شاهین خفاشی؛ شاهین کوچک با ۱۷۰ گرم وزن که هنگام غروب و به صورت گروهی شکار می‌کند و عاشق گوشت خفاش است!

راز بقا: شاهین خفاشی (bat falcon) پرنده‌ای کوچک، اما بسیار ماهر و شکارچی است که در سراسر آمریکای مرکزی و جنوبی، از مکزیک تا شمال آرژانتین، یافت می‌شود. این شاهین به دلیل سرعت، چابکی و پوشش پر‌های جذابش شناخته شده است و یکی از استادان شکار در آسمان به شمار می‌رود.

به گزارش راز بقا، با وجود اندازه‌ی نسبتاً کوچک - حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر طول و وزن ۱۳۰ تا ۱۷۰ گرم - توانایی شکار آن با شاهین‌های بزرگ‌تر قابل مقایسه است. نام رایج آن از عادتش به شکار خفاش‌ها، به‌ویژه در ساعات غروب، گرفته شده است، اگرچه رژیم غذایی آن شامل پرندگان، حشرات و پستانداران کوچک نیز می‌شود. ترکیب چابکی، دقت و بینایی تیز شاهین خفاشی، آن را به یکی از مؤثرترین شکارچیان هوایی زیستگاهش تبدیل کرده است. 

توصیف ظاهری و رفتار

به گزارش راز بقا، شاهین خفاشی پرنده‌ای چشمگیر است. بزرگسالان دارای بدن بالایی خاکستری تیره و زیرتنه و گلوی نارنجی مایل به قرمز هستند که با نقاب سیاه روی چشم‌ها تضاد زیبایی ایجاد می‌کند. بال‌های آن بلند و نوک‌تیز هستند و برای پرواز سریع و مانور در جنگل‌های انبوه و مناطق باز طراحی شده‌اند. پرندگان جوان، در مقابل، پوشش قهوه‌ای راه‌راه دارند و کمتر جلب توجه می‌کنند، زیرا در حال یادگیری شکار هستند.

رفتار این گونه روزفعال و بسیار قلمروطلب است. اغلب روی شاخه‌ها یا سازه‌های مصنوعی می‌نشیند و با چشم‌های تیز خود به جستجوی طعمه می‌پردازد. هنگامی که هدف را شناسایی کرد، با شیرجه یا تعقیب سریع حمله می‌کند و به ندرت شکار خود را از دست می‌دهد. جالب است که شاهین‌های خفاشی گاهی به شکار گروهی می‌پردازند، به‌ویژه هنگام هدف قرار دادن دسته‌های پرندگان، که یکی پرندگان را می‌ترساند و دیگری در پرواز می‌گیرد.

زیستگاه و پراکندگی

به گزارش راز بقا، شاهین خفاشی از نظر زیستگاه انعطاف‌پذیر است و در جنگل‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، لبه‌های جنگل و حتی مناطق شهری زندگی می‌کند. معمولاً نزدیک رودخانه‌ها و جویبار‌ها یافت می‌شود، جایی که خفاش‌ها و پرندگان فراوان هستند، اما می‌تواند در جنگل‌های باز، مزارع و پارک‌ها نیز سازگار شود. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

شاهین فوق سفید آمریکایی؛ گران‌ترین شاهین جهان با رنگ سفید و بسیار کمیاب که در ابوظبی ۳۴ میلیارد تومان معامله شد

شاهین بربری؛ شکارچی بیابان‌های ایران و خاورمیانه که با سرعت باورنکردنی ۲۰۰ کیلومتر به کبوتر، قمری و خرگوش‌ها حمله می‌کند!

گستره پراکندگی آن از جنوب مکزیک، از طریق آمریکای مرکزی، تا بخش‌هایی از شمال و مرکز آمریکای جنوبی، از جمله کلمبیا، ونزوئلا، اکوادور، پرو، بولیوی و شمال آرژانتین ادامه دارد. حرکت‌های فصلی نسبتاً محدود است، اما گاهی جابه‌جایی‌های محلی برای یافتن منابع غذایی رخ می‌دهد. 

