تاریخ خروس بازی در ایران؛ رضا دهتن مشهورترین خروسباز ایران که با «تایسون» تمام خروسهای جنگی را شکست داد
راز بقا: چند دهه قبل، یکی از تفریحات محبوب ایرانیها، به ویژه در تهران، خروسبازی بود. برای کسانی که دوران آن را درک نکردهاند، شاید عجیب به نظر برسد، اما برای نسلهای پیشین این سرگرمی بخشی از فرهنگ شهری بود. در آن زمان، هر روز جمعه، گروهی از خروسبازها که خود را عشقباز مینامیدند، خروسهای جنگیشان را در ساکهایی حمل میکردند و راهی میدانهای مسابقه میشدند. جایی که قرار بود دو خروس با هم مبارزه کنند و برنده علاوه بر افتخار، جوایز نقدی و غذایی هم نصیبش میشد.
به گزارش راز بقا، این مسابقات آنقدر محبوب بودند که از هر صنفی آدمها را به خود جذب میکردند، از کارگر و دکتر گرفته تا زنان خانهدار. حتی پلیس که از این مراسم باخبر میشد، تلاش میکرد آنها را متوقف کند، ولی خروسبازها هم همیشه راهی برای فرار پیدا میکردند.
گرچه خروسبازی امروز توسط سازمانهای حمایت از حیوانات ممنوع اعلام شده است، اما از آنجایی که این مبارزه به عنوان یک سرگرمی در چارچوب فرهنگی در برخی کشورها به شمار میرود ممنوعیت آن همیشه مخالفانی داشته است. امروزه خروسبازی در ایران نوعی حیوان آزاری به شمار میرود و هرگونه شرط بندی روی حیوانات نیز حرام اعلام شده است با این حال برخی هنوز به این حرفه مشغول هستند و این به قول خودشان عشق را دنبال میکنند.
تاریخچه مسابقات خروسبازی در ایران
به گزارش راز بقا در نوروز سال ۱۳۵۲، خبرنگاران مجله سپید و سیاه گزارش مفصلی از یکی از این مسابقات تهیه کردند. در این گزارش، اولین بخشهایی از مسابقه خروسبازی به این شکل توصیف شد:
صبح جمعه بود، هنوز مغازهها باز نشده بودند و تنها چند دستفروش دورهگرد کنار خیابان بساط خود را پهن کرده بودند. در خیابان خلوت سیمتری چند مرد با ساکهایی در دست در حال حرکت بودند. در نگاه اول، به نظر میرسید که این افراد برای رفتن به حمام به راه افتادهاند، اما وقتی ساکهایشان را باز کردند، مشخص شد که درون این ساکها خروسهای جنگی مخفی شده بودند!
مردها عجله داشتند تا به مقصد برسند، جایی که در آن باید خروسها را پس از یک هفته تمرین و تغذیه ویژه به میدان مبارزه میبردند. در مسیر، با یکی از خروسبازها که در حال انتظار بود برخورد کردیم. او ساکی پر از خروس در دست داشت و با اعتماد به نفس کامل به طرف گاراژی رفتیم که قرار بود مسابقه در آنجا برگزار شود.
در آن گاراژ که بیشتر شبیه انبار کاه و یونجه بود، گروهی از خروسبازها در حال آمادهسازی خروسهایشان بودند. کف گاراژ پر از گل و لای بود، اما در گوشهای، دایرهای از خروسها آماده مبارزه بودند. در این لحظه صدای یکی از فروشندگان شنیده شد: یک جوجه دارم ۳۰۰ تومان میدم! که این جمله برای ما خیلی عجیب و جالب به نظر رسید.
پس از آمادهسازی خروسها، مبارزه آغاز شد. دو خروس در برابر هم ایستادند و با نوک و پنجههای تیز شروع به جنگیدن کردند. هر ضربهای که به هم میزدند، هیجان بیشتری ایجاد میکرد. یکی از خروسها در میانه مبارزه ضربهای به چشم حریف زد که خون از آن بیرون زد. در این زمان، فریاد تشویق از هر طرف بلند شد، اما هنوز نمیتوانستیم بگوییم کدام خروس برنده خواهد شد.
در این میان، افرادی از اقشار مختلف جامعه، از جمله دکترها و مهندسان، در کنار سایر خروسبازها به تماشای مسابقه مشغول بودند. این موضوع نشان میداد که این سرگرمی از جذابیت زیادی برخوردار است و افراد مختلفی از همه طیفهای جامعه در آن شرکت میکنند.
پس از چند دور مبارزه و با توجه به زخمی شدن یکی از خروسها، مسابقه برای مدتی متوقف شد تا خروسها دوباره آماده مبارزه شوند. در نهایت، یکی از خروسها به عنوان برنده اعلام شد و صاحبش با خوشحالی به جمع آوری پولهای شرطبندی پرداخت. به گزارش راز بقا این مسابقات با همه هیجان و سرگرمیاش، نمادی از یکی از تفریحات گذشته ایرانیها بود که حالا جز خاطرات و گزارشهای قدیمی باقی مانده است.
مسابقات خروسبازی در حال حاضر در ایران
مسابقات خروسبازی در ایران همچنان ادامه دارد و یکی از چهرههای برجسته و سرشناس این عرصه، رضا محمدی دهتن است. به گزارش راز بقا او بهعنوان یک پرورشدهنده و خروسباز ماهر، توانسته است نام خود را در این ورزش سنتی ایران بهعنوان یک پیشکسوت و الگو مطرح کند. رضا دهتن در میان علاقهمندان به خروسبازی در ایران و حتی خارج از کشور محبوبیت زیادی دارد.
تاکنون مسابقات خروسبازی در ایران بهطور منظم برگزار میشود و در هر رقابت، بهترین خروسها در میدان مبارزه به رقابت میپردازند. به گزارش راز بقا در این میان، حضور افرادی مانند رضا محمدی دهتن، موجب شده است که این مسابقات از نظر کیفی و رقابتی به سطح بالاتری برسد.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
خروس جنگی آمریکایی؛ قدرتمندترین خروس جنگی دنیا که زیباترین دُم را درمیان خروسها دارد
حاج عبدالله زواره معروف به «کوهی»؛ مشهورترین کبوترباز ایران که ۴۰۰۰ هزار کبوتر را همزمان پراند
مرغ اژدها؛ مرغی ویتنامی که گوشت پاهایش ۱۲۰ میلیون تومان قیمت دارد!
رضا محمدی دهتن یکی از چهرههای برجسته و شناختهشده در دنیای خروسبازی ایران است که به دلیل مهارت، تجربه، و عشق خود به این کار، در میان علاقهمندان جایگاه ویژهای دارد. به گزارش راز بقا خروسبازی که در ایران بهعنوان یکی از تفریحات سنتی شناخته میشود، از گذشته تا امروز برای بسیاری از مردم، بهویژه در مناطق روستایی و عشایری، جذاب بوده است. در این میان، رضا محمدی دهتن توانسته است با نگهداری و پرورش خروسهای جنگی باکیفیت، به یکی از نامهای ماندگار در این عرصه تبدیل شود. ناگفته نماند که این سرگرمی مخالفان جدی نیز دارد. عده زیادی معتقد هستند این کار آزار رساندن به حیوانات است.
بیوگرافی رضا محمدی دهتن
رضا محمدی دهتن از دوران جوانی به خروسبازی علاقه نشان داد و این علاقه او را به یکی از متخصصان پرورش و تربیت خروسهای جنگی تبدیل کرد. او با تجربهای که در این زمینه کسب کرده، خروسهایی پرورش داده که در بسیاری از رقابتها، موفق به کسب پیروزی شدهاند. نام او در میان جامعه خروس بازان که خودشان را «عشقبازان ایران» مینامند به دلیل کیفیت خروسهایش و احترام او به قوانین این رقابتها بسیار مطرح است.
یکی از خروسهای شاخص رضا محمدی دهتن، خروسی به نام «تایسون» است که در مسابقات متعددی شرکت کرده و به دلیل قدرت، سرعت، و هوش بالای خود، موفقیتهای زیادی به دست آورده است.
مبارزه خروس رضا محمدی دهتن با گوش چرکی
یکی از بهیادماندنیترین رقابتهای خروسبازی در ایران، مبارزه خروس معروف رضا محمدی دهتن با خروسی به نام «گوش چرکی» بود. گوش چرکی، خروسی اصیل و بسیار جنگنده بود که متعلق به محمود آستارایی بود. این رقابت از همان ابتدا مورد توجه بسیاری از علاقهمندان به خروسبازی قرار گرفت، چراکه هر دو خروس از نظر قدرت و مهارت در بالاترین سطح قرار داشتند.
در روز مسابقه، خروسهای دو طرف با آمادگی کامل وارد میدان شدند. به گزارش راز بقا خروس رضا محمدی دهتن، با استراتژی جنگی خاص و ضربات سریع خود، تلاش کرد بر گوش چرکی غلبه کند. از سوی دیگر، گوش چرکی با بهرهگیری از قدرت بدنی بالا و لاریگری، مبارزهای پایاپای ارائه داد. این رقابت در نهایت به یکی از جذابترین و پرتنشترین مسابقات خروسبازی تبدیل شد و توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
رضا محمدی دهتن و جامعه خروسبازان
رضا محمدی دهتن تنها بهعنوان یک پرورشدهنده خروسهای جنگی شناخته نمیشود، بلکه به دلیل رفتار و احترام به اصول اخلاقی خروسبازی، در بین دوستدارن این بازی در ایران مورد احترام است. او بارها نشان داده که برای حفظ این هنر سنتی و جلوگیری از هرگونه آسیب به خروسها، قوانین و اصول خاصی را رعایت میکند. بهعنوان نمونه، او در سال ۱۴۰۰ تصمیم گرفت که فعالیت برخی از کانالهای خروسبازی را موقتاً متوقف کند تا شرایط دوستداران خروس بازی عادی شود.
ویژگیهای خروسهای رضا محمدی دهتن
یکی از دلایل موفقیت رضا محمدی دهتن، توجه ویژه او به پرورش خروسهای اصیل و باکیفیت است. خروسهای او معمولاً از نژادهای لاری هستند که به دلیل قدرت و هوش خود، در رقابتها عملکرد بسیار خوبی دارند. او با استفاده از روشهای علمی و تجربی، خروسهایی را پرورش میدهد که هم از نظر ظاهری و هم از نظر مهارتهای جنگی، در سطح بالایی قرار دارند.
رضا محمدی دهتن بهعنوان یکی از چهرههای ماندگار خروسبازی در ایران، نهتنها با پرورش خروسهای جنگی باکیفیت، بلکه با رفتار حرفهای و احترام به اصول اخلاقی، جایگاه ویژهای در میان علاقهمندان به این هنر سنتی دارد. مبارزه خروس او با گوش چرکی نیز یکی از بهیادماندنیترین رقابتها در تاریخ خروسبازی ایران بهشمار میآید.
شرط بندی حرام است و خروس بازی حیوان آزاریست
حسین احمدی به عنوان جامعهشناس زنجانی در گفتگو با خبرنگار همشهری این موضوع را از دیدگاه جامعهشناسی بررسی میکند. او میگوید: کلیه بازیهای که در جامعه وجود دارد، ریشه در واقعیتهای انسان دارد که با گذشت زمان به واقعیت تبدیل شده است.
وی خروس بازی را یکی از این بازیها میداند و میافزاید: خروس بازی در قوم بالی جوامع اولیه ریشه داشته است. خروس بازی نوعی جنگ قدرت و نوعی منزلت محسوب میشد. اما با گذشت زمان و افزایش ثروت و به وجود امدن نظام اقتصادی این بازی به رقابت درآمد.
احمدی در ادامه با اشاره به این نکته مسابقاتی چون اسبسواری اینک به صورت حرفهای و باشگاهی برگزار میشود، این نشان دهنده این موضوع است که بازیهای اسبسواری اینک تبدیل به یک ورزش شده است. جامعهشناس زنجانی سپس از رواج مسابقات خروس بازی در سطح روستاها سخن میگوید و ادامه میدهد: در روزگار کنونی شهرنشینان تمایل چندانی به برگزاری چنین مسابقاتی ندارند.
وی معتقد است خروسبازی برای عدهای تبدیل به نوعی گذران اوقات فراغت شده است. احمدی ادامه میدهد: از دیدگاه دینی هر نوع شرط بندی اقتصادی در چنین مسابقاتی درست نیست.
احمدی در ادامه به باید بگویم خروس بازی با قواعد شهرنشینی همخوانی ندارد. اینک سازمانهایی برای حمایت از حیوانات تشکیل شده است که هرگونه سوء استفاده از حیوانات را منع کردهاند. به عقیده من خروس بازی یا استفاده از هر حیوان دیگر برای استثمار کار درستی نیست.