راز بقا: قورباغهها موجوداتی شگفتانگیز هستند که تواناییهای ویژهای برای زنده ماندن در محیطهای مختلف دارند. یکی از مهمترین ویژگیهای آنها توانایی تنفس و نوشیدن آب از طریق پوستشان است. بر خلاف انسانها، قورباغهها نیازی به تکیه کامل بر ریههای خود برای تنفس ندارند و پوست منحصر به فردشان نقش کلیدی در این فرآیند دارد.
به گزارش راز بقا، پوست قورباغهها نازک، مرطوب و پوشیده از غدد مخاطی است. این مخاط باعث میشود پوست همیشه مرطوب بماند و تبادل گاز و آب راحتتر انجام شود. پوست قورباغه به اندازه کافی متخلخل است تا مولکولهای هوا و آب بتوانند از آن عبور کنند. کریستوفر رکزوورتی، خزندهشناس در موزه تاریخ طبیعی آمریکا، میگوید: «پوست قورباغه طوری طراحی شده که هم اکسیژن جذب کند و هم آب را به بدن برساند.»

رگهای خونی کوچک زیر پوست قورباغه، اکسیژن را مستقیماً از آب یا هوا جذب میکنند و دیاکسید کربن را دفع میکنند؛ این فرآیند تنفس پوستی نام دارد. کرت شوئنک، زیستشناس تکاملی، توضیح میدهد: «این سیستم تقریباً شبیه ریه است.»
به گزارش راز بقا تنفس پوستی به قورباغهها اجازه میدهد حتی زیر آب زنده بمانند و طولانیترین دورههای خواب زمستانی را تحمل کنند. شوئنک میگوید: «تنها با داشتن پوست مرطوب و رگهای خونی در آن، قورباغهها میتوانند بهطور خودکار گاز و آب را تبادل کنند، چه بخواهند و چه نخواهند.» البته همه قورباغهها به یک میزان از این روش تنفس استفاده نمیکنند.
بچهقورباغهها (نوزادان قورباغه) هنوز آبششهای کاملاً توسعه یافته ندارند، بنابراین باید از سطح آب هوا بگیرند. اما وقتی تازه متولد میشوند، بسیار کوچک هستند و نمیتوانند سطح آب را بشکنند. به جای آن، حبابهای هوای خود را ایجاد میکنند و این حبابها را به ریههای خود میرسانند. مطالعات نشان داده بچهقورباغهها درست زیر سطح آب شنا میکنند و به سرعت هوا میمکند تا حبابی بسازند و سپس آن را وارد ریههای خود کنند.

پوست متخلخل قورباغهها نه تنها برای تنفس مفید است، بلکه وسیلهای برای نوشیدن آب هم محسوب میشود. به گزارش راز بقا آب وارد فضاهای کوچک پوست شده و از طریق غشاهای سلولی جذب بدن میشود. برخی از قورباغهها حتی ناحیهای به نام لکه نوشیدن دارند که بسیار عروقی است و به آنها اجازه میدهد مقدار زیادی آب جذب کنند.
قورباغههایی که در مناطق خشک زندگی میکنند، مانند قورباغههای بیابانهای استرالیا، مهارت ویژهای در ذخیره آب دارند. رکزوورتی میگوید: «این قورباغهها آب را ذخیره میکنند و سپس وارد لانههای زیرزمینی میشوند. گاهی یک لایه اضافی مخاط اطراف خود ایجاد میکنند و میتوانند ماهها یا حتی سالها با آب ذخیره شده زنده بمانند تا بارندگی بعدی برسد.»
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
قورباغه باران صحرایی؛ قورباغهای شبیه سیبزمینی که جیغ میزند و بدنش مانند تیله شفاف است
با وجود تواناییهای شگفتانگیزشان، پوست نفوذپذیر قورباغهها آنها را در معرض آلایندهها و تغییرات اقلیمی آسیبپذیر میکند. به گزارش راز بقا مطالعات نشان دادهاند که پوست قورباغهها باعث میشود حیوان در معرض مواد شیمیایی صنعتی و میکروپلاستیکها قرار گیرد. همچنین خشکسالیهای افزایش یافته و گرمای بیشتر ناشی از تغییرات اقلیمی میتواند زیستگاه آنها را کاهش دهد، به ویژه در جنگلهای آمازون و آتلانتیک در برزیل، آرژانتین و پاراگوئه.
رکزوورتی میگوید: «دوزیستان از اولین گروههایی هستند که کاهش جمعیت یا ناپدید شدن آنها دیده میشود و این نشانهای از مشکل محیطی است.» از دست دادن قورباغهها میتواند تعادل اکوسیستم را بر هم بزند، زیرا آنها جمعیت حشرات را کنترل میکنند و غذای مارها و پرندگان هستند.

آیا قورباغهها میتوانند با تغییرات اقلیمی سازگار شوند؟ شوئنک میگوید: «در اکثر موارد، تغییرات اقلیمی بسیار سریعتر از توانایی سازگاری حیوانات رخ میدهد.» بنابراین، آینده قورباغهها و دیگر دوزیستان به سرعت تغییرات محیطی و توانایی آنها برای سازگاری بستگی دارد.