توانایی سازگاری با زیستگاه‌های تکه‌تکه و نزدیکی به سکونتگاه‌های انسانی، به حفظ جمعیت آن کمک کرده و وضعیت حفاظتی آن کمترین نگرانی (Least Concern) توسط IUCN اعلام شده است. 

تولید مثل و چرخه زندگی

به گزارش راز بقا، شاهین خفاشی تک‌همسر و دارای پیوند‌های بلندمدت است که چند فصل تولیدمثل ادامه می‌یابد. لانه‌ها معمولاً در حفره‌های درختی، لبه صخره‌ها یا لانه‌های رها شده پرندگان بزرگ ساخته می‌شوند. ماده ۲ تا ۴ تخم در هر دوره می‌گذارد و حدود ۲۸ تا ۳۰ روز آنها را می‌کوشد. 

در این مدت، نر با شکار بی‌وقفه، ماده و جوجه‌ها را تغذیه می‌کند. جوجه‌ها حدود ۳۵ تا ۴۰ روز پس از تولد از لانه بیرون می‌آیند، اما برای چند هفته همچنان به مراقبت والدین وابسته‌اند تا مهارت‌های شکار خود را بیاموزند. 

شاهین‌های جوان سریع یاد می‌گیرند و ظرف چند ماه پس از خروج از لانه، چابکی هوایی قابل توجهی نشان می‌دهند و برای تبدیل شدن به شکارچیان مستقل آماده می‌شوند.

عجیب‌ترین ویژگی‌های شاهین خفاشی

به گزارش راز بقا، با وجود اندازه کوچک، شاهین خفاشی رفتار‌های عجیب و جذابی دارد. یکی از جالب‌ترین ویژگی‌ها عادت به شکار خفاش‌ها در غروب است، که در میان پرندگان شکاری نادر است. این عادت نیازمند بینایی فوق‌العاده و مانور پذیری بالاست، زیرا خفاش‌ها بسیار چابک هستند و اغلب در دسته‌های فشرده حرکت می‌کنند. 

برخلاف بسیاری از شاهین‌ها که عمدتاً روزفعال هستند، شاهین خفاشی توانسته از این جایگاه زمانی خاص بهره ببرد و فعالیت خود را بین روز و غروب هماهنگ کند.

ویژگی عجیب دیگر، توانایی شکار گروهی آن است. در حالی که اکثر شاهین‌ها شکارچیان انفرادی هستند، شاهین‌های خفاشی گاهی به‌صورت جفت یا گروهی پرندگان را به دام می‌اندازند؛ یکی پرندگان را می‌ترساند و دیگری در هوا شکار می‌کند. این رفتار نیازمند هماهنگی و زمان‌بندی دقیق است و سطح بالاتری از رفتار اجتماعی نسبت به بسیاری از شاهین‌های کوچک را نشان می‌دهد.

این شاهین‌ها همچنین بی‌باک هستند و گاهی طعمه‌ای بزرگ‌تر از خود را شکار می‌کنند یا در نزدیکی لانه تهدیدکنندگان را دفع می‌کنند. رژیم غذایی متنوع آنها از خفاش و پرندگان گرفته تا حشرات، انعطاف‌پذیری غیرمعمولی برای یک شکارچی کوچک را نشان می‌دهد. 

نهایتاً، شیرجه‌های سریع آنها می‌تواند سرعتی بیش از ۱۰۰ کیلومتر در ساعت (۶۲ مایل در ساعت) داشته باشد، که با توجه به وزن کم و اندازه کوچک بدنشان، عملکرد شگفت‌انگیزی است. این رفتار‌ها و توانایی‌ها، شاهین خفاشی را به یکی از مرموزترین و جذاب‌ترین شکاریان آمریکای گرمسیری تبدیل کرده است.