چرا در جواهرسازی از طلای خالص استفاده نمی‌شود و چرا طلای خالص مثل کیک نرم است!

راز بقا: طلای خالص، که در اصطلاح علمی با عنوان طلای ۲۴ عیار شناخته می‌شود، یکی از گران‌بها‌ترین و در عین حال نرم‌ترین فلزات موجود در طبیعت به‌شمار می‌رود. این فلز که از دیرباز نماد ثروت، قدرت و جایگاه اجتماعی بوده است، علی‌رغم ظاهر درخشان و خواص شیمیایی منحصر‌به‌فرد، از نظر فیزیکی دارای محدودیت‌هایی است که استفاده روزمره از آن را با چالش‌هایی همراه می‌سازد. یکی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها، نرمی و شکل‌پذیری بسیار بالای آن است.

ویژگی‌های فیزیکی طلای خالص؛ چکش‌خوار، مفتول‌پذیر و البته ظریف

به گزارش راز بقا، طلای خالص دارای خلوصی نزدیک به ۹۹٫۹٪ است و در میان فلزات، یکی از بالاترین درجات چکش‌خواری و مفتول‌پذیری را داراست. به‌عبارت دیگر، می‌توان مقدار اندکی از طلای خالص را به ورقه‌ای نازک یا سیمی بسیار باریک تبدیل کرد، بدون آن‌که شکستگی در ساختار آن به وجود آید. این ویژگی، آن را به فلزی مطلوب برای مصارف صنعتی، الکترونیکی و تزئینی تبدیل کرده است.

با این حال، همین خاصیت فیزیکی موجب شده طلای ۲۴ عیار گزینه‌ی مناسبی برای ساخت زیورآلات مورد استفاده‌ی روزمره نباشد. سطح طلای خالص به‌راحتی دچار خراش می‌شود و تحت فشار اندک نیز ممکن است تغییر شکل دهد. از همین‌رو، استفاده از آن در جواهرسازی، محدود به قطعات نمایشی یا موارد خاص است.

چرا در جواهرسازی از طلای خالص استفاده نمی‌شود؟

زیورآلات، به‌ویژه آنهایی که در زندگی روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند، نیازمند مقاومت بالا در برابر ضربه، سایش و خمش هستند. طلای خالص به‌دلیل نرمی بسیار زیاد، توان تحمل این شرایط را ندارد. در نتیجه، تولیدکنندگان جواهرات معمولاً از آلیاژ‌های طلا استفاده می‌کنند. این آلیاژ‌ها حاصل ترکیب طلا با فلزاتی نظیر مس، نقره، نیکل یا پالادیوم هستند.

ترکیب طلا با فلزات یادشده، نه‌تنها موجب افزایش سختی و دوام زیورآلات می‌شود، بلکه بر رنگ نهایی طلا نیز تأثیر می‌گذارد. برای نمونه:

طلای رزگلد (صورتی): ترکیبی از طلا و مس است که رنگی گرم و منحصر‌به‌فرد ایجاد می‌کند.

طلای سفید: معمولاً حاصل ترکیب طلا با پالادیوم یا نیکل است و ظاهری مدرن و خنثی دارد.

طلای زرد کم‌رنگ: با افزودن نقره به طلا به‌دست می‌آید.

این ترکیبات نه‌تنها از نظر زیبایی‌شناسی متنوع‌اند، بلکه از نظر کاربردی نیز گزینه‌هایی مناسب‌تر از طلای خالص به‌شمار می‌روند.

کاربرد‌های طلای خالص در صنایع مختلف

علیرغم محدودیت‌هایی که در حوزه‌ی جواهرسازی دارد، طلای ۲۴ عیار همچنان در برخی صنایع و زمینه‌های خاص، کاربرد‌های مهمی دارد. از جمله:

صنایع سرمایه‌گذاری: طلای خالص به‌صورت شمش یا سکه، برای ذخیره‌سازی ارزش و سرمایه‌گذاری بلندمدت استفاده می‌شود.

الکترونیک پیشرفته: به‌دلیل رسانایی بالا و مقاومت شیمیایی، در ساخت قطعات الکترونیکی حساس مانند مدار‌های مجتمع و اتصالات میکروسکوپی به‌کار می‌رود.

پزشکی و دندان‌پزشکی: خاصیت زیست‌سازگاری طلا، آن را به فلزی مناسب برای ساخت ایمپلنت‌ها و ابزار‌های پزشکی تبدیل کرده است.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

کجای ایران الماس پیدا می‌شود و چگونه الماس واقعی را از الماس تقلبی تشخیص دهیم؟

گران‌ترین سنگ زینتی جهان؛ سنگ یشم چهار هزار کیلویی بسیار کمیاب که مجسمه بودا شد

دانشمندان: روی زمین پر از طلا می‌شود، ذخایر عظیم طلا از زیر زمین به‌سمت بالا در حرکت هستند!

زیبایی در کنار ماندگاری

طلای خالص، اگرچه از نظر شیمیایی یکی از پایدارترین و خالص‌ترین فلزات طبیعت است، اما نرمی بالای آن مانعی جدی برای استفاده در بسیاری از کاربرد‌های روزمره محسوب می‌شود. از این‌رو، در صنعت جواهرسازی، استفاده از آلیاژ‌های طلای با عیار پایین‌تر (مانند ۱۸ یا ۱۴ عیار) ترجیح داده می‌شود؛ چرا که این آلیاژها، ضمن حفظ جلوه و ارزش طلا، استحکام و دوام لازم را نیز فراهم می‌آورند.

در نهایت، انتخاب میان طلای خالص و آلیاژ‌های طلا، به نوع کاربرد، سلیقه‌ی فردی و میزان استفاده‌ی روزانه بستگی دارد. اما در هر صورت، شناخت ویژگی‌های فیزیکی و فنی طلا می‌تواند راهنمای خوبی برای انتخابی هوشمندانه و هدفمند باشد.