












راز بقا: تارمیگان (ptarmigan) پرندهای شگفتانگیز است که برای زندگی در یکی از سختترین محیطهای زمین سازگار شده است.
به گزارش راز بقا، این پرنده مرموز که به خاطر استتار فصلی و توان بقا در سرمای شدید شهرت دارد، در نواحی سرد نیمکره شمالی از جمله آلاسکا، کانادا، گرینلند، اسکاندیناوی و سیبری زندگی میکند. تارمیگان که از خانوادهی کبکهاست، نماد بقا و دگرگونی در طبیعت بهشمار میآید.
به گزارش راز بقا، تاریخچهی تارمیگان به دوران یخبندان بازمیگردد، زمانی که احتمالاً برای زنده ماندن در اقلیمهای سرد و طاقتفرسا تکامل یافت. شواهد فسیلی نشان میدهد پرندگانی بسیار شبیه تارمیگان امروزی بیش از یک میلیون سال پیش در اروپا زندگی میکردند.
با عقبنشینی یخچالها، این پرندگان نیز به مناطق کوهستانی و قطبی پناه بردند. واژهی «تارمیگان» ریشهای اسکاتلندی دارد و حرف «p» در ابتدای آن، بعدها به اشتباه از زبان یونانی وارد شده است.
به گزارش راز بقا، یکی از ویژگیهای برجستهی تارمیگان، توانایی شگفتانگیزش در تغییر رنگ پرها با فصول مختلف است. در زمستان، پرهای سفیدِ خالصش با برف ادغام میشود و در تابستان به رنگ قهوهای و خاکستری درمیآید تا با پوشش گیاهی توندرا هماهنگ شود. این استتار مؤثر، از آن در برابر شکارچیانی مانند روباه، جغد و شاهین محافظت میکند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
شبگرد گوشدار بزرگ؛ پرندهای معروف به نوزاد اژدها که زیباترین بال دنیا را دارد و استاد استتار است
دیدومک؛ پرندهای پر سروصدا که در شب فریاد میزند و در فرهنگ جنوب ایران نماد نحسی است
پای این پرنده نیز پر از پر است، که مانند کفش برفی طبیعی عمل کرده و از سرما محافظت میکند و راه رفتن در برف را آسانتر میسازد. رژیم غذایی تارمیگان شامل جوانهها، برگها، توتها و شاخههای کوچک است که حتی در زمستان از میان گیاهان کوتاه و بوتهها جمعآوری میکند.
به گزارش راز بقا، در فرهنگهای بومی مناطق قطبی، تارمیگان فراتر از یک پرنده است؛ منبعی برای خوراک، پوشاک و حتی الهام معنوی محسوب میشود. در برخی قبایل بومی آلاسکا، تارمیگان نمادی از فروتنی و پایداری است. در ایسلند و گرینلند نیز این پرنده بخشی از خوراک سنتی در ایام خاص است.
از نظر بومشناسی، این پرنده نقش مهمی در زنجیرهی غذایی دارد و شکار حیوانات گوشتخوار قطبی است. لانهسازیاش در حفرههای کمعمق میان خزهها و علفها، نشاندهندهی پیوند عمیق آن با زیستبوم شکنندهی توندرا است.
تارمیگان فقط جالب نیست، بلکه پر از شگفتی است. برای مثال، تنها پرندهای در جهان است که در زمستان به طور کامل سفید میشود، از جمله پلکها و پرهای روی سوراخهای بینی، برای حفظ گرما! مدفوع آن نیز به شکل رشتههای مارپیچی بلند و فشرده دفع میشود که دانشمندان از آن برای تحلیل رژیم غذاییاش استفاده میکنند.
در طوفانهای برفی، این پرنده با سر به داخل برف شیرجه میزند و درون آن تونل میسازد تا از سرما و باد پناه بگیرد؛ حتی گاهی در همین حالت میخوابد.
ویژگی عجیب دیگر تارمیگان، تواناییاش در بیحرکت ماندن مطلق در برابر شکارچیان است. تارمیگان چنان به استتارش اطمینان دارد که حتی در نزدیکی خطر، همچون مجسمهای زنده بیحرکت باقی میماند.