












راز بقا: تصاویری از دو شیر نر که به نظر میرسد در حال جفتگیری هستند، برخی انسانها را شگفتزده کرده است. پس از انتشار این عکس که در منطقه حفاظتشده ماسای مارای کنیا گرفته شد، ازکیل موتوا، مدیر اجرایی هیئت ردهبندی فیلم کنیا، این رفتار را به تأثیرات انسانی یا شاید نیروهای شیطانی نسبت داد.
به گزارش راز بقا به نقل از لایو ساینس، او در مصاحبهای با نایروبی نیوز گفت: «احتمالاً این شیرها تحت تأثیر همجنسگرایانی قرار گرفتهاند که به پارکهای ملی رفته و رفتارهای نادرستی از خود نشان دادهاند. سپس پیشنهاد داد که این شیرها را قرنطینه و مطالعه کنند، زیرا به گفته او، روحهای شیطانی که بر انسانها تأثیر گذاشتهاند، ظاهراً اکنون به سراغ حیوانات هم آمدهاند.»
اما واقعیت پشت این عکس نشان میدهد که موتوا در چند مورد اشتباه کرده است. رفتار این دو شیر در واقع جنبه جنسی ندارد و کارشناسان میگویند که او به اشتباه، انگیزههای انسانی را به رفتار حیوانات نسبت داده است.
کریگ پکر، مدیر مرکز تحقیقات شیرها در دانشگاه مینهسوتا، در گفتوگو با Live Science اظهار داشت: «این رفتار نادر است، جنسی نیست و بیشتر از آنکه درباره خود شیرها چیزی بگوید، نشاندهنده همجنسگراستیزی برخی مقامات در کنیا است. این واکنش کاملاً غیرمنطقی است. »
این نخستین باری نیست که دو شیر در حال تعامل همجنسخواهانه مشاهده میشوند. در مارس ۲۰۱۶، عکاسی دیگر تصویری از یک شیر نر در حال سوار شدن بر شیر نر دیگری در بوتسوانا ثبت کرد.
عکس اخیر را پاول گلدستاین، راهنمای بریتانیایی شرکت Exodus Travels، گرفته است. او توضیح میدهد که این دو شیر ابتدا کنار هم ایستادند، سپس یکی از آنها روی زمین دراز کشید و دیگری بر او سوار شد. به گفته گلدستاین، این وضعیت بیش از یک دقیقه ادامه داشت.
او در توضیح عکس نوشت: «حتی وقتی پایین آمد، مانند رفتار معمول پس از جفتگیری عقب نکشید. بلکه به آرامی به سمت پوزه شیر دیگر رفت، با او ناز و نوازش کرد و نگاهی رازآلود و همدستانه به او انداخت.»
این رفتار تا حد زیادی مشابه همان چیزی است که در بوتسوانا دیده شد، جایی که دو شیر مدت طولانی در حالت جفتگیری باقی ماندند. اما پکر میگوید که در هر دو مورد، این شیرها در حال جفتگیری نبودند.
وقتی شیرهای نر واقعاً جفتگیری میکنند، به شدت از مادهای که آماده جفتگیری است محافظت میکنند، روزها در کنار او میمانند و هر نیم ساعت یک بار جفتگیری میکنند، در حالی که به هیچ شیر نر دیگری اجازه نزدیک شدن نمیدهند. به گفته پکر، شیر نر تقریباً بلافاصله پس از وارد کردن آلت تناسلی خود به ماده، انزال میکند و این کار را با نعرهای خاص همراه میسازد.
اما در مورد شیرهای کنیا، چنین رفتاری دیده نشد و شیر نری که در بالا قرار داشت، انزالی نداشت.
