوم گونهی مورفولوژیک استفاده کرده؛ یعنی حیواناتی که از نظر ظاهری مشابهاند، میتوانند در یک گونه قرار بگیرند. اما بیشتر دانشمندان از مفهوم زیستی گونه استفاده میکنند؛ به این معنی که گونه باید توانایی تولید مثل بارور داشته باشد.
با توجه به اینکه گرگهای وحشت بیش از ۱۰ هزار سال پیش منقرض شدهاند، امکان مشاهدهی مستقیم آنها وجود ندارد، و بنابراین تشخیص دقیق آنها فقط از طریق ژنتیک ممکن است، نه فقط ظاهر.
فرآیند ساخت این گرگها پیچیده، اما محدود بوده است. ابتدا DNA گرگهای وحشت از فسیلها استخراج شد. به گزارش راز بقا سپس سلولهایی از خون گرگ خاکستری گرفته شد و ۲۰ تغییر ژنتیکی در ۱۴ ژن مختلف روی آنها اعمال شد. این ژنها بر ویژگیهایی مانند رنگ مو، اندازهی بدن و دیگر خصوصیات ظاهری تأثیر میگذارند.
در مرحلهی بعد، DNA ویرایششده وارد تخمکهای گرگ خاکستری شد و جنینها در رحم سگهای خانگی کاشته شدند.
با این حال، به گفتهی متخصصان، این ویرایشها فاصلهی زیادی با ساختن یک گرگ وحشت واقعی دارد. به عنوان نمونه، دکتر نیک لاورنس، paleogeneticist از دانشگاه Otago نیوزیلند، گفته:
«اگرچه ژنوم گرگ خاکستری و گرگ وحشت تا ۹۹٫۵٪ مشابهاند، ولی هنوز بیش از ۱۲ میلیون تفاوت ژنتیکی بین آنها وجود دارد. پس با وجود ۲۰ ویرایش، این حیوانات هنوز گرگ خاکستریاند، نه چیز دیگر.»
با وجود انتقادات، Colossal همچنان بر موضع خود پافشاری میکند. سخنگوی شرکت در بیانیهای اعلام کرد:
«در اطلاعیهی ما مشخص شده بود که ۲۰ ویرایش ژنی روی سلولهای گرگ خاکستری انجام شده است. این حیوانات اولین گرگهای وحشت پس از ۱۲ هزار سال هستند که روی زمین راه میروند. این یک موفقیت بزرگ برای ماست و گامی است به سوی بازگرداندن گونههایی مانند دودو، تاسمانیایی و ماموت پشمالو.»
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
گرگ وحشت؛ ترسناکترین گرگ تاریخ پس از ۱۰ هزار سال دوباره زنده شد و به طبیعت برگشت!
روباه ترکمنی؛ «روح سفید طبیعت» که سالهاست کسی آن را در ترکمن صحرا و خراسان ندیده است
ماجرای گرگهای Colossal نهتنها یک بحث علمی بلکه یک درس مهم در زمینهی شفافیت در علم و ارتباط با عموم است. اگرچه فناوری دستکاری ژنتیکی بهصورت چشمگیری پیشرفت کرده، اما تمایز میان باززندهسازی واقعی یک گونه و خلق نسخهای شبیه از نظر ظاهری بسیار مهم است.
گرگهای Khaleesi ،Romulus و Remus ممکن است در ظاهر شبیه گرگهای منقرضشده باشند، اما از نظر علمی، هنوز بهعنوان گرگ وحشت شناخته نمیشوند دستکم نه توسط جامعهی علمی.