«جیپسی ونر» یا اسب کولی؛ اسبی زیبا با پاهای پر مو که فقط کولی‌ها می‌توانند از آن سواری بگیرند!

راز بقا: اسب «جیپسی ونر» (Gypsy Vanner)، که با نام‌های «جیپسی کاب» یا «آیریش کاب» و یا «اسب کولی» (Gypsy Horse) نیز شناخته می‌شود، یک نژاد چشمگیر است که از جزایر بریتانیا سرچشمه گرفته است. این نژاد توسط مردم رومانی برای کشیدن کاروان‌هایشان پرورش داده شد و به‌خاطر قدرت، خلق‌وخوی آرام و ظاهر منحصربه‌فردش معروف شده است. 

به گزارش راز بقا، جیپسی ونر‌ها معمولاً بین ۱۳۲ تا ۱۶۳ سانتیمتر ارتفاع دارند و جثه‌ای جمع‌وجور، اما قدرتمند با یال‌ها، دم‌ها و پا‌های پرپشت و زیبا دارند. این اسب‌ها در رنگ‌های مختلفی دیده می‌شوند و رنگ‌های پای‌بالد (سیاه و سفید) و اسکیو‌بالد (قهوه‌ای و سفید) رایج‌تر هستند. آن‌ها در ارابه‌رانی، درساژ و سواری تفریحی عملکرد خوبی دارند و در میان علاقه‌مندان به اسب بسیار محبوب هستند. 

ریشه‌های تاریخی جیپسی ونر

به گزارش راز بقا، اسب جیپسی ونر در جزایر بریتانیا و توسط مردم رومانی (که اغلب به آن‌ها «کولی» گفته می‌شود) توسعه یافت. این اسب‌ها برای برآورده کردن نیاز‌های خاص زندگی کوچ‌نشینی رومانیایی‌ها، به‌ویژه برای کشیدن کاروان‌های آن‌ها، پرورش داده شدند. 

رومانیایی‌ها به دنبال اسبی بودند که ترکیبی از قدرت، استقامت و خلق‌وخوی آرام باشد و در عین حال از نظر ظاهری زیبا باشد. در طول زمان، «جیپسی ونر» از طریق انتخاب دقیق نژاد‌ها و ترکیب ویژگی‌های اسب‌هایی مانند شایر، کلایدسدیل، دِیلز پونی و فریزین، به تدریج شکل گرفت. 

این نژاد تا اواسط دهه ۱۹۹۰، خارج از جامعه رومانیایی انگلستان چندان شناخته شده نبود تا اینکه دنیس و سیندی تامپسون در سفری به انگلستان با این اسب‌های شگفت‌انگیز آشنا شدند. تامپسون‌ها که مجذوب زیبایی و جذابیت این نژاد شده بودند، اولین جیپسی ونر‌ها را وارد ایالات متحده کردند و یک انجمن رسمی برای ثبت این نژاد تأسیس کردند. 

این اقدام نه تنها به حفظ این نژاد کمک کرد، بلکه آن را به مخاطبان جهانی معرفی کرد و بر اهمیت تاریخی و فرهنگی آن تأکید کرد. امروزه جیپسی ونر نمادی از سنت‌ها و مقاومت مردم رومانی است و همچنان دل عاشقان اسب را در سراسر جهان می‌رباید. 

خصوصیات ظاهری و رفتاری اسب جیپسی ونر

به گزارش راز بقا، «جیپسی ونر» به‌خاطر ظاهر چشمگیر و خلق‌وخوی ملایمش مشهور است. یکی از ویژگی‌های متمایز این نژاد، پوشش پرپشت و زیبای پاهای‌اش است که از زانو‌ها و مفاصل تا سُم‌ها امتداد دارد. این پرپشت بودن، همراه با یال و دُم ضخیم و مواج، به زیبایی افسانه‌ای این نژاد کمک می‌کند. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

اسب کاتیاواری؛ اسب هندی با گوش خمیده که به «قطب‌نمای بیابان» مشهور است

اسب قطغنی یا کابُلی؛ اسب افغانستانی که سخت‌جان‌ترین اسب جهان است و هیچ‌گاه بیمار نمی‌شود

جیپسی ونر‌ها جثه‌ای جمع‌وجور، اما قدرتمند دارند و معمولاً ارتفاع آن‌ها بین ۱۳۲ تا ۱۶۳ سانتیمتر است. آن‌ها دارای بدنی عضلانی، سینه‌ای پهن و عقب‌هایی قوی هستند که با سری ظریف و چشمانی نافذ تکمیل می‌شود. 

از نظر رنگ پوشش، جیپسی ونر‌ها تنوع بالایی دارند. در حالی که الگو‌های دو رنگ سیاه و سفید (پای‌بالد) و قهوه‌ای و سفید (اسکیو‌بالد) رایج‌تر هستند، رنگ‌های یکدست، رون (روشن) و الگو‌های سابینو نیز در این نژاد دیده می‌شود. این تنوع به جذابیت بصری آن‌ها می‌افزاید.

این نژاد به‌خاطر خلق‌وخویش نیز مورد تحسین است. جیپسی ونر‌ها آرام، دوستانه و مشتاق به جلب رضایت هستند، که آن‌ها را برای سوارکاران با هر سطح تجربه مناسب می‌کند.
 این اسب‌ها چندمنظوره هستند و در رشته‌هایی مانند درساژ، سواری تفریحی و کشیدن ارابه عملکرد خوبی دارند. تمایل به کار و طبیعت مطمئن آن‌ها باعث شده تا در میان اسب‌دوستانی که به دنبال زیبایی و قابلیت اطمینان هستند، محبوبیت زیادی پیدا کنند. 

سه ویژگی مهم اسب جیپسی ونر

مو‌های پرپشت پا نیاز به مراقبت بسیار زیادی دارند

مو‌های زیبا و پرپشت روی پا‌های جیپسی ونر، با وجود جذابیت‌شان، یک نکته غیرمنتظره دارند: برای جلوگیری از مشکلاتی مانند عفونت‌های پوستی و تب گل، نیاز به مراقبت دقیق دارند. این مو‌ها می‌توانند خاک، رطوبت و زباله را به دام بیندازند و محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها ایجاد کنند. 

صاحبان این اسب‌ها اغلب باید مو‌های پا را مرتباً بشویند، خشک کنند و برس بکشند، سطحی از نگهداری که بیشتر با حیوانات نمایشی مرتبط است تا اسب‌های کاری. 

اهمیت زیبایی بیشتر از کاربرد

با وجود اینکه جیپسی ونر یک اسب کاری برای مردم رومانی بود، اما به گونه‌ای پرورش داده شد که زیبایی آن به اندازه توانایی‌اش اهمیت داشته باشد. این موضوع برای اسب‌های نژاد کاری غیرمعمول است، زیرا معمولاً این اسب‌ها فقط برای قدرت و استقامت پرورش داده می‌شوند.

 ظاهر پرزرق‌وبرق این نژاد همراه با یال، دم و پر‌های بلند برای افزایش جذابیت بصری کاروان‌های رومانی طراحی شده بود و باعث می‌شد در سفر‌ها و جشن‌ها بیشتر به چشم بیایند. 

نام این نژاد در آمریکا اختراع شد

با اینکه این نژاد قرن‌ها در جزایر بریتانیا وجود داشت، نام «جیپسی ونر» تا اواسط دهه ۱۹۹۰ وجود نداشت و توسط واردکنندگان این نژاد به آمریکا یعنی دنیس و سیندی تامپسون، ابداع شد. 

در بریتانیا، این اسب‌ها معمولاً با نام‌هایی مانند «اسب کاب» (cob horses) یا «جیپسی کاب» (Gypsy cob) شناخته می‌شدند. اصطلاح «وَنِر» به نقش آن‌ها در کشیدن کاروان‌ها اشاره دارد، اما در عین حال یک حس خاص و جذاب به نام این نژاد داده که به محبوبیت آن در خارج از منطقه بومی‌اش کمک کرده است.