اولین کسی که انگلیسی صحبت کرد که بود؟
راز بقا: اولین کسی که انگلیسی حرف زد، شبیه من و شما نبود. چراکه زبان همیشه تغییر میکند. احتمالاً متوجه شدهاید که زبان پدربزرگ و مادربزرگتان با زبان شما متفاوت است. اگر این را متوجه شوید، میتوانید تصور کنید که زبان انگلیسی زمانی که قرنها پیش برای اولینبار در بریتانیا صحبت میشد، چقدر متفاوت بود.
به گزارش راز بقا، اولین سخنگویانِ انگلیسی، به انگلیسی قدیمی صحبت میکردند. من از کلمه «گویندگان» استفاده میکنم چراکه باید بیش از یک گوینده وجود داشته باشد: بالاخره ما از زبان برای صحبتکردن با دیگران استفاده میکنیم.
انگلیسی قدیم در دورهای پرتلاطم از تاریخ بریتانیا توسعه یافت، درست پس از خروج رومیها از بریتانیا، حدود ۱۶۰۰ سال پیش بود. رومیان بریتانیا را مستعمره کرده بودند، اما در قرن پنجم این کشور را رها کردند، زیرا امپراتوری روم در اطراف آنها در حال فروپاشی بود.
رومیهایی که بر بریتانیا حکومت میکردند به زبان خودشان یعنی لاتین صحبت میکردند. اما اکثر مردمی که در زمان حضور رومیها در بریتانیا زندگی میکردند (و قبل از آن نیز) به زبان سلتیک سخن میگفتند. زبان سلتی بیشتر شبیه به زبان ولزی، اما بسیار قدیمیتر از زبان ولزی امروزی بود.
پس از خروج رومیها از بریتانیا، قبایل ژرمنی که در قرن پنجم و ششم در سرتاسر اروپا در حال حرکت بودند، حمله کردند. این قبایل آنگلها، ساکسونها و جوتها بودند. زبانی که آنها صحبت میکردند به «ژرمنی دریای شمال معروف» است.
اولین انگلیسیزبانان
هنگامی که آنها در بریتانیا مستقر شدند، زبانشان به انگلیسی قدیمی تبدیل شد، که گاهی اوقات به آن «آنگلوساکسون» نیز میگویند. آنگلوساکسون از “Angles” کلمه “English” و از “Angles” و “Saxons” با هم کلمه “Anglo-Saxon” آمده است؛ بنابراین انگلیسی قدیم یا آنگلوساکسون قدیمیترین شکل زبان انگلیسی است که در اوایل قرون وسطی در انگلستان صحبت و نوشته میشد، دورهای مابینِ تقریباً سالِ ۴۵۰ تا ۱۰۵۰.
در این میان تعداد بسیار کمی از کلمات سلتی نیز به انگلیسی قدیم منتقل شدند. کلمه «براک» (به معنای گورکن) یکی از استثناهای نادر است.
آیا نام اولین سخنگویانِ انگلیسی باستان را میدانیم؟ دو نام در افسانههای باستانی ذکر شده است که داستان چگونگی ورود انگلس و ساکسونها به بریتانیا را بیان میکند.
بر اساس این افسانه ها، بریتانیاییها (زمانی که هنوز سلتیکزبان بودند) از دو رهبر ژرمن ها، هنگست و هورسا، خواستند تا پس از خروج رومیها برای محافظت از کشور به بریتانیا بیایند.
هنگست و هورسا به همراه افراد زیادی از قبیله خود به بریتانیا رسیدند و سرزمین را فتح کردند. ما هیچ راهی نداریم که بدانیم آیا این افسانهها درست هستند یا نه، اما اگر درست باشد، نام دو رئیسی که زبان خود را به بریتانیا آوردهاند، در اینجا داریم.
یک شاعر قدیمی انگلیسی
یک نام دیگر وجود دارد که شایسته ذکر است و آن “Caedmon” (کادمون) است. او اولین شاعر انگلیسی است که نامش شناخته شده است. داستان زندگی او توسط راهب و مورخی به نامِ بید (Bede) روایت میشود که از حدود سالهای ۶۷۳ تا ۷۳۵ در شمال انگلستان زندگی میکرد.
بید نه تنها داستان هنگست و هورسا را روایت میکند، بلکه درباره کادمون که گاودار نیز بود نیز برای ما صحبت میکند.
بید نوشت که کادمون نمیتوانست بخواند یا بنویسد و توانایی سرودن شعر زیبا را به عنوان هدیهای از جانب خداوند دریافت کرد. اولین شعری که به کادمون الهام شد، شعری در ستایش خداوند است. دو سطر اول این شعر طعم انگلیسی قدیم را به شما میدهد:
Nu sculon herian heofonrices Weard,
Metodes mihte and his modgeþanc
در انگلیسی مدرن، این شعر به این معنی است: «اکنون باید نگهبان ملکوت آسمانی، قدرت حاکم و نقشه او را ستایش کنیم.»
ممکن است فکر کنید این واقعاً انگلیسی نیست. اما ما هنوز از برخی از کلمات استفاده شده در انگلیسی باستان استفاده میکنیم؛ مانندِ “and” و “his” که هر دو در این دو بیت شعر هستند.
کلمات دیگری نیز از قدیم تا امروز باقی ماندهاند، اگرچه ما اغلب آنها را به گونهای متفاوت مینویسیم و تلفظ میکنیم.