در واقع، این تصویر لحظهای نادر از پیوند اجتماعی میان شیرهای نر را ثبت کرده است. شیرها تمام عمر خود را صرف تلاش برای تولیدمثل میکنند. برای افزایش شانس موفقیت، آنها در گروههای کوچکی از دو، سه یا تعداد بیشتری از نرها با یکدیگر همکاری میکنند که ائتلاف نام دارند. این گروهها برای بیرون راندن رقبای نر و تصاحب گلههای ماده با هم همکاری میکنند و معمولاً تولههای نرهای قبلی را میکشند. مطالعات بلندمدتی که از دهه ۱۹۷۰ انجام شده، نشان داده است که شیرهایی که عضو یک ائتلاف هستند، به مادههای بیشتری دسترسی دارند و در نتیجه، تعداد بیشتری از فرزندانشان زنده میمانند.
اعضای ائتلاف معمولاً با یکدیگر رفتارهای محبتآمیز دارند. پکر میگوید: «آنها روی یکدیگر دراز میکشند، همدیگر را لیس میزنند و صورتهایشان را به هم میمالند. گاهی نیز، مانند آنچه در عکس دیده میشود، رفتار سوار شدن را نشان میدهند. به نظر میرسد که این رفتار نوعی روش برای کاهش تنشهای اجتماعی است.»
رفتاری مشابه در بابونها و بسیاری از پستانداران اجتماعی دیگر نیز مشاهده شده است. حتی شیرهای ماده نیز چنین رفتارهایی را از خود نشان میدهند.
پکر تأکید میکند: «این یک تعامل اجتماعی است و هیچ ارتباطی با لذت جنسی ندارد.»
تحقیقات رفتارشناسی حیوانات نشان داده است که رفتارهای همجنسخواهانه در تمام گروههای جانوری، از حشرات گرفته تا خزندگان و نخستیها، نسبتاً گسترده است. بروس باگمیهل، زیستشناس کانادایی، یکی از اولین محققانی بود که این یافتهها را در کتاب خود در سال ۱۹۹۹ با عنوان «تنوع زیستی: همجنسگرایی در جانوران و تنوع در طبیعت» بهطور رسمی خلاصه کرد.
در این کتاب، باگمیهل رفتارهای همجنسخواهانه را در بیش از ۴۵۰ گونه جانوری مستند کرده است. این رفتارها شامل جفتگیری، معاشقه، محبت یا حتی بزرگ کردن فرزند توسط زوجهای همجنس است.
زرافهها: زرافههای نر دارای رفتار ویژهای در معاشقه همجنسخواهانه خود هستند که شامل نزدیک کردن گردنها به هم و نوازش کردن گردن و پشت طرف مقابلشان است. این رفتارها اغلب منجر به نعوظ و حتی دخول میشود.
دلفینها: دلفینها تمایلات جنسی شدیدی دارند و در کار جنسی خود تفاوتی بین همجنس و غیرهمجنس قائل نمیشوند. آنها در بین همجنسهای خود نیز رابطه جنسی کاملی برقرار میکنند.
بونوبوها: این نخستیها به رفتارهای جنسی متنوعی شناخته میشوند که شامل تعاملات همجنسخواهانه نیز میشود. این رفتارها به تقویت پیوندهای اجتماعی و کاهش تنشها در گروه کمک میکند.
قوهای سیاه: در میان این پرندگان، زوجهای نر همجنس تشکیل میشوند که با هم لانهسازی کرده و از تخمها مراقبت میکنند.
دلایل این رفتارها در حیوانات متنوع است و میتواند شامل موارد زیر باشد:
پیوندهای اجتماعی: در برخی گونهها، رفتارهای همجنسخواهانه به تقویت پیوندهای اجتماعی و ایجاد اتحاد در گروه کمک میکند.
حل تعارضات: این رفتارها میتوانند به عنوان راهی برای کاهش تنشها و حل تعارضات درونگروهی عمل کنند.
تمرین برای جفتگیری: در برخی موارد، این رفتارها ممکن است به عنوان تمرینی برای جفتگیری با جنس مخالف در آینده باشد.
عدم دسترسی به جنس مخالف: در مواقعی که دسترسی به جنس مخالف محدود است، حیوانات ممکن است به رفتارهای همجنسخواهانه روی آورند.