قره‌غاز یا آب‌قُنبل؛ پرنده‌ای با طول یک متر و چشمان زمردی که ماهی‌های غول‌پیکر را درسته قورت می‌دهد!
قره‌غاز یا آب‌قُنبل (Cormorant) پرنده‌ای شگفت‌انگیز و استاد ماهیگیری است که در سراسر جهان از اروپا تا آسیا و آفریقا زندگی می‌کند. این پرنده با پر‌های سیاه براق، چشمان سبز درخشان و رفتار خاص خشک‌کردن بال‌ها شناخته می‌شود. قره‌غاز علاوه بر نقش مهم در اکوسیستم، تاریخی طولانی در فرهنگ و حتی همکاری با انسان‌ها در سنت ماهیگیری دارد.
راز بقا: قره‌غاز (Cormorant) که با نام‌های باکلان، دارغاز، آب‌قنبل و آزمند نیز خوانده می‌شود پرنده‌ای آبزی و بزرگ است که در بیشتر نقاط جهان، از اروپا و آسیا گرفته تا آفریقا، استرالیا و آمریکای شمالی زندگی می‌کند.
به گزارش راز بقا، این پرنده با پر‌های سیاه براق، گردن بلند و منقار قلاب‌مانند خود شناخته می‌شود و به‌عنوان یکی از ماهیگیرترین پرندگان جهان شهرت دارد. هرچند مهارت فوق‌العاده‌اش در شکار ماهی تحسین‌برانگیز است، اما همواره باعث اختلاف با انسان‌ها نیز شده، زیرا ماهیگیران او را رقیبی سرسخت می‌دانند.
با این حال، قره‌غاز گونه‌ای شگفت‌انگیز است که هم در فرهنگ، هم در اکوسیستم و هم در زیبایی طبیعی جایگاهی ویژه دارد.
ویژگی‌های ظاهری و گستره زیستگاه
به گزارش راز بقا، قره‌غاز پرنده‌ای نسبتاً بزرگ است که معمولاً ۷۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر طول دارد و فاصله بال‌های آن به بیش از ۱.۵ متر می‌رسد. پر‌های آن عمدتاً سیاه است، اما پرندگان بالغ در فصل جفت‌گیری لکه‌های سفید چشمگیری بر ران و صورت دارند.
چشمان سبز زمردی و درخشان این پرنده، به ظاهرش حالتی اسرارآمیز می‌بخشد. بر خلاف بسیاری از پرندگان آبزی، پر‌های قره‌غاز خاصیت ضدآب کمتری دارند. این ویژگی عجیب باعث می‌شود او بتواند در آب عمیق‌تر فرو برود و راحت‌تر حرکت کند، اما بعد از شکار باید با گشودن بال‌ها در مقابل خورشید یا باد، پرهایش را خشک کند؛ رفتاری که به یکی از نماد‌های این گونه بدل شده است.
از نظر پراکندگی جغرافیایی، قره‌غاز از وسیع‌ترین محدوده‌های زیستی میان پرندگان آبزی برخوردار است. او در مناطق ساحلی، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها از اروپا و آسیا تا آفریقا و استرالیا و حتی بخش‌هایی از آمریکای شمالی زندگی می‌کند. توانایی زیست در هر دو محیط آب شور و شیرین، این پرنده را به گونه‌ای بسیار مقاوم و سازگار بدل کرده است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
قناری پاریسی؛ درشت‌ترین قناری جهان با پر‌های مجعد و فِرخورده که شبیه یک پیرمرد شلخته و متفکر است!
مرغ مگس نوک‌شمشیری؛ پرنده‌ای که نوکش از بدنش بلندتر است و پرهایش را با پاهایش مرتب می‌کند
رژیم غذایی و شیوه ماهیگیری
به گزارش راز بقا، رژیم غذایی قره‌غاز یا آب‌قُنبل عمدتاً شامل ماهی است، هرچند گاهی دوزیستان و سخت‌پوستان را نیز شکار می‌کند. روش شکار او یکی از دیدنی‌ترین صحنه‌های حیات‌وحش است: پرنده با شیرجه به زیر آب می‌رود و با کمک پا‌های پره‌دار نیرومند خود به جلو می‌راند تا با منقار قلابی، ماهی لغزنده را شکار کند. قره‌غاز می‌تواند تا عمق ۵ تا ۱۰ متر شیرجه بزند و نزدیک به یک دقیقه زیر آب بماند، هرچند بیشتر شیرجه‌ها کوتاه‌ترند.
این پرندگان اغلب به‌تنهایی ماهیگیری می‌کنند، اما گاهی به صورت گروهی نیز شکار می‌کنند؛ به‌ویژه در نواحی ساحلی که ماهی‌ها به صورت دستهای جمع می‌شوند. در برخی فرهنگ‌ها، به‌ویژه در چین و ژاپن، از توانایی استثنایی قره‌غاز برای ماهیگیری استفاده می‌شده است.
