الهه سپیده‌دم با بال‌های خاکستر؛ قدیمی‌ترین پتروسور آمریکای شمالی در آریزونا کشف شد

راز بقا: جهان باستان پر از راز‌هایی است که هر کشف تازه بخشی از آنها را روشن می‌کند. یکی از این کشفیات شگفت‌انگیز، شناسایی قدیمی‌ترین پتروسور آمریکای شمالی است که با نام علمی Eotephradactylus mcintireae شناخته می‌شود. این موجود که به «الهه سپیده‌دم با بال‌های خاکستر» شهرت یافته، نه‌تنها تصویری تازه از گذشته دور ارائه می‌دهد، بلکه راز‌های مهمی از اکوسیستم‌های اولیه زمین را نیز برملا می‌کند.

معرفی پتروسور جدید

به گزارش راز بقا، این پتروسور حدود ۲۰۹ میلیون سال قدمت دارد و در میان بیش از هزار فسیل در پارک ملی جنگل‌های سنگی آریزونا کشف شده است. نام آن برگرفته از دو واژه است: خاکستر آتشفشانی موجود در لایه‌های فسیلی و «ایوس» (الهه سپیده‌دم در اساطیر یونانی). دلیل انتخاب این نام، زندگی این موجود در ابتدای تاریخ تکامل پتروسورهاست.

پتروسور‌ها خزندگان پرنده‌ای بودند که در عصر دایناسور‌ها آسمان‌ها را در اختیار داشتند. اگرچه برخی از آنها غول‌پیکر بودند و بال‌هایی به طول ۱۱ متر داشتند، اما E. mcintireae به اندازه یک مرغ دریایی کوچک بود و حتی می‌توانست روی شانه انسان بنشیند.

اهمیت علمی کشف

کشف این پتروسور بخشی از مطالعه‌ای است که در ژورنال PNAS منتشر شد. در کنار این موجود، فسیل‌های دیگری از دوزیستان غول‌پیکر، کوسه‌های آب شیرین، جانوران زرهی شبیه کروکودیل و حتی یکی از قدیمی‌ترین لاک‌پشت‌های شناخته‌شده پیدا شد. به گزارش راز بقا این کشفیات به دانشمندان کمک می‌کند تا بدانند چه موجوداتی پیش از انقراض بزرگ پایان دوره تریاس، حدود ۲۰۱ میلیون سال پیش، روی زمین زندگی می‌کردند.

شرایط زیستگاه و انقراض

در اواخر دوره تریاس، شمال‌شرقی آریزونا درست بالای خط استوا در ابرقاره پانگه‌آ قرار داشت. این منطقه نیمه‌خشک با رودخانه‌ها و کانال‌های کوچک پوشیده بود که مستعد سیلاب بودند. پژوهشگران معتقدند یکی از این سیلاب‌ها اجساد پتروسور و دیگر جانوران را با رسوب و خاکستر دفن کرده است.

روند کشف

۲۰۱۱: کشف اولیه لایه استخوانی.

۲۰۱۳: سوزان مکینتایر، یک داوطلب، فک کوچک پتروسور را از میان رسوبات بیرون کشید.

۲۰۱۸: بن کلیگمن پژوهش روی این فسیل را آغاز کرد و پس از بررسی دندان‌ها و ساختار فک، تعلق آن به پتروسور تأیید شد.

اهمیت اکوسیستم کشف‌شده

به گزارش راز بقا این لایه استخوانی نشان می‌دهد که پتروسور‌ها و لاک‌پشت‌ها در کنار گروه‌های دیگری همچون قورباغه‌ها و خویشاوندان مارمولک‌ها زندگی می‌کردند. این نخستین بار است که چنین جامعه‌ای در فسیل‌های پیش از انقراض پایان تریاس مشاهده شده است.

کشف «الهه سپیده‌دم با بال‌های خاکستر» نه‌تنها تصویر تازه‌ای از تاریخ تکاملی پتروسور‌ها ارائه می‌دهد، بلکه نشان می‌دهد زمین در میلیون‌ها سال پیش میزبان تنوع زیستی شگفت‌انگیزی بوده است. این یافته‌ها بار دیگر یادآور می‌شوند که حتی کوچک‌ترین فسیل‌ها می‌توانند کلیدی برای گشودن در‌های تاریخ پنهان زمین باشند.