سگ چرخان؛ حیوان منقرض شدهای که انرژی تمام آشپزخانههای بریتانیا را تامین میکرد!
نقاشی سگ چرخشی که در آشپزخانه کار میکند
راز بقا: عجیبترین و در عین حال مفیدترین کاری که یک سگ برای صاحبش انجام داده، چیست؟ هر چه که باشد، امکان ندارد بتواند مثل کاری باشد که سگ چرخشی (Canis Vertigus) در آشپزخانههای قرن شانزدهم بریتانیا انجام میداد!
به گزارش راز بقا، در آن روزها، مایکروویو وجود نداشت، اما مردم گوشت را بریان میخواستند؛ بنابراین آنها یک راه حل منحصر به فرد اختراع کردند.
آنها از سگهایی استفاده میکردند که مخصوص دویدن روی چرخ بودند. همانطور که چرخ میچرخید، حرکتش سیخِ قرارگرفته در نزدیکی شومینه آشپزخانه را میچرخاند و اطمینان حاصل میکرد که گوشت از همه طرف به خوبی برشته شود!
ویژگی ظاهریِ این سگها، بدن کشیده، محکم، خز خاکستری مایل به سفید و پاهای خمیده بود. آنها آنقدر محبوب بودند که حتی شکسپیر آنها را در نمایشنامه کمدی خطاها توصیف کرد.
با این حال، نژاد سگ چرخشی امروزه دیگر وجود ندارد. جمعیت آنها در دهه ۱۸۵۰ شروع به کاهش کرد و در دهه ۱۹۰۰ آنها منقرض شدند. این داستان سگی است که در وهله اول بسیار محبوب شد و در نهایت همین محبوبیت باعث ناپدید شدنش، پس از منسوخ شدنش شد.
داستان پیدایش سگ چرخشی
اولین اشاره به سگ چرخان در کتاب قرن شانزدهمی به نام «سگهای انگلیسی» که توسط پزشک انگلیسی جان کایوس نوشته شده است، یافت میشود.
نویسنده نوشته که سگ چرخشی دارای بدن و استقامتی عالی برای حفظ چرخش چرخ آشپزخانه است. این سگ به تنهایی میتواند چرخی به وزن ۳۰ پوند را برای ساعتها بچرخاند و در نتیجه یک غذای خوب پخته شود.
قبل از کشفِ سگهای چرخشی، سیخ آهنی که برای پختن گوشت استفاده میشد، توسط «پسر سیخگردان»، خدمتکار آشپزخانه که دیگران آن را فردی پست میدانستند، چرخانده میشد. کار آنها خطرناک و خستهکننده و شامل ساعتها کار در نزدیکی شومینه بود که منجر به تعریق زیاد، تاولها و قرار گرفتن مداوم در معرض گرمای تهوعآور میشد.
هیچکس نمیداند چهکسی اولین سگ چرخشی را پرورش داد، اما معرفی آنها بدون شک تسکین زیادی برای پسران سیخگردان به همراه داشت.
کایوس در کتاب خود خاطرنشان میکند که سگها آنقدر با جدیت به کار خود نگاه میکنند که هیچ تخطی و یا قلابی نمیتواند این کار را با حیله بیشتر انجام دهد.
پسران سیخگردان اکنون میتوانستند روی کارهای دیگری با شدت کمتری تمرکز کنند و به زودی حیوانات به انتخابی ارجح برای چرخاندن سیخ تبدیل شدند. آنها به قدری محبوب شدند که در سال ۱۷۵۰، مردم میتوانستند سگها را تقریباً در همه آشپزخانههای بریتانیا ببینند که کار میکنند.
ظهور سگهای چرخشی
تصویری از سگ چرخان
در یک مقطع زمانی، این سگها در سراسر قاره ایالات متحده گسترش یافتند. سوابق تاریخی حاکی از آن است که خانواده ویلیام پن، بنیانگذار ایالت پنسیلوانیا، چرخهای سگ چرخان را از انگلستان درخواست کردهاند.
در آن زمان، برخی دیگر از آمریکاییها نیز آگهیهایی را در روزنامه پنسیلوانیا بنجامین فرانکلین در مورد فروش سگهای چرخگردان منتشر کردند.
سگهای آشپزخانه هرگز به اندازه بریتانیا در ایالات متحده محبوب نشدند. استفاده از آنها محدود به چند نفر از افراد ثروتمند و آشپزخانههای بزرگ هتل بود. اما آنها همچنان توجه دانشمندان، شاعران، نویسندگان و نخبگان را به خود جلب کردند.
به عنوان مثال، به جز شکسپیر، نویسندگانی مانند رابرت چمبرز (کتاب روزها) و مریلین کی روچ (پرستو: یا ماجراهای یک سگ چرخان) نیز در آثار خود به این حیوانات اشاره کردند.
حتی چارلز داروین زیست شناس مشهور نیز مجذوب سگ چرخشی بود و آن را یک نژاد مهندسی ژنتیکی میدانست!
چارلز داروین در مورد سگها به عنوان نمونهای از مهندسی ژنتیک اظهار نظر کرد. داروین گفت: «به سگ چرخگردان نگاه کن! این نمونهای از این است که چگونه مردم میتوانند حیوانات را مطابق با نیازهای خاص پرورش دهند.»
با این حال، دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که سگ چرخشی از کدام نژاد منشاء گرفته است. برخی معتقدند که از کورگی (Corgi) ولز و برخی دیگر میگویند از سگهای تریر (Terrier) به وجود آمده است.
همانطور که محبوبیت سگهای چرخشی بیشتر شد، مردم راههای دیگری را نیز کشف کردند که میتوان از این حیوان استفاده کرد.
به عنوان مثال، برخی از مالکان شروع به استخدام آنها در آسیاب غلات کردند، در حالیکه برخی دیگر از آنها برای خردکردن کره یا برای راه اندازی پمپهای آب استفاده کردند.
یک سگ منقرض شده!
«ویسکی» آخرین نمونه بازمانده از یک سگ چرخشی است. این نژاد با ظهور مکانیزاسیون در آشپزخانه از بین رفت.
اگرچه سگهای چرخگردان یکی از اعضای مهم هر آشپزخانه در بریتانیا بودند، اما وضعیت آنها احتمالاً بدتر از پسران چرخگردان بود.
اگرچه چرخی که در آن به صورت دایرهای میچرخیدند در فاصلهای از شومینه آویزان بود، سگها مجبور بودند به طور مداوم در آشپزخانه گرم کار کنند. در روزهای شلوغ، زمانی که آشپز فراموش میکرد به آنها آب بدهد، آنها دچار کمآبی شدید میشدند.
حتی با برخی از آنها در صورت بروز علائم خستگی در حین انجام وظیفه، برخورد شدیدی صورت گرفت.
به عنوان مثال، استفان کورن، نویسنده، در کتاب خود به نام «اثر پنجههای تاریخ» نوشت: «برای سگهایی که تنبل در نظر گرفته میشوند، آشپز ممکن است یک ذغال داغ در چرخ قرار دهد تا سگ پاهایش را سریعتر حرکت دهد.»
علاوه بر این، در روز یکشنبه، صاحبان آنها هنگام دعا در کلیسا، از آنها به عنوان گرمکن پا استفاده کردند.
در قرن نوزدهم، بسیاری از فعالان حیوانات در بریتانیا و ایالات متحده متوجه شکنجه سگهای چرخگردان شدند و سروصدای زیادی به پا کردند.
در دهه ۱۸۵۰، بنیانگذار انجمن پیشگیری از ظلم به حیوانات (SPCA) از نحوه برخورد با سگهای چرخگردان در هتلهای منهتن وحشت زده شد. این رفتار بد با سگها در نهایت منجر به تأسیس SPCA شد.
علاوه بر این، در آن زمان جکهای ساعتی نیز به بازار آمده بودند. این ابزارهای مکانیکی را میتوان همیشه بدون نیاز به غذا یا آب استفاده کرد.
همه این پیشرفتها در نهایت سگهای چرخشی را از وحشت آشپزخانههای جهنمی رها کرد. با این حال، هیچ کس آماده نگهداری از آنها به عنوان حیوانات خانگی معمولی نبود، چراکه آنها برای آن پرورش نیافته بودند.
جان باندسون، نویسنده کتاب «سگهای شگفتانگیز، کابینه کنجکاویهای سگها»، میگوید: «داشتن سگ چرخشی به ننگ فقر تبدیل شد.»
سگهای چرخان اکنون برای انسانها هیچ فایدهای نداشتند؛ بنابراین مردم پرورش آنها را متوقف کردند و این منجر به کاهش مداوم جمعیت آنها شد. در نتیجه در ۵۰ سال بعد به طور کامل منقرض شدند.