اگر جای زمین و ماه در فضا عوض شود، چه اتفاقی می‌افتد؟

راز بقا: در نگاه اول، این پرسش ممکن است ساده یا حتی خیالی به‌نظر برسد، اما در پس آن، یک تحلیل علمی بسیار پیچیده و جالب نهفته است. زمین و ماه دو جرم آسمانی بسیار متفاوت از نظر جرم، ترکیب، ساختار، میدان گرانشی و تأثیرات زیست‌محیطی هستند.

به گزارش راز بقا، اگر فرض کنیم که زمین و ماه جای خود را در منظومه شمسی عوض کنند، یعنی ماه به مدار زمین در فاصله کنونی از خورشید منتقل شود و زمین جای ماه را بگیرد، آنگاه دگرگونی‌های عظیم و اغلب فاجعه‌بار در کل منظومه شمسی، به‌ویژه در سیستم زمین – ماه - خورشید رخ خواهد داد. در ادامه این سناریو را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم. 

تفاوت‌های بنیادین میان زمین و ماه

به گزارش راز بقا، پیش از پرداختن به نتایج این جابه‌جایی، باید بدانیم که زمین و ماه از نظر فیزیکی چه تفاوت‌هایی دارند:

جرم زمین حدود ۸۱ برابر جرم ماه است. 

قطر زمین حدود ۱۲،۷۴۲ کیلومتر است، در حالی‌که قطر ماه تنها حدود ۳،۴۷۴ کیلومتر است. 

جو زمین غنی از اکسیژن و نیتروژن است، در حالی که ماه تقریباً فاقد جو است. 

میدان مغناطیسی زمین قوی و پویاست، اما ماه میدان مغناطیسی قابل توجهی ندارد. 

گرانش سطحی زمین حدود ۹.۸ متر بر مجذور ثانیه است، اما روی ماه تنها ۱.۶ متر بر مجذور ثانیه است. 

تأثیرات بر «زمینِ جدید» در مدار ماه

اگر زمین به جای ماه قرار گیرد، یعنی در فاصله‌ی حدود ۳۸۴،۰۰۰ کیلومتری از زمینِ قبلی (که حالا ماه است)، چند اتفاق رخ خواهد داد: 

افزایش شدید دمای سطح: زمینِ جدید به خورشید بسیار نزدیک‌تر خواهد شد؛ حدود یک سیصد و هشتاد اُم فاصله‌ی واقعی‌اش. این نزدیکی باعث افزایش شدید انرژی دریافتی از خورشید می‌شود، به‌طوری‌که دمای سطح به سرعت به صد‌ها درجه سانتی‌گراد می‌رسد و تمام آب‌ها تبخیر خواهند شد. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

اگر ماه نابود شود چه اتفاقی برای زمین خواهد افتاد؟

زمین با سرعت ۱۶۷۰ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کند؛ چرا چرخش زمین را احساس نمی‌کنیم؟

نابودی حیات: به‌دلیل این گرما، جو زمین نیز دستخوش تغییرات اساسی شده، لایه ازن نابود می‌شود و تابش‌های فرابنفش خورشیدی مستقیماً به سطح می‌رسد. در نتیجه، حیات در اشکال فعلی‌اش دوام نمی‌آورد. 

اثر گرانشی بر زمین قدیم (که حالا ماه شده): جرم بسیار بیشتر زمین در فاصله‌ای نزدیک باعث وارد شدن نیروی جزر و مدی شدید بر ماهِ جدید می‌شود و احتمالاً آن را متلاشی یا دچار آشفتگی مداری می‌کند. 

تأثیرات بر «ماهِ جدید» در مدار زمین

به گزارش راز بقا، اگر ماه در مدار زمین و در فاصله‌ای حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر از خورشید قرار گیرد، تغییراتی به شکل زیر رخ می‌دهد: 

کاهش شدید دما: ماه که فاقد جو است، نمی‌تواند گرمای خورشید را حفظ کند. در نتیجه، سطح آن در سمت شب به دمای بسیار پایین (زیر ۱۷۰- درجه سانتی‌گراد) خواهد رسید. 

عدم توانایی حفظ حیات: بدون جو، آب و میدان مغناطیسی، ماه نمی‌تواند هیچ شکلی از حیات را حفظ کند. بنابراین، بشر یا سایر گونه‌ها امکان زیستن در این محیط را نخواهند داشت.

ناپایداری مداری: جرم کم ماه ممکن است باعث شود در برابر نیرو‌های گرانشی خورشید و سایر سیارات، نتواند در مدار پایدار باقی بماند و در نهایت یا به درون خورشید کشیده شود یا از منظومه شمسی خارج گردد. 

به گزارش راز بقا، جابه‌جایی فرضی زمین و ماه با یکدیگر پیامد‌هایی بسیار ویرانگر و برگشت‌ناپذیر برای منظومه شمسی خواهد داشت. زمین در فاصله‌ی بسیار نزدیک به خورشید به یک سیاره‌ی داغ و غیرقابل سکونت تبدیل می‌شود و ماه نیز، در فاصله دورتر، در فضای سرد و بی‌جان باقی خواهد ماند. 

این سناریو نشان می‌دهد که جایگاه هر جرم آسمانی در منظومه شمسی، نتیجه‌ی تعادل‌های دقیق فیزیکی و گرانشی است، و هرگونه تغییر در این تعادل می‌تواند تأثیراتی بنیادین و فاجعه‌بار داشته باشد.