راز بقا: قاطر، حیوانی استثنایی است که از جفتگیری خر نر با اسب ماده بهوجود میآید. این حیوان دورگه، قدرت و تحمل خر را با هوش و چابکی اسب ترکیب میکند. همین ویژگیها باعث شده که قاطر در طول تاریخ، بهویژه در ارتشها، نقشی مهم و حیاتی داشته باشد. یکی از شناختهشدهترین انواع آن، قاطر نظامی است؛ حیوانی وفادار، مقاوم و بیادعا که در سختترین میدانهای نبرد، دوشادوش سربازان خدمت کرده است.
به گزارش راز بقا، استفاده از قاطر به عنوان نیروی باربر نظامی قدمتی چند هزارساله دارد. در امپراتوریهای باستان مانند روم، ایران و چین، از قاطر برای حمل سلاح، غذا و تجهیزات جنگی استفاده میشد. اما نقش واقعی قاطر نظامی در دوران مدرن، بهویژه در قرن نوزدهم و بیستم، پررنگتر شد.

در جنگهای داخلی آمریکا، ژنرال جورج کروک برای نخستین بار سیستم حمل بار با قاطرها را توسعه داد. این حیوانات میتوانستند در مسیرهای جنگلی و کوهستانی حرکت کنند، جایی که هیچ وسیله موتوری توان عبور نداشت. در جنگ جهانی دوم نیز ارتشهای آمریکا، آلمان و ایتالیا از قاطرهای نظامی برای رساندن تجهیزات به مناطق مرتفع مانند کوههای آلپ و رشتهکوه برمه استفاده کردند.
قاطر نظامی معمولاً از خرهای نژاد بزرگ و مقاوم و اسبهای کاری و کوهستانی بهوجود میآید. خرهایی مانند (Mammoth Jack) از آمریکا یا پوئیتو (Poitou) از فرانسه، بهدلیل جثه قوی و استقامت بالا برای تولید این نوع قاطر مناسباند. در مقابل، اسبهای ماده از نژادهای پرقدرتی مثل پرچرون (Percheron)، کِلایدزدِیل (Clydesdale) و اسب کوهستانی (Mountain Horse) انتخاب میشوند تا ترکیب نهایی، حیوانی باهوش، آرام و فوقالعاده مقاوم باشد.

به گزارش راز بقا قاطر نظامی حیوانی عضلانی، استخوانی و در عین حال چابک است. پاهایش محکم و سمهایش سختتر از اسب است؛ به همین دلیل میتواند روی سنگ و خاک لغزنده بدون مشکل حرکت کند. میانگین وزن آن بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم است و میتواند تا ۱۵۰ کیلوگرم بار حمل کند. رفتار قاطر نظامی معمولاً آرام و با اعتمادبهنفس است. او کمتر میترسد، در برابر صداهای بلند و انفجارها مقاومت بیشتری نشان میدهد و برخلاف اسب، بهندرت وحشتزده میشود ویژگیای که در میدان جنگ حیاتی است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
جفتگیری اسب و الاغ؛ یابو و قاطر چه تفاوتی با هم دارند و چگونه به وجود آمدند؟

در بسیاری از نبردها، قاطر نظامی نهتنها باربر، بلکه ناجی جان سربازان بوده است. در مناطق کوهستانی، باتلاقی یا برفی که کامیون و تانک قادر به حرکت نبودند، قاطرها مهمات، دارو و غذا را تا خط مقدم میرساندند. در ارتش آمریکا، تا سال ۱۹۵۶ واحدهای قاطر فعال بودند. در ارتش ایتالیا نیز هنوز یگانهای کوهستانی از قاطر برای حمل تجهیزات در مناطق مرتفع آلپ استفاده میکنند.
جالب است بدانیم که حتی امروزه، برخی از نیروهای ویژه در کشورهای کوهستانی هنوز در آموزشهای خود استفاده از قاطر را یاد میگیرند؛ زیرا در شرایط بدون جاده و سوخت، هیچ ماشینی جایگزین این حیوان نمیشود.
به گزارش راز بقا با پیشرفت فناوری و ورود وسایل موتوری، نقش قاطرهای نظامی کمرنگ شد. اما در شرایط خاص مانند جنگهای کوهستانی یا مأموریتهای امداد در مناطق صعبالعبور هنوز قاطرها بهترین و مطمئنترین گزینهاند. قاطر نظامی نمادی از وفاداری، قدرت و استقامت است؛ حیوانی که تاریخ ارتشها را در سکوت و خاکستر جنگها پشت سر گذاشته، اما ردپایش هنوز در بسیاری از مسیرهای صعبالعبور باقی مانده است.
