قورباغه‌ توهم‌زا؛ قورباغه عجیبی که روی پوستش روان‌گردان دارد و معتادان با لیسیدن قورباغه نشئه می‌شوند!

راز بقا: شاید باورش سخت باشد، اما افسانه‌ی قدیمی «قورباغه‌های توهم‌زا» تا حدی واقعیت دارد. برخی گونه‌های قورباغه، به‌ویژه قورباغه رودخانه کلرادو (Incilius alvarius) که در جنوب‌غرب آمریکا و شمال‌غرب مکزیک زندگی می‌کند، ترکیباتی روان‌گردان در پوست خود دارند. با این حال، لیسیدن آنها نه‌تنها باعث توهم نمی‌شود، بلکه می‌تواند خطرناک و حتی مرگبار باشد.

افسانه‌ای که واقعیت داشت

به گزارش راز بقا، در سال ۲۰۲۲، سازمان پارک‌های ملی آمریکا در پستی طنزآمیز هشدار داد که از لیسیدن موجودات ناشناخته در طبیعت، از جمله قورباغه‌های بزرگ با چشمان درخشان، خودداری کنید. پشت این شوخی، واقعیتی علمی نهفته بود: قورباغه رودخانه کلرادو از پوست خود ماده‌ای به نام ۵-MeO-DMT ترشح می‌کند؛ ترکیبی فوق‌العاده قوی و از قدرتمندترین روان‌گردان‌های شناخته‌شده.

دیوید نیکولز، استاد داروسازی دانشگاه پردو، می‌گوید: «۵-MeO-DMT یکی از قوی‌ترین مواد روان‌گردان است که می‌شناسیم.» این ماده با اتصال به گیرنده‌های سروتونین در مغز عمل می‌کند و تنها ۱۵ تا ۳۰ دقیقه اثر دارد، اما تجربه‌ای شدید شامل سرخوشی، احساس پوچی، تجربه‌ی مرگ و حتی از بین رفتن کامل حس خودآگاهی ایجاد می‌کند.

چرا لیسیدن قورباغه کار نمی‌کند؟

برخلاف تصور عام، ۵-MeO-DMT در صورت بلعیدن هیچ اثر روان‌گردانی ندارد، زیرا در دستگاه گوارش غیرفعال می‌شود. به‌همین دلیل، لیسیدن پوست قورباغه باعث نشئگی نمی‌شود و تنها روش‌های خاصی مانند دود کردن می‌توانند ماده را فعال کنند. با این وجود، کارشناسان هشدار می‌دهند که تماس مستقیم با پوست این قورباغه می‌تواند خطرناک باشد.

به گزارش راز بقا هیلی دورون، پژوهشگر دانشگاه لینشوپینگ سوئد، در گفت‌وگویی با Live Science هشدار داده است: «لیسیدن قورباغه به‌هیچ‌وجه بی‌خطر نیست. حتی حیوانات خانگی که آن را لیسیده‌اند به مراقبت فوری پزشکی نیاز پیدا کرده‌اند.»

علت خطر، وجود ترکیبات دیگری در ترشحات قورباغه به نام گلیکوزید‌های قلبی است. این مواد با افزایش انقباض عضلات قلب می‌توانند باعث آریتمی و ایست قلبی شوند.

شکار غیرقانونی و تهدید زیستی

با وجود خطرات زیاد، قاچاقچیان همچنان این قورباغه‌ها را برای استخراج ۵-MeO-DMT شکار می‌کنند. رابرت ویلا از دانشگاه آریزونا می‌گوید: «قورباغه‌ها به شکل سیستماتیک جمع‌آوری می‌شوند تا ترشحاتشان برای مصارف تفننی استخراج شود.»

این در حالی است که قورباغه رودخانه کلرادو به دلیل تغییر الگو‌های بارش، از بین رفتن زیستگاه، آلودگی و بیماری‌های قارچی در معرض تهدید است و شکار غیرقانونی فشار مضاعفی بر جمعیت آن وارد می‌کند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

قورباغه باران صحرایی؛ قورباغه‌ای شبیه سیب‌زمینی که جیغ می‌زند و بدنش مانند تیله شفاف است

صادرات قورباغه در ایران؛ راز‌های پروش این قورباغه گوشتی که آسان است و درآمد بالایی دارد/ کدام قورباغه‌ها خوراکی هستند؟

قورباغه‌ی گوجه‌ای؛ قورباغه‌ای شبیه گوجه فرنگی که بدنش را پف می‌کند و از پوستش سم ترشح می‌کند

پتانسیل علمی ۵-MeO-DMT

اگرچه استخراج این ماده از قورباغه‌ها غیرقانونی است، نسخه‌ی مصنوعی آن به موضوعی جذاب برای پژوهشگران تبدیل شده است. این ترکیب از نظر ساختار شیمیایی شبیه DMT است، اما تأثیرات متفاوتی بر مغز دارد.

دورون می‌گوید: «بیش از ۱۰۰ نفر در حین تجربه‌ی LSD یا سیلوسایبین اسکن مغزی شده‌اند، اما هنوز هیچ پژوهش تصویربرداری از مغز هنگام مصرف ۵-MeO-DMT انجام نشده است.»

گزارش‌های مصرف‌کنندگان نشان می‌دهد که تجربه‌ی ۵-MeO-DMT با سایر روان‌گردان‌ها متفاوت است. به‌جای دیدن اشکال و رنگ‌های پیچیده، بیشتر کاربران از تجربه‌ی «خلأ سفید» یا احساس ورود به «هیچ» صحبت می‌کنند؛ حالتی که گویی فرد از هستی جدا می‌شود.

به گزارش راز بقا پژوهشگران اکنون در حال بررسی‌اند که آیا این اثرات با مسیر‌های عصبی مشابه تشنج در مغز ارتباط دارند یا خیر. گروهی دیگر نیز در حال آزمایش خاصیت ضدافسردگی این ماده هستند. داده‌های اولیه نشان داده‌اند که تنها یک دوز از ۵-MeO-DMT می‌تواند علائم افسردگی را در کمتر از یک روز کاهش دهد و اثرات مثبت آن تا یک هفته باقی بماند. از آنجا که مدت اثر آن کوتاه‌تر از دارو‌هایی مانند سیلوسایبین است، شاید بتوان از آن در جلسات درمانی کوتاه‌تر استفاده کرد.

علم در برابر افسانه

در نهایت، هرچند قورباغه رودخانه کلرادو ماده‌ای با پتانسیل علمی بالا تولید می‌کند، اما تماس مستقیم با آن خطرناک و غیرقانونی است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که نسخه‌ی مصنوعی ۵-MeO-DMT می‌تواند در آینده در درمان اختلالات روانی کاربرد داشته باشد، اما تا زمانی که مطالعات بیشتری انجام نشود، تنها راه امن برای شناخت این ماده، علم است نه لیسیدن قورباغه‌ها.