












راز بقا: کمتر چیزی بهاندازهی وز وز یک مگس در اطراف سر، آزاردهنده است. این حشرات کوچک، توانایی عجیبی در یافتن انسانها و فرار از تلاشهای ما برای دور کردن آنها دارند. اما چرا مگسها مدام اطراف ما پرسه میزنند؟ پاسخ این پرسش به نوع مگس بستگی دارد.
به گزارش راز بقا، برخی مگسها، مانند پشهها و مگسهای گوزنی، به دلیل تغذیه از خون انسان جذب ما میشوند. جاناتان لارسن، حشرهشناس دانشگاه کنتاکی، دراینباره میگوید:
«این گروه از مگسها، به دیاکسید کربنی که هنگام بازدم از بدن ما خارج میشود، واکنش نشان میدهند، زیرا ما پستانداران خونگرمی هستیم».
جودی گنگلاف-کافمن، حشرهشناس دانشگاه کرنل، نیز توضیح میدهد:
«بدن انسان بوی ترکیباتی مانند دیاکسید کربن، اسید لاکتیک و اسید کربوکسیلیک را منتشر میکند که برای مگسها بسیار جذاب است».
البته این میزان جذابیت در افراد مختلف متفاوت است. سمی رمزی، استادیار حشرهشناسی دانشگاه کلرادو بولدر، دراینباره میگوید:
«اگر بوی بدن افراد قابل مشاهده بود، هرکسی را در میان ابری از رایحهی خاص خودش میدیدید. ترکیب چربیها و مولکولهای معلقی که از پوست ساطع میشوند، تحت تأثیر ژنتیک، رژیم غذایی و فعالیتهای روزانه تغییر میکند. به همین دلیل، برخی افراد برای مگسها جذابتر از دیگران هستند».
برخی از مگسها، مانند مگس خانگی (Musca domestica)، از خون تغذیه نمیکنند، بلکه به مواد مغذی موجود روی پوست انسان علاقه دارند.
لارسن دراینباره توضیح میدهد:
«سطح پوست ما حاوی ترکیباتی مانند کربوهیدراتها، پروتئینها و سایر مواد مغذی است که مگسها میتوانند از آنها تغذیه کنند. از نظر آنها، پوست انسان مانند یک فروشگاه زنجیرهای است که میتوانند بهسرعت از آن غذا دریافت کنند».
بااینحال، رمزی تأکید میکند که مگسها برای تأمین انرژی خود به عرق وابسته نیستند. آنها بیشتر برای جبران کمبود نمک در بدنشان، عرق را لیس میزنند، اما برای تغذیه، معمولاً به سراغ غذای انسان میروند.
در میان ۱۱۰ هزار گونهی مختلف مگس، روشهای شناسایی غذا متنوع است. بسیاری از آنها به کمک موهای حسگری روی شاخکها یا بدن خود، بوهای خاصی را تشخیص میدهند. این سلولهای حسی میتوانند مواد غذایی را از کیلومترها دورتر شناسایی کنند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
مگس سیاه سرباز؛ مگس بیخطری که ضایعات را به پروتئین و چربی تبدیل میکند و غذای آینده انسان است
وقتی مگس بوی مناسبی را تشخیص میدهد، به سمت منبع بو حرکت کرده و روی آن فرود میآید. مگسها روی پاهای خود گیرندههای چشایی دارند و میتوانند بلافاصله تشخیص دهند که یک سطح، خوراکی است یا خیر. همچنین، برای هضم مواد جامد، بزاق خود را روی غذا ترشح کرده و با استفاده از آنزیمهای گوارشی، غذا را به مایع تبدیل میکنند. سپس، با خرطوم خود، آن را میمکند.
مگسهای خانگی بهویژه مزاحم هستند، زیرا ذاتاً کنجکاو بوده و به بررسی محیط علاقه دارند. رمزی دراینباره میگوید:
«این کنجکاوی باعث میشود آنها مدام روی شما و دیگر سطوح بنشینند و دوباره بلند شوند».
اما این ویژگی، مگسها را به یکی از عوامل اصلی انتقال بیماریهایی مانند وبا، سل و حصبه تبدیل کرده است.
لارسن هشدار میدهد:
«مگسها روی مدفوع مینشینند، پاهایشان آلوده میشود، دستانشان را نمیشویند و سپس روی غذای شما فرود میآیند».
هیچ روش قطعی برای دفع تمام گونههای مگس وجود ندارد، اما گنگلاف-کافمن توصیه میکند که برای کاهش مزاحمت آنها، لباسهای بلند بپوشید و از مواد دافع حشرات مانند DEET یا روغن اکالیپتوس لیمویی استفاده کنید.