












راز بقا: وقتی صحبت از حیوانات میشود، معمولاً ذهنمان سراغ موجودات سریع و شکارچیانی میرود که با سرعتی خارقالعاده حرکت میکنند؛ مثل یوزپلنگ که رکورددار سرعت در خشکی است. اما در گوشه و کنار طبیعت، موجوداتی هم وجود دارند که راه دیگری را انتخاب کردهاند؛ آنها آرام، حسابشده و اغلب بیعجله زندگی میکنند. شاید از نگاه ما کندی یک ضعف باشد، اما برای این جانوران، همان رمز بقا است.
به گزارش راز بقا، اگر سرعت را معیار اصلی بدانیم، شقایقهای دریایی یکی از کُندترین جانوران جهان هستند. این موجودات تنها زمانی حرکت میکنند که نیاز به تغییر مکان داشته باشند؛ آن هم با سرعتی حدود ۱۰ تا ۲۵ سانتیمتر در ساعت. در باقی زمان، تقریباً بیحرکتاند. همین سکون باعث میشود انرژی کمی مصرف کنند و با جریان آب، غذای موردنیازشان بهسویشان بیاید.
اسب دریایی کوتوله لقب «کُندترین ماهی جهان» را یدک میکشد. بالههای کوچک و وضعیت عمودی بدنش باعث شده حرکتش بهشدت محدود باشد. تصور کنید برای طی تنها یک و نیم متر، نزدیک به یک ساعت زمان لازم دارد!
به گزارش راز بقا اما این کُندی نقطه ضعف نیست. اسب دریایی بیشتر وقت خود را به علفهای دریایی میچسبد و شکارهای ریز را همانجا میبلعد. جالبتر اینکه این موجود زره استخوانی محکمی دارد که او را از بیشتر شکارچیان در امان نگه میدارد. تنها زمانی که سرعتش کمی بیشتر میشود، زمان جفتگیری است؛ جایی که نر و ماده، ساعتها در یک رقص هماهنگ حرکاتشان را با هم تنظیم میکنند.
در اعماق یخزده اقیانوسهای شمالی، کوسه گرینلند زندگی میکند؛ یکی از قدیمیترین شکارچیان کره زمین. این کوسه میتواند تا ۷ متر طول داشته باشد، اما با سرعتی در حدود ۳ کیلومتر در ساعت شنا میکند. دلیلش ساده است: بیشتر وقتش صرف یافتن لاشهها میشود، بنابراین نیازی به سرعت و تعقیب طعمه ندارد.
روی زمین، یکی از کُندترین موجودات «حلزون موزی» است که تنها با سرعت ۰٫۰۰۹ کیلومتر در ساعت حرکت میکند. این عدد آنقدر پایین است که شاید بهسختی بتوان حرکتش را حس کرد. با این حال، همین ریتم کند به او کمک میکند در محیطهای مرطوب و پر از برگ پوسیده، بهآرامی تغذیه کند و زنده بماند.
لاکپشتهای غولپیکر جزایر گالاپاگوس نیز در دستهٔ حیوانات کُند جای میگیرند. آنها تنها با سرعتی حدود ۰٫۲۶ کیلومتر در ساعت حرکت میکنند. به گزارش راز بقا مقایسهاش با یک انسان جالب است؛ فردی با همان وزن و اندازه، بهطور متوسط ۴٫۵ کیلومتر در ساعت راه میرود! اما برای این لاکپشتها، کندی ایرادی ندارد، چون بیشتر زمانشان صرف خوردن گیاهان و آفتابگرفتن میشود.
در میان پستانداران درختزی، چشمگرد تنبل جایگاه ویژهای دارد. این نخستی کوچک با چشمان درشتش، آرام و با دقت از شاخهای به شاخه دیگر میرود. سرعت او حدود ۱٫۸ کیلومتر در ساعت است، اما توانایی بیحرکت ماندن طولانیمدت به او امکان میدهد بدون جلب توجه شکارچیان، در محیط استتار کند.
و، اما معروفترین عضو باشگاه کُندها، تنبل سهانگشتی است. این پستاندار ساکن جنگلهای بارانی آمریکای جنوبی، نماد آرامش در جهان حیوانات است. سرعت حرکتش معمولاً کمتر از ۱ کیلومتر در ساعت است و گاهی برای پیمودن چند متر، ساعتها زمان میبرد.
راز بقای تنبلها در کندی آنهاست. متابولیسم بسیار پایینشان باعث شده بتوانند با برگهایی کمانرژی روزها زنده بمانند. حتی دستگاه گوارششان هم هماهنگ با این ریتم آرام کار میکند؛ هضم غذا ممکن است چند روز طول بکشد. آنها تنها هفتهای یک بار از درخت پایین میآیند تا مدفوع کنند.
تنبلها استاد استتار هستند. رنگ بدنشان طوری است که با شاخهها و برگها هماهنگ میشود و همین سپری دفاعی در برابر شکارچیان است. علاوه بر آن، قدرت عضلانیشان سه برابر یک انسان است و همین توان به آنها اجازه میدهد بدون نیاز به سرعت، ساعتها به شاخهها آویزان بمانند.
شاید این پرسش پیش بیاید که چرا بعضی حیوانات چنین آراماند. پاسخ ساده است: سرعت انرژی میخواهد. در جهانی که تأمین انرژی کار آسانی نیست، کندی میتواند یک راهبرد موفق باشد.
این جانوران به ما نشان میدهند که بقا فقط در سرعت خلاصه نمیشود. گاهی آرام بودن، انرژی کمتر مصرف کردن و هماهنگ شدن با محیط، راهی بهتر برای ادامه زندگی است.
به گزارش راز بقا از شقایقهای دریایی (Sea anemone) که تقریباً ثابتاند، تا تنبلهای سهانگشتی (Bradypus) که رکورددار کُندی هستند، جهان حیوانات پر است از موجوداتی که خلاف جریان تصور عمومی زندگی میکنند. آنها ثابت کردهاند که برای زنده ماندن، همیشه نیازی به سرعت نیست؛ گاهی رمز بقا در «زندگی آرام» نهفته است.