جیجاق کاکل‌مخملی؛ پرنده معروف به «حقه‌باز جنگل» که صدایی گوشخراش دارد و وسایل براق را می‌دزدد

راز بقا: جیجاق کاکل‌مخملی (Plush-crested Jay) که نام علمی‌اش Cyanocorax chrysops است، یکی از پرندگان خیره‌کننده بومی آمریکای جنوبی به‌شمار می‌آید. 

به گزارش راز بقا، این پرنده با ظاهر منحصر‌به‌فرد، هوش بالا و طبیعت اجتماعی‌اش شناخته می‌شود و معمولاً در جنگل‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری کشور‌های آرژانتین، بولیوی، برزیل، پاراگوئه و اروگوئه یافت می‌شود. حضور این پرنده در افسانه‌ها، فولکلور و حتی فرهنگ عامه، آن را به نمادی از رمز و زندگی در دل طبیعت بدل کرده است.

ظاهر منحصر‌به‌فرد جیجاق تاج‌مخملی

به گزارش راز بقا، جیجاق کاکل‌مخملی نامش را از کاکل مخملی و خاصی گرفته که بر سر دارد و به آن ظاهری سلطنتی می‌بخشد. این پرنده حدود ۳۵ سانتی‌متر طول دارد و از ترکیب رنگی چشمگیری برخوردار است: بال‌ها و پشت آبی تیره، سر و کاکل سیاه و شکم زرد درخشان. 

یکی از ویژگی‌های برجسته‌اش، چشم زرد و درخشانی است که توسط لکه‌ای بدون پر احاطه شده و به آن نگاهی هوشیار و زیرک می‌بخشد. 

برخلاف بسیاری از پرندگان که با محیط اطراف استتار می‌کنند، این جیجاق، رنگ‌هایش را با جسارت به نمایش می‌گذارد؛ این رنگ‌ها نه‌تنها برای زیبایی‌اند، بلکه نقش مهمی در ارتباطات اجتماعی درون گروهی دارند.

رفتار و هوش جیجاق کاکل‌مخملی

به گزارش راز بقا، جیجاق‌های کاکل‌مخملی پرندگانی بسیار اجتماعی و باهوش هستند. آنها اغلب به صورت گروهی زندگی می‌کنند و رفتار‌هایی پیچیده و هماهنگ از خود نشان می‌دهند. مانند دیگر اعضای خانواده کلاغیان، این جیجاق‌ها نیز مهارت‌های حل مسئله، تقلید صدا و حتی استفاده از ابزار را از خود بروز می‌دهند. 

این پرندگان همه‌چیزخوارند و از میوه‌ها، حشرات، مهره‌داران کوچک و گاهی تخم پرندگان تغذیه می‌کنند. توانایی آنها در سازگار کردن استراتژی‌های تغذیه‌ای‌شان باعث شده تا در زیست‌بوم‌های متنوعی موفق باشند. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

مینای برهمنی؛ پرنده معروف به «پرنده معابد» که کاکل متحرک دارد و رنگ منقارش عوض می‌شود

لک لک قرمز؛ سرخ‌ترین پرنده جهان که هنگام پرواز شبیه یک شعله آتش در آسمان است

آواز‌های آنها تیز، متنوع و بلند است. این صدا‌ها فقط برای هشدار نیستند، بلکه نقش کلیدی در هماهنگی گروهی، دفاع از قلمرو و پیوند اجتماعی دارند. 

زیستگاه و پراکندگی

زیستگاه جیجاق کاکل‌مخملی معمولاً نواحی جنگلی، حاشیه‌های جنگل و ساوانا‌های پوشیده از درخت است. این پرندگان به‌ویژه در جنگل اطلس و منطقه گران چاکو به‌وفور دیده می‌شوند؛ مناطقی که پناهگاه و منابع غذایی مناسبی برای آنها فراهم می‌کند. 

با وجود دخالت‌های انسانی در طبیعت، این گونه نسبتاً سازگار است و در حال حاضر در خطر انقراض قرار ندارد. در برخی مناطق حتی به فضا‌های شهری نزدیک شده و مورد علاقه پرنده‌نگر‌ها قرار گرفته‌اند.

عجیب‌ترین ویژگی‌های جیجاق کاکل‌مخملی

به گزارش راز بقا، یکی از ویژگی‌های جیجاق کاکل‌مخملی، توانایی تقلید صدای دیگر حیوانات است. این پرندگان می‌توانند صدای شکارچیان یا پرندگان دیگر را تقلید کنند؛ گاهی برای ترساندن رقیب و گاهی برای هشدار به هم‌گروهی‌هایشان. حتی در اسارت، برخی از آنها مانند طوطی‌ها توانایی تقلید گفتار انسان را نیز از خود نشان داده‌اند. 

ویژگی عجیب دیگر، تمایل آنها به حمله گروهی (mob) به شکارچیان است. اگر پرنده‌ای شکاری یا مار مشاهده شود، یک گروه از این جیجاق‌ها با فریاد‌های گوش‌خراش و حملات هوایی به تهدید حمله می‌کنند؛ روشی نادر، اما مؤثر برای پرنده‌ای به این اندازه. 

به گزارش راز بقا، کنجکاوی شدید آنها گاه ترسناک به نظر می‌رسد. این جیجاق‌ها علاقه دارند اشیای براق را بدزدند، وسایل انسانی را بررسی کنند و حتی داخل چادر‌ها یا پنجره‌ها را نگاه کنند. این رفتار‌ها باعث شده در افسانه‌های محلی به‌عنوان موجودی حیله‌گر و زیرک شناخته شوند.