راز بقا: یک الماس طبیعی نادر و دورنگ در معدن کاروه بوتسوانا کشف شد که توجه کارشناسان گوهرشناسی را به خود جلب کرده است. این الماس نیمه صورتی و نیمه بیرنگ، وزنی معادل ۳۷.۴۱ قیراط (حدود ۷.۵ گرم) دارد و ابعادی در حدود ۲۴.۳ در ۱۶ در ۱۴.۵ میلیمتر دارد. مؤسسه گوهرشناسی آمریکا (GIA) این الماس را به عنوان یک یافته شگفتانگیز معرفی کرده است.
به گزارش راز بقا، بر اساس بررسیهای کارشناسان GIA، این الماس در دو مرحله شکل گرفته است. ابتدا بخش صورتی تشکیل شده و تغییر شکل پلاستیکی یافته است و سپس بخش بیرنگ به وجود آمده است. سالی ایتون-ماگانا، مدیر ارشد شناسایی الماس در GIA، توضیح میدهد که بخش صورتی احتمالاً در ابتدا بیرنگ بوده و در اثر فشار و حرارتهای زمینشناسی، مانند رویدادهای کوهزایی میلیونها سال پیش، به رنگ صورتی درآمده است.
این نوع تغییر رنگ ناشی از تغییر ساختار بلوری الماس است. برخلاف الماسهای سبز یا زرد که اغلب به دلیل ناخالصی یا تابش رادیواکتیو تغییر رنگ میدهند، رنگ صورتی الماس نتیجه فشردگی و خمیدگی شبکه بلوری است که شرایط بسیار ویژهای برای شکلگیری آن لازم است.

الماسهای صورتی بسیار کمیاب هستند و تعداد آنها نسبت به الماسهای قهوهای یا بیرنگ بسیار محدود است. لوک دوسه، زمینشناس ارشد دانشگاه کرتیـن استرالیا، میگوید: «مثل داستان گلدیلاکس است؛ شرایط باید دقیقاً مناسب باشد، زیرا تغییر بیش از حد باعث قهوهای شدن الماس میشود. به همین دلیل تعداد الماسهای صورتی بسیار کم است.»
معدن کاروه در بوتسوانا سابقه کشف الماسهای بزرگ و نادر را دارد. به گزارش راز بقا برای مثال، دومین الماس خام بزرگ جهان با وزن ۲،۴۸۸ قیراط با نام «موتسوِدی» و همچنین الماس صورتی ۶۲ قیراطی «بویتوملو» از این معدن استخراج شدهاند. کارشناسان GIA تأکید میکنند که نمونههای دورنگ مشابهی که تاکنون بررسی شدهاند، وزن بسیار کمتری داشتهاند و حداکثر ۲ قیراط بودهاند.
الماسها در اعماق بیش از ۱۶۰ کیلومتری زمین و در لایهای به نام گوشته شکل میگیرند. فشار و دمای بسیار بالا موجب پیوند اتمهای کربن و ایجاد ساختار بلوری سخت میشود. سپس این ساختار از طریق فعالیتهای آتشفشانی به سطح زمین میرسد و ما آن را به صورت الماس خام میبینیم.
گاهی الماسها به دلیل ناخالصیها یا تابش رادیواکتیو رنگی میشوند، اما الماسهای صورتی نتیجه تغییرات ساختاری بلوری هستند. تنها شرایط بسیار دقیق دما و فشار باعث شکلگیری رنگ صورتی میشود و همین موضوع باعث نادر بودن آنها است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
اوپال؛ سنگ زینتی و گوهر آتشین ایرانی با قیمت تا ۶۰ میلیون تومان که در قم کشف شده است

به گزارش راز بقا این الماس نه تنها به دلیل وزن و رنگ خاصش، بلکه به دلیل نحوه شکلگیری دو مرحلهایاش، برای پژوهشگران زمینشناسی و گوهرشناسی اهمیت زیادی دارد. نمونههای مشابه بسیار محدود و اغلب کوچک بودهاند، بنابراین کشف این الماس فرصتی منحصربهفرد برای مطالعه دقیق فرآیندهای زمینشناسی ایجاد میکند.
الماس نیمهصورتی و نیمه بیرنگ ۳۷.۴ قیراطی کشف شده در بوتسوانا، نمونهای نادر و شگفتانگیز از طبیعت است که علاوه بر ارزش اقتصادی، اطلاعات ارزشمندی درباره نحوه شکلگیری الماسهای رنگی در اعماق زمین ارائه میدهد. این کشف، بار دیگر توانایی زمین در خلق پدیدههای منحصربهفرد و نادر را به نمایش گذاشته است.