اسب سیستانی؛ سنگینترین اسب ایران با ۵۵۰ کیلو وزن که سر و گردنی نیرومند دارد و ماشین جنگی ایرانیان باستان بود
اسب سیستانی یکی از نژادهای اصیل و کهن اسب ایرانی است که بهخاطر جثه بزرگ، خونسردی، قدرت بدنی و نقش تاریخیاش شناخته میشود. این اسب علاوه بر کاربردهای محلی و سوارکاری، جایگاهی مهم در فرهنگ، اسطورهها و آثار باستانی منطقه سیستان دارد.
راز بقا: اسب سیستانی یکی از کهنترین و شاخصترین نژادهای اسب ایرانی است که ریشه در جغرافیا، تاریخ و فرهنگ منطقه سیستان دارد. این نژاد سنگینوزن، آرام و قدرتمند، نهتنها در زندگی روزمره مردم این منطقه نقش داشته، بلکه رد پای آن را میتوان در تاریخ، اسطوره و آثار باستانی ایران نیز دنبال کرد.
اسب سیستانی؛ نژادی سنگینوزن، آرام و نیرومند
به گزارش راز بقا، اسب سیستانی یکی از نژادهای اصیل اسب ایران بهشمار میرود که خاستگاه اصلی آن منطقه سیستان است. این اسب بهواسطه جثه بزرگ، خلقوخوی آرام و توان بدنی بالا شناخته میشود و در میان نژادهای ایرانی، سنگینوزنترین آنها محسوب میگردد.
اسب سیستانی معمولاً قدی بین ۱۴۵ تا ۱۶۵ سانتیمتر و وزنی در حدود ۴۵۰ تا ۵۵۰ کیلوگرم دارد و طول عمر آن بین ۲۵ تا ۳۵ سال برآورد میشود.
ساختار بدنی این نژاد تنومند و عضلانی است؛ دست و پاهایی قوی، جمجمهای سنگین، گردنی ستبر با اتصال محکم به سر، گوشهایی نسبتاً بلند و چشمانی با انحنای ملایم رو به پایین که همراه با مژههای بلند، به آن چهرهای خاص و متین میبخشند. سر نیرومند این اسب نشان میدهد که در گذشته از آن بهعنوان اسب جنگی استفاده میشده است.
برخلاف بسیاری از اسبهای ایرانی که خونگرم هستند، اسب سیستانی خونسرد، صبور و فرمانپذیر است. همین ویژگیها باعث شده این نژاد برای حمل بار، شرکت در مراسمات محلی و حتی سوارکاری مناسب باشد. سواری نرم و رفتار آرام آن، اسب سیستانی را به گزینهای محبوب در میان دامداران و اسبداران منطقه تبدیل کرده است.
این نژاد در رنگهایی مانند کهر تیره، نیله، طلایی، خرمایی و قهوهای سوخته دیده میشود و گزارشهایی نیز از مشاهده رنگهای نادرتری همچون مشکی خالص، آبی، آبی قزل و حتی خالخالی وجود دارد.
مراقبت، سلامت و ویژگیهای رفتاری اسب سیستانی
به گزارش راز بقا، اسب سیستانی همانند سایر نژادهای اسب، نیازمند رسیدگی و مراقبت منظم است. نظافت بدن، تیمار روزانه و لمس اسب، بهترین راه برای ایجاد ارتباط و نشان دادن محبت به این نژاد آرام و اجتماعی محسوب میشود. توجه ویژه به سلامت سمها اهمیت زیادی دارد، چرا که آسیبدیدگی سم میتواند زمینهساز جراحتهای جدی و بروز بیماری شود.
از نظر سلامت، اسب سیستانی ممکن است در معرض برخی بیماریهای رایج اسبها قرار گیرد. آنفلوانزای اسب یکی از بیماریهای تنفسی بسیار مسری است که با علائمی مانند تب، سرفه و ترشحات بینی همراه میشود. ویروس هرپس اسب نیز میتواند باعث مشکلات تنفسی، سقط جنین و حتی اختلالات عصبی شود. همچنین ویروس نیل غربی که توسط پشهها منتقل میشود، ممکن است باعث تب، ضعف، لرزش عضلانی و ناهماهنگی حرکتی گردد.