در این روش سنتی، پرنده را آموزش می‌دادند و حلقه‌ای بر گردنش می‌انداختند تا نتواند ماهی‌های درشت را ببلعد و صید را به ماهیگیر بازگرداند. هرچند امروزه این سنت بیشتر جنبه نمایشی دارد، اما نشان‌دهنده ارتباط دیرینه میان انسان و این پرنده است.
رابطه با انسان و وضعیت حفاظتی
قره‌غاز در طول تاریخ رابطه‌ای پرتنش با انسان داشته است. از یک‌سو، به خاطر مهارت‌های بی‌نظیرش تحسین شده و در فرهنگ و افسانه‌ها حضور یافته است. از سوی دیگر، بسیاری از ماهیگیران او را دشمن خود دانسته و به نابودی‌اش اقدام کرده‌اند. در برخی مناطق، به دلیل نگرانی از کاهش ذخایر ماهی، این پرنده به شدت شکار یا معدوم می‌شده است.
با این حال، برنامه‌های حفاظتی در اروپا و دیگر نقاط جهان موجب افزایش جمعیت او شده است. در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، به دلیل شکار گسترده و تخریب زیستگاه‌ها، جمعیت قره‌غاز به شدت کاهش یافته بود.
اما امروزه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) آن را در رده گونه‌های «کمترین نگرانی» قرار داده است. با وجود این، همچنان اختلاف میان منافع انسانی و حفظ اکوسیستم، چالشی جدی در مدیریت جمعیت این پرنده محسوب می‌شود.
عجیب‌ترین ویژگی‌های قره‌غاز یا آب‌قُنبل
به گزارش راز بقا، قره‌غاز ویژگی‌های شگفت‌انگیزی دارد که او را از بسیاری پرندگان متمایز می‌کند. یکی از عجیب‌ترین خصوصیاتش، پر‌های نیمه‌جاذب آب است. بر خلاف مرغابی یا غاز، پر‌های این پرنده کاملاً ضدآب نیست و هنگام شیرجه کاملاً خیس می‌شود.
همین ویژگی که شاید نقطه ضعف به نظر برسد، در واقع به او امکان می‌دهد شناور بودنش کمتر شود و راحت‌تر به اعماق آب فرو برود. پس از شکار، قره‌غاز مجبور است بال‌هایش را باز کند و در برابر آفتاب یا باد خشک شود؛ صحنه‌ای که به‌خوبی شناخته شده است.
چشم‌های سبز و درخشان این پرنده هم از دیگر ویژگی‌های عجیب اوست. در نور خاص، چشم‌ها حالتی اسرارآمیز و تقریباً درخشان پیدا می‌کنند که الهام‌بخش افسانه‌ها و باور‌های گوناگون بوده است.
انعطاف‌پذیری کیسه گلویی قره‌غاز نیز به او اجازه می‌دهد ماهی‌هایی بسیار بزرگ‌تر از اندازه سرش را ببلعد، منظره‌ای که برای تماشاگران شگفت‌آور است.
اما شاید عجیب‌ترین بخش زندگی او، رابطه تاریخی‌اش با انسان باشد. سنت ماهیگیری با قره‌غاز در چین و ژاپن بیش از هزار سال قدمت دارد. این همکاری منحصر‌به‌فرد میان انسان و پرنده، از یک سو نشان‌دهنده استعداد بی‌مانند او در شکار است و از سوی دیگر پیوندی فرهنگی است که هنوز در برخی مناطق به‌عنوان نمایش سنتی ادامه دارد.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
طاووسک؛ پرنده‌ای با پر‌های بنفش، منقار قرمز و پا‌های بلند که بعد از خشک شدن تالاب‌ها در ایران نایاب شد
سهره دونواره؛ سهره خاص استرالیایی معروف به «سهره جغدی» که نقاب سیاه دارد و لانه دو محفظهای میسازد
کور کور سیاه یا زغن؛ پرنده فرصتطلب که غذا را از دست انسان میدزدد و آوازش شبیه شیهه اسب است!
اکراس غول‌پیکر؛ پرنده‌ای عظیم با منقار بلند و رفتار پنهانکارانه که یک متر قد دارد و چهرهاش شبیه دایناسور است!
قناری خواننده آمریکایی؛ قناری خوش صدا معروف به «ستاره آواز» که صدایش بسیار متنوع است و آموزش آواز می‌بیند
خروس کولی سینه‌سیاه؛ پرنده زیبا و ارزشمند تالاب‌های ایران که بسیار جسور است و با چاقو از خودش دفاع می‌کند!
(ویدئو) شاهین بحری معروف به «گلوله طبیعت» که الهام بخش ساخت هواپیمای B-2 شد
آبملخ؛ پرنده اسطورهای مردم خراسان که آب چشمه جادویی مینوشید و بزرگترین شکارچی ملخها بود
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان