چرا پشهها دقیقا زیر گوشمان وزوز میکنند؟
راز بقا: پشهها، این موجودات موذی، اغلب به عنوان اعصابخردکنندهترین حشراتی محسوب میشوند که روزانه و به خصوص در فصل تابستان با آنها سر و کار داریم. اما راز آن چیست که این پشهها درست زیر گوشهایمان وزوز میکنند؟
به گزارش راز بقا؛ صدای وزوز این پشهها به گوشها آشناست، اما چرا این خونخواران کوچک از بین این همه جا درست در گوش ما در هوا چرخ میزنند؟ این صدای وزوز آزاردهندهشان از کجا میآید؟
مایکل ریله، استاد حشرهشناسی در دانشگاه آریزونای آمریکا، دراین باره میگوید: «پشههای ماده دیاکسید کربن موجود در هوای بازدم ما را تشخیص میدهند. این عاملی است که پشه ماده را تحریک میکند تا به دنبال ما راه بیافتد و تا منبع غذایی خودش را تامین نکند دست از سر ما برندارد.»
به عبارت دیگر، پشهها در اطراف سر و صورت ما وزوز میکنند، زیرا در آنجاست که بیشترین میزان دی اکسید کربن دفعشده در بازدم ما یافت میشود.
البته اینکه صدای این موجودات موزی را میشنویم نیز علتی دارد. دکتر رله در این باره میگوید: «وزوزی که در گوشتان متوجه میشنوید بیشتر فقط یک صدای جانبی تولید شده از بالزدن پشه است.»
آقای ریله درباره این سوال که پس چرا بقیه اوقات متوجه صدا نمیشویم؟ پاسخ میدهد: «صدای بال زدن پشهها برد طولانی ندارد، بنابراین بیشتر از همه وقتی متوجه آن میشوید که این موجودات در اطراف گوش شما پرواز میکنند.»
نخست باید گفت این پشهها که صدای آنان را میشنویم اکثرا پشههای ماده هستند. چرا که نرها به طور معمول از شهد گلها تغذیه میکنند. اما این مادهها هستند که برای داشتن انرژی کافی برای تولید تخم، باید بعد از جفتگیری یک وعده غذایی خونی پیدا کنند.
پشههای ماده بعد از تشخیص حضور یک انسان، با نشستن روی بدن قربانی از طریق حسگرهای موجود در پاهای خود متوجه میشوند که آیا خون فرد مناسبشان هستن یا نه.
تحقیقات نشان داده که باکتریهای حاضر در ناحیه پوست انسانها نقش مهمی در جذب پشهها دارند. به این صورت که این حشرات بیشتر جذب افرادی میشوند که تنوع باکتریهای روی پوستشان کمتر است.
بوی بد پا نیز برای پشههای ماده رایحهای جذاب منتشر میکند که آنان را به این سمت از بدن انسان میکشد، با این حال بیشتر افراد به دلیل نشنیدن صدا متوجه بال زدن پشه در اطراف مچ پای خود نمیشوند.
هنگامی که یک پشه ماده به سمت هدف پرواز میکند، بالهای خود را تقریبا ۵۰۰ بار در ثانیه با فرکانس ۴۵۰ تا ۵۰۰ هرتز به هم میزند. این صدا برای پشههای نر آهنگ دلنشینی است که به هنگام جفتیابی آنان را برانگیخته میکند. البته در چهرهی افرادی که این صدا را میشنوند برانگیختگی خاصی به چشم نمیخورد.
پیشتر در سال ۲۰۱۳ نتایج یک تحقیق که در نشریه PLOS One منتشر شد نشان میداد باکتریهای عامل تولید بوی بد به نام Brevibacterium که در پوست انسان حضور دارند، و همانها هم باعث ایجاد بوی پنیر لیمبرگر میشوند، عامل جذب پشهها به شمار میروند.
پژوهشگران میگویند بهترین راه اجتناب از پشهها پوشیدن لباسهایی با رنگ روشن، زدن کرمهای ضدپشه و دوری از محل تجمع این موجودات (نظیر مردابها و تالابها) به هنگام غروب و طلوع آفتاب است چرا که در این مواقع این حشرات بیشتر فعال هستند.