با وجود این موارد، اگر مراقبتهای بهداشتی و دامپزشکی بهدرستی انجام شود، اسب سیستانی نژادی مقاوم و قابل اتکا است که میتواند سالها در کنار انسان به فعالیت ادامه دهد.
اسب سیستانی در تاریخ، اسطوره و آثار باستانی
به گزارش راز بقا، جایگاه اسب در میان سکاها یا مردمان باستانی سیستان، جایگاهی بنیادین و حیاتی بوده است. سبک زندگی این قوم بر پایه سپاهیگری، کوچنشینی و تاختوتاز در دشتها شکل گرفته و اسب بخش جداییناپذیر حیات آنان محسوب میشده است. سکاها از نخستین اقوامی بودند که به رام کردن و پرورش اسب پرداختند و هنرهایی، چون تیراندازی و کمانداری بر روی اسب را توسعه دادند.
در اسطورهها و ادبیات حماسی ایران نیز نقش اسب بهوضوح دیده میشود. رابطه رستم با اسبش «رخش» و نقش تعیینکننده این اسب در نبرد با دیوان، نشاندهنده جایگاه والای اسب در فرهنگ سکایی است. در شاهنامه فردوسی، پیروزیهای رستم وابسته به زیرکی و توانایی اسبش است و مرگ او زمانی رقم میخورد که نسبت به وضعیت اسب خود بیتوجهی میکند.
نشانههای تاریخی از اسب سیستانی در محوطه باستانی «دهانه غلامان» نیز مشاهده شده است؛ شهری هخامنشی که در حفاریهای آن دو نقشنگاره کمنظیر کشف شده است. در یکی از این نقاشیها، کالسکهای مکعبشکل توسط اسبی قویهیکل کشیده میشود و سوارکاری در حال شکار گراز دیده میشود؛ حیوانی بومی منطقه سیستان. در نقشنگاره دوم نیز اسبی روبهروی پلکانی که به ساختمانی منتهی میشود، به تصویر کشیده شده است.
با توجه به ویژگیهای ظاهری اسبهای نقششده، پژوهشگران معتقدند این تصاویر به احتمال زیاد اسب سیستانی را به نمایش میگذارند؛ نژادی که از گذشتههای دور، هم در زندگی روزمره و هم در تاریخ و هنر این سرزمین حضوری پررنگ داشته است.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنیها
قاطر یدککش؛ بزرگترین و قویترین قاطر جهان که نتیجه جفت گیری الاغ نر با اسبهای سنگین استخوان و عضلانیست
لوئیز فیروز؛ زن آمریکایی مشهور به «بانوی اسب ایران» که اسب کاسپین را دوباره کشف کرد و بزرگترین کشف قرن بیستم را رقم زد
قاطر جنگی؛ قاطری قوی حاصل جفتگیری الاغ نر آمریکایی و اسب ماده پرچرون که مثل یک تانک جنگی در ارتش کار میکند
گوشت قاطر الاغ و گورخر؛ چرا گوشت الاغ مکروه شدید، گوشت قاطر مکروه و گوشت گورخر حلال است؟
قاطر سواری؛ حیوانی قدرتمند و وفادار که از جفتگیری الاغ نر و اسب عرب ماده به وجود میآید و مناسب سفرهای طولانیست
گورخر سوری؛ الاغ وحشی سوری که زمانی سریعترین پستاندار خاورمیانه بود و به روح رامنشدنی بیابان معروف شد
گور تبتی؛ بزرگترین الاغ وحشی دنیا با ۴۰۰ کیلو وزن که صدایش شبیه شیپور است و ۶۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارد
قاطر مینیاتوری؛ کوچکترین قاطر جهان که از جفتگیری الاغ نر مینیاتوری و اسب پونی بهدنیا میآید و بسیار وفادار و آرام است
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان