مارخور آستور؛ بز کوهی غول‌پیکر که استفراغش هم‌قیمت طلاست و شکارچیان برای شکارش تا چند میلیارد هزینه می‌کنند!
مارخور آستور (Capra falconeri falconeri) یکی از زیباترین بز‌های کوهستانی آسیای مرکزی است. با شاخ‌های منحصر‌به‌فرد و رفتار‌های اجتماعی جالب، نماد حیات وحش و تنوع زیستی مناطق صخره‌ای شمال پاکستان و کشمیر است.
راز بقا: مارخور آستور، با نام علمی Capra falconeri falconeri، یکی از زیرگونه‌های برجسته‌ی مارخور است که در مناطق کوهستانی شمال‌شرقی افغانستان، کشمیر و شمال پاکستان زندگی می‌کند. این حیوان به‌دلیل شاخ‌های منحصر‌به‌فرد و رفتار‌های اجتماعی خاص، توجه بسیاری از محققان و علاقه‌مندان به حیات وحش را به خود جلب کرده است.
ویژگی‌های ظاهری و فیزیکی
به گزارش راز بقا، مارخور آستور از نظر ظاهری با دیگر زیرگونه‌های مارخور تفاوت‌هایی دارد. شاخ‌های این زیرگونه به‌صورت صاف و گسترده در پایه، سپس به‌صورت نیم‌چرخ به سمت بالا می‌پیچند. این شاخ‌ها در نر‌ها می‌تواند تا ۱۶۰ سانتی‌متر طول داشته باشد. پوشش بدن این حیوان در تابستان کوتاه و در زمستان بلند و ضخیم می‌شود. رنگ بدن معمولاً قهوه‌ای مایل به خاکی است و در ناحیه شکم و پا‌ها روشن‌تر می‌شود.
زیستگاه و پراکندگی
مارخور آستور در مناطق کوهستانی با ارتفاعات بین ۶۰۰ تا ۳۶۰۰ متر از سطح دریا زندگی می‌کند. این حیوان در جنگل‌های باز و بوته‌زار‌های کوهستانی در مناطق لاغمان و نورستان در افغانستان، کشمیر در هند و مناطق شمالی پاکستان پراکنده است. زیستگاه‌های این زیرگونه به‌دلیل شرایط سخت‌گذر و صعب‌العبور، برای بسیاری از شکارچیان غیرقابل دسترس است.
رفتار و زندگی اجتماعی
مارخور آستور حیوانی اجتماعی است و معمولاً در گروه‌های کوچک ۵ تا ۲۰ نفری زندگی می‌کند. به گزارش راز بقا این گروه‌ها عمدتاً شامل ماده‌ها و توله‌ها هستند و نر‌های بالغ در خارج از فصل جفتگیری به‌صورت انفرادی زندگی می‌کنند. در فصل جفتگیری، نر‌ها برای جذب ماده‌ها با یکدیگر رقابت می‌کنند و نبرد‌هایی برای اثبات قدرت خود انجام می‌دهند. این نبرد‌ها معمولاً جدی نیستند و بیشتر جنبه نمایشی دارند.
رژیم غذایی
مارخور آستور گیاه‌خوار است و رژیم غذایی آن شامل گیاهان کوهستانی، علف‌ها، برگ‌ها و شاخه‌های کوچک درختان و بوته‌ها می‌شود. در فصل‌های کم‌بارش و زمستان، دسترسی به غذا محدودتر است و مارخور مجبور می‌شود مسافت‌های بیشتری را برای پیدا کردن منابع غذایی طی کند. توانایی بالا در صعود به ارتفاعات و حرکت روی صخره‌ها به مارخور کمک می‌کند تا به گیاهانی دسترسی پیدا کند که دیگر حیوانات قادر به رسیدن به آنها نیستند.
تولید مثل و رشد
فصل جفتگیری مارخور آستور معمولاً از پاییز آغاز می‌شود و تا اوایل زمستان ادامه دارد. نر‌ها برای جلب توجه ماده‌ها، رفتار‌های نمایشی و گاهی نبرد‌های شاخ‌به‌شاخ انجام می‌دهند. پس از جفتگیری، ماده‌ها به دنبال مکان‌های امن و دور از دسترس شکارچیان برای زایمان می‌روند. توله‌ها معمولاً در بهار به دنیا می‌آیند و در ابتدا توسط مادر خود مراقبت می‌شوند تا زمانی که قادر به همراهی گروه و زندگی مستقل شوند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
مارخور کابلی؛ بز کوهی بسیار نادر مشهور به «گنج زنده» که باارزش‌ترین حیوان افغانستان است
تهدیدات و وضعیت حفاظتی
مارخور آستور به‌دلیل شکار غیرقانونی، تخریب زیستگاه‌ها و تغییرات اقلیمی با تهدیداتی مواجه است. در گذشته، این زیرگونه به‌عنوان گونه‌ای در معرض خطر انقراض شناخته می‌شد، اما با تلاش‌های حفاظتی و افزایش آگاهی عمومی، وضعیت آن به «در معرض تهدید» تغییر یافته است. در حال حاضر، جمعیت مارخور آستور در پاکستان بیش از ۱۰۰۰ نفر برآورد می‌شود.
اهمیت اکولوژیکی
به گزارش راز بقا مارخور آستور نقش مهمی در اکوسیستم‌های کوهستانی دارد. به‌عنوان یک حیوان گیاه‌خوار، به کنترل رشد گیاهان و حفظ تعادل اکوسیستم کمک می‌کند. حضور مارخور نشان‌دهنده سلامت محیط زیست است؛ هرچه جمعیت آنها پایدارتر باشد، نشان‌دهنده کیفیت بهتر زیستگاه و تنوع زیستی بالاتر است.
مارخور آستور یکی از زیباترین و نمادین‌ترین حیوانات کوهستانی است. با شاخ‌های منحصر‌به‌فرد، بدن عضلانی و رفتار‌های اجتماعی جالب، این حیوان توجه دوستداران طبیعت را به خود جلب می‌کند. با این حال، تهدیدات انسانی و محیطی می‌توانند آینده این زیرگونه را در معرض خطر قرار دهند. حفاظت از زیستگاه‌های کوهستانی و آموزش جوامع محلی در خصوص اهمیت حفظ مارخور آستور، نقش کلیدی در بقای این زیرگونه ارزشمند دارند.
تُف یا استفراغ مارخور
به شکل عجیبی، «تف مارخور» یا همان بزاق دهان به عنوان یک پادزهر بسیار با ارزش مورد توجه است و به راحتی برداشت می‌شود. مارخور‌ها حیوانات بسیار شلخته‌ای هستند و بنابراین هنگام جویدن غذا تف یا گاهی استفراغ از دهانشان می‌ریزد و روی زمین خشک می‌شود.
مردم محلی به سادگی تف این حیوانات را از روی زمین خراش می‌دهند و برداشت می‌کنند. مردم محلی با تاکید بر اهمیت این گونه در طب سنتی و فوریت تلاش‌های حفاظتی، تف خشک شده آن را برای درمان مارگزیدگی جمع‌آوری کرده و از آن استفاده می‌کنند.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
گورال چینی؛ بز صخره‌ای با شمایلی شبیه آهو که کف سمهایش مانند لاستیک است و عمودی از کوه بالا می‌رود!
تاکین طلایی؛ بز کوهی باشکوه شبیه گاو وحشی با بیش از یک متر قد و ۴۰۰ کیلو وزن که بدنش واکس طبیعی تولید می‌کند
مارخور کابلی؛ بز کوهی بسیار نادر مشهور به «گنج زنده» که باارزش‌ترین حیوان افغانستان است
گرانترین شکار جهان؛ چهار میلیارد تومان بدهید و «مارخور» پاکستانی شکار کنید!
مارخور تاجیکی؛ بز کوهی نادر با شاخ‌های پیچ‌خورده که شبیه یک اثر هنری‌ست و شکارچیان به‌دنبال شاخ‌های ارزشمند آن هستند
کل یالدار سیاه؛ کل آفریقایی با شاخ‌های خنجر مانند که با سرعت اسب میدود و صدایی شبیه قورباغه دارد!
مارخور کوه‌های سلیمان؛ بز کوهی بسیار نادر با شاخ‌های مارپیچی در بلوچستان که شکارچیان برای شکار آن چند میلیارد خرج می‌کنند
باارزش‌ترین حیوان پاکستان که به جای تُف در دهانش طلا دارد!
بز پیگورا؛ بز دورگهای که برای تولید پشم گران‌قیمت آن را عقیم می‌کنند!
بز صخره‌پر؛ ماهرترین پستاندار صخره‌نورد که هرگز آب نمی‌نوشد و مانند بالرین‌ها روی نوک سُم‌هایش راه می‌رود و عمودی می‌پرد
بز کوهی اروپایی؛ بز کوهی شبیه آهو با پاهای فوق عضلانی که یک صخره‌نورد استثنایی است
دیده شدن دوباره آهوی تک شاخ؛ «آهوی تک شاخ» جزایر خلیح فارس از چه نژادیست و نماد چیست؟
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان