کشف سنگ نگاره «بزرگ زاده ساسانی» در مرودشت

ابوالحسن اتابکی، باستان‌شناس و دکترای تاریخ، از کشف سنگ‌نگاره‌ای مربوط به اواخر دوره ساسانی با قدمت بیش از ۱۵۰۰ سال بر روی صخره‌های دشت مرودشت فارس خبر داد.

به گزارش مجله اینترنتی باستان شناس، این زبان‌شناس گفت: دشت مرودشت با خاستگاه سه تمدن بزرگ «انشانی»، «هخامنشی» و «ساسانی»، بیشترین و متنوع‌ترین آثار تاریخی فلات ایران را در خود جای داده است. به همین دلیل، ما توانسته‌ایم تا به امروز بیش از پنجاه اثر تاریخی (که بیشتر سنگ‌نبشته‌های ساسانی هستند) را در دشت مرودشت کشف و مورد بررسی قرار دهیم.

اتابکی افزود: سنگ‌نگاره کشف‌شده، پیکره یکی از «بزرگ‌زادگان ساسانی» را در «قالب نقش سوزنی» به تصویر کشیده است. این یافته می‌تواند به نوعی دگرگونی بنیادین در سبک‌شناسی و تقسیم‌بندی هنر «سنگ‌نگاره‌های ساسانی» ایجاد کند؛ بدین معنا که ما دیگر با نقوش سوزنی شاهان مستقل پارس (دوره سوم) و نخستین شاهان ساسانی در کاخ‌های تخت جمشید روبه‌رو نیستیم، بلکه این نقوش سوزنی (که در آینده برخی از آنها انتشار خواهند یافت) همگی مربوط به «اواخر دوره ساسانی» هستند که ویژگی‌های «ترکیب‌بندی» و «تقابل» هنر سنگ‌نگاره‌های ساسانی را همچنان حفظ کرده‌اند.

نجمه ابراهیمی، پژوهشگر تاریخ هم در این‌باره گفت: این سنگ‌نگاره‌ها از مستندات بااهمیت باستان‌شناسی به شمار می‌روند و بازتابی از ظرافت هنری و اوضاع سیاسی-اجتماعی زمان خود هستند.

او افزود: این نقش سوزنی با «نگاره مردی نیم‌رخ» در ابعاد کوچک ۴×۵ سانتی‌متر با ظرافت خاصی حجاری شده است، اما بخش‌هایی از آن به وسیله یک نقش دوره اسلامی تا حدودی دچار آسیب شده است.

این پژوهشگر تاریخ گفت: «گردنبند مرصع و دارای آویز زیبا»، «روبان‌های مواج» و «لباس فاخری» که در این نقش حجاری شده، نشان می‌دهد که این شخص به گمان یکی از «بزرگ‌زادگان» یا «اسواران» اواخر دوره ساسانی در شهر استخر و ایالت پارس بوده است.

ابراهیمی افزود: از آن‌جا که استان فارس و به‌ویژه دشت مرودشت زادگاه شاهان ساسانی به شمار می‌رود، بیشترین سنگ‌نگاره‌ها، سنگ‌نوشته‌ها و آثار ساسانیان را در خود جای داده است.