دایناسورهای کرمانی؛ ۵۰ ردپای دایناسور با قدمتی ۱۸۰ میلیون ساله در زرند کرمان کشف شد

راز بقا: در دل کوه‌های خشک و سنگی زرند استان کرمان، یکی از شگفت‌انگیزترین کشفیات دیرینه‌شناسی ایران رقم خورده است. کشف ردپای دایناسور‌ها با قدمتی بین ۱۸۰ تا ۱۹۰ میلیون سال در روستا‌های دشت‌خاک و ده علیرضا، نه تنها نگاه‌ها را به سمت این منطقه معطوف کرده بلکه زمینه‌ای برای مطالعات علمی، توسعه گردشگری و تبدیل زرند به مقصدی جدید برای علاقه‌مندان به ژئوتوریسم فراهم آورده است.

ردپای دایناسور‌ها در دشت‌خاک

به گزارش راز بقا، در منطقه‌ای به نام باب هوتک (از توابع دشت‌خاک)، تخته‌سنگی حاوی ردپای چند دایناسور کشف شده که بر اساس نظر کارشناسان، یکی از نادرترین یافته‌های دیرینه‌شناسی در ایران به شمار می‌رود. بر روی این سنگ بیش از ۱۴ تا ۱۵ اثر ردپا مشاهده شده که با توجه به اندازه‌ها، به نظر می‌رسد مربوط به یک دایناسور گوشت‌خوار بزرگ و چند دایناسور جوان یا بچه‌دایناسور گیاه‌خوار باشد. این ردپا‌ها تخمینی نزدیک به ۱۹۰ میلیون سال قدمت دارند و به دوره ژوراسیک بازمی‌گردند.

آنچه این کشف را خاص‌تر می‌کند، احتمال تعلق داشتن ردپا‌ها به یک گروه یا خانواده دایناسوری است که در حال عبور از منطقه بوده‌اند. این نوع ترکیب خانوادگی در کشفیات مشابه جهان بسیار نادر است.

کشفیات جدید در ده علیرضا

دره‌ای موسوم به نی‌زار در نزدیکی روستای ده علیرضا، دومین نقطه‌ای‌ست که ردپای دایناسور‌ها در آن کشف شده است. در این منطقه نیز آثار حرکت دایناسور‌های گیاه‌خوار مربوط به حدود ۱۸۰ میلیون سال پیش ثبت شده‌اند. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که این دایناسور‌ها با قدم‌های منظمی از مسیر عبور کرده‌اند و ردپای آنها بر روی لایه‌های رسوبی به خوبی حفظ شده است.

تا به امروز بیش از ۵۰ ردپای دایناسور از نوع گوشت‌خوار و گیاه‌خوار در نقاط مختلف زرند شناسایی شده و به گفته مسئولان، طی بازدید‌های اخیر بین ۱۰ تا ۱۵ ردپای جدید نیز به این مجموعه افزوده شده‌اند.

اهمیت علمی کشفیات زرند

کشف ردپای دایناسور‌ها در زرند، از چند منظر دارای اهمیت ویژه‌ای‌ست. نخست، به دلیل قدمت بالای این ردپا‌ها که به دوره ژوراسیک بازمی‌گردند؛ دوره‌ای که دایناسور‌ها بر زمین حکمرانی می‌کردند و ایران امروزی بخشی از خشکی‌های کم‌ارتفاع بوده است.

دوم، وجود ردپا‌های متفاوت از دایناسور‌های گوشت‌خوار و گیاه‌خوار در یک منطقه، نشان‌دهنده تنوع زیستی آن دوران است و اطلاعات ارزشمندی درباره رفتار، نحوه حرکت و احتمالا تعامل میان گونه‌ها ارائه می‌دهد. سوم، کیفیت حفظ‌شدگی ردپا‌ها در سنگ‌های رسوبی زرند، امکان مطالعات دقیق‌تر روی آناتومی و شیوه زندگی این موجودات را فراهم می‌کند.

فرصت توسعه گردشگری علمی

از نگاه دیگر، این کشفیات می‌توانند نقطه شروعی برای توسعه گردشگری علمی و ژئوتوریسم در استان کرمان باشند. مسئولان میراث فرهنگی شهرستان زرند در همکاری با دانشگاه‌ها، اقدام به برگزاری بازدید‌های علمی و تور‌های آموزشی برای دانشجویان و علاقه‌مندان کرده‌اند.

همچنین، برگزاری جشنواره‌ای با نام «ردپای دایناسور» و تلاش برای تبدیل دره نی‌زار به ژئوپارک، از جمله گام‌های ابتدایی برای بهره‌برداری گردشگری از این پدیده‌هاست. ایجاد مسیر‌های پیاده‌روی، تابلو‌های آموزشی، مراکز تفسیر و سقف‌های محافظ برای حفظ آثار، بخشی از برنامه‌های پیشنهادی برای تبدیل زرند به مقصدی علمی-گردشگری است.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

ایرانوسوریپوس؛ شگفت‌انگیز دایناسور گوشتخوار جهان که در ایران و در نزدیکی تهران زندگی می‌کرد!

کرگدن پوزه‌باریک؛ غول دشت‌های کرمانشاه با شاخ یک متری که دو متر قد و ۲۰۰۰ کیلو وزن داشت

خرس غارنشین؛ غول گیلانی که هزاران سال پیش در غار‌های ایران زندگی می‌کرد!

آینده زرند در نقشه ژئوتوریسم ایران

با حفظ و توسعه این آثار منحصر‌به‌فرد، زرند می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به یکی از قطب‌های ژئوتوریسم کشور تبدیل شود. به گزارش راز بقا منطقه‌ای که علاوه بر داشتن پتانسیل‌های معدنی، اکنون با کشف نشانه‌هایی از حیات میلیون‌ها سال پیش، قابلیت جذب گردشگران داخلی و بین‌المللی را نیز پیدا کرده است.

در صورتی که زیرساخت‌ها به‌درستی توسعه یابند و همکاری میان نهاد‌های علمی، دانشگاهی و محلی شکل بگیرد، این منطقه می‌تواند الگویی موفق از ترکیب علم، آموزش و توسعه اقتصادی باشد.

ردپای دایناسور‌ها در زرند نه فقط بقایای فسیلی‌اند، بلکه دروازه‌ای هستند به درک بهتر تاریخ زمین، آشتی با گذشته و بهره‌گیری هوشمندانه از ظرفیت‌های پنهان یک سرزمین. زرند امروز تنها یک شهرستان معدنی نیست؛ بلکه به کمک علم دیرینه‌شناسی، به افق تازه‌ای در گردشگری و مطالعات علمی دست یافته است.