«منطقه مرگ»؛ انسان تا چه ارتفاعی می‌تواند بدون تجهیزات زنده بماند؟
اخیرا اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه یک مرد چینی بر اثر گرفتار شدن در پدیده‌ای به نام «باد چرخشی» به ارتفاع ۸۵۰۰ متری رسید و زنده ماند. حال سؤال این است که انسان تا چه ارتفاعی می‌تواند بدون تجهیزات اکسیژن نفس بکشد؟ «منطقه مرگ» در ارتفاعات بالا دقیقا کجاست؟. تمام واقعیت‌های علمی و تجربی درباره تنفس در ارتفاع را در این نوشته بخوانید.
راز بقا: یکی از شگفتی‌های زیستی انسان، توانایی تطبیق با شرایط محیطی مختلف است. اما ارتفاعات بالا، جایی که فشار هوا و میزان اکسیژن کاهش می‌یابد، محدودیت‌هایی جدی برای بقا و تنفس انسان ایجاد می‌کند. این سؤال مطرح می‌شود که انسان تا چه ارتفاعی می‌تواند صعود کند، بدون آن‌که نیاز به تجهیزات اکسیژن یا حمایت‌های ویژه داشته باشد؟
نقطه‌ای به نام «منطقه مرگ»: کجا نفس کشیدن سخت می‌شود؟
به گزارش راز بقا، وقتی ارتفاع از سطح دریا افزایش می‌یابد، فشار هوا به تدریج کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه، اکسیژن کمتری وارد ریه‌ها می‌شود. در ارتفاع حدود ۲۵۰۰ متر، برخی افراد ممکن است علائم خفیف کمبود اکسیژن را تجربه کنند؛ مثل سردرد، سرگیجه یا خستگی. با این حال، اکثر افراد می‌توانند تا ارتفاع ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ متر بدون مشکل جدی و تجهیزات کمکی نفس بکشند.
اما از ارتفاع ۵۵۰۰ متر به بالا، وضعیت بحرانی‌تر می‌شود. در حدود ۷۵۰۰ متر، بدن دیگر نمی‌تواند خود را با کمبود اکسیژن تطبیق دهد؛ این ناحیه را «منطقه مرگ» (Death Zone) می‌نامند. در این ارتفاع، حتی کوهنوردان حرفه‌ای هم باید در زمان کوتاه‌تری اقامت داشته باشند، زیرا مغز و قلب دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر می‌شوند.
بلندترین ارتفاعی که انسان بدون اکسیژن به آن رسیده است
به گزارش راز بقا، در تاریخ کوهنوردی، مواردی از صعود به بلندترین قله‌های جهان بدون استفاده از تجهیزات اکسیژن ثبت شده است. یکی از شناخته‌شده‌ترین آنها، صعود «رینولد مسنر» و «پیتر هابلر» به قله اورست در سال ۱۹۷۸ بود. ارتفاع اورست حدود ۸۸۴۸ متر است و این دو کوهنورد افسانه‌ای توانستند بدون اکسیژن کمکی، تنها با تکیه بر تمرین، تجربه و تطبیق فیزیولوژیکی، به بام جهان برسند.
با این حال، گاهی ماجرا‌هایی رخ می‌دهد که نه حاصل برنامه‌ریزی، بلکه نتیجه‌ی تصادف یا حادثه هستند. در یکی از تازه‌ترین اخبار، یک مرد چینی حین پرواز با چتر نجات (پاراموتور) ناخواسته وارد جریان هوای چرخشی شد و تا ارتفاع حدودی ۸۵۰۰ متر بالا رفت. این اتفاق حیرت‌انگیز باعث شد بدن او برای مدتی در ناحیه‌ی موسوم به «منطقه مرگ» قرار بگیرد؛ جایی که فشار اکسیژن بسیار پایین و خطر هیپوکسی جدی است.
بر اساس گزارش راز بقا، این فرد در آن ارتفاع دچار یخ‌زدگی (فراست‌بایت) و آسیب‌های شدید فیزیکی شد، اما به طرز معجزه‌آسایی زنده ماند. این رویداد اگرچه یک صعود کنترل‌شده نبود، اما نشان می‌دهد که بدن انسان در شرایطی خاص و بحرانی می‌تواند تا مرز‌های غیرقابل‌باور نیز دوام بیاورد؛ البته با پیامد‌هایی سنگین.
با وجود چنین تجربه‌هایی، باید تأکید کرد که برای بیشتر افراد، صعود به ارتفاع بالای ۶۰۰۰ متر بدون تجهیزات اکسیژن، بسیار خطرناک است. تنها معدود افرادی با آمادگی جسمانی، تجربه و ژنتیک خاص می‌توانند در آن ارتفاع زنده بمانند یا فعالیت کنند، آن هم برای مدت‌زمانی محدود.
بدن انسان چطور با ارتفاع سازگار می‌شود؟
به گزارش راز بقا، فرایندی به نام «آکلایمتایزیشن» یا سازگاری با ارتفاع به بدن کمک می‌کند تا با کاهش اکسیژن کنار بیاید. این فرایند شامل افزایش تعداد گلبول‌های قرمز، تنظیم تنفس و تغییرات در متابولیسم است. اما این سازگاری محدود است و پس از یک حد مشخص، دیگر نمی‌تواند کمبود اکسیژن را جبران کند.
بر همین اساس، صعود به ارتفاعات بالا باید به‌صورت تدریجی انجام شود تا بدن فرصت تطبیق داشته باشد. همچنین، استراحت کافی، تغذیه مناسب و پرهیز از فعالیت‌های شدید در ارتفاعات بالا، می‌تواند از بروز بیماری ارتفاع پیشگیری کند.
به گزارش راز بقا، انسان می‌تواند تا ارتفاع حدود ۵۵۰۰ تا ۶۰۰۰ متر بدون تجهیزات نفس بکشد، اما بالاتر از آن وارد قلمرو خطر می‌شود. عبور از مرز ۸۰۰۰ متر بدون اکسیژن ممکن است، اما تنها برای معدود افراد با شرایط خاص. برای بیشتر انسان‌ها، این کار نیازمند تجهیزات حرفه‌ای و آمادگی کامل است.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان