لاک‌پشت تمساحی؛ جانوری ترسناک با ۱۸۰ کیلو وزن معروف به «دایناسور لاک‌پشت‌ها» که ۲۰۰ سال عمر می‌کند

راز بقا: «لاک پشت تمساحی» (Alligator snapping turtle) یک گونه بزرگ لاک پشت از خانواده Chelydridae است. زیستگاه این گونه بومی آب‌های شیرین ایالات متحده است. لاک‌پشت تمساحی یکی از سنگین‌ترین لاک‌پشت‌های آب شیرین در جهان و بزرگترین گونه لاک پشت آب شیرین در آمریکای شمالی است.

به گزارش پایگاه خبری بااقتصاد، اغلب با لاک پشت معمولی که از جنس Chelydra است مرتبط است، اما ارتباط نزدیکی با آن ندارد. لقب خاص Temminck به افتخار جانورشناس هلندی «کنراد یاکوب تمنیک» به این جانور داده شده است.

لاک پشت تمساحی به دلیل آرواره‌های بسیار قدرتمند و برآمدگی‌های متمایز روی پوسته اش که از نظر ظاهری شبیه به پوست خشن و برآمده تمساح است، نام رایج خود را به خود اختصاص داده است. همچنین کمی کمتر به عنوان «لاک‌پشت سَرگنده» نیز شناخته می‌شود (با لاک پشت دریایی یا لاک پشت مشکی سرگنده اشتباه نشود).

زیستگاه لاک‌پشت تمساحی

لاک پشت تمساحی عمدتاً در آب‌های شیرین جنوب شرقی ایالات متحده یافت می‌شود. از غرب پنهندل فلوریدا تا شرق تگزاس، شمال تا جنوب شرقی کانزاس، میسوری، جنوب شرقی آیووا، غرب ایلینوی، جنوب ایندیانا، غرب کنتاکی، لوئیزیانا، و غرب تنسی یافت می‌شود. به طور معمول، فقط ماده‌های لانه ساز به فضا‌های باز می‌روند.

آن‌ها عموماً فقط در توده‌های آبی که به خلیج مکزیک می‌ریزند یافت می‌شوند و معمولاً در تالاب‌ها یا برکه‌های مجزا دیده نمی‌شوند. یک مطالعه نشان داد که لاک‌پشت‌ها مکان‌هایی با پوشش چترمانند، درختان آویزان، درختچه‌ها، درختان مرده غوطه‌ور، و تالاب‌ها را ترجیح می‌دهند. این گونه از سایت‌های اصلی در این زیستگاه‌ها استفاده می‌کند و ماده‌ها تمایل دارند الگو‌های حرکتی وسیع‌تری نسبت به نر‌ها داشته باشند. میانگین محدوده لانه برای یک لاک‌پشت ۷۵۰ متر است. ماده‌ها محدوده بزرگتری نسبت به نر‌ها دارند. 

ویژگی‌های لاک‌پشت تمساحی

لاک پشت تمساحی با یک سر بزرگ و سنگین و یک پوسته بلند و ضخیم با سه برجستگی پشتی فلس‌مانند بزرگ (استئودرم) مشخص می‌شود که به آن ظاهری بدوی می‌دهد که یادآور برخی از دایناسور‌های فلس‌دار، به ویژه «آنکیلوزاروس» است. این لاک‌پشت را می‌توان فوراً با سه ردیف مجزا از برآمدگی‌ها و فلس‌های برجسته روی پوست سخت‌شان از لاک‌پشت معمولی متمایز کرد، در حالی که لاک‌پشت معمولی پوست صاف‌تری دارد. برآمدگی‌های میخ‌مانند روی لاک پشت به تدریج با افزایش سن لاک پشت صاف می‌شوند. این لاک‌پشت عجیب و غریب باستانی، با رنگ خاکستری، قهوه ای، سیاه یا سبز مایل به زیتونی جامد دیده می‌شود و اغلب با جلبک پوشیده شده است. دارای الگو‌های زرد تابشی در اطراف چشم است که برای استتار لاک پشت، خطوط چشم‌ها را تفکیک کرده است. دور چشم‌ها نیز با آرایش ستاره‌ای شکل از «مژه های» گوشتی و رشته‌ای احاطه شده است.

اگرچه تأیید نشده، اما یک لاک پشت تمساح ۱۸۳ کیلوگرمی در سال ۱۹۳۷ در کانزاس پیدا شد، اما بزرگترین لاک پشت قابل تأیید قابل بحث است. یکی از آن‌ها در آکواریوم شیکاگو یک لاک‌پشت تمساحی غول پیکر ۱۶ ساله با وزن ۱۱۳ کیلوگرم بود که به عنوان بخشی از فرآیند پرورش در سال ۱۹۹۹ به آکواریوم تنسی فرستاده شد و متعاقباً مرد. دیگری با وزن ۱۰۷ کیلوگرم در باغ وحش بروکفیلد در حومه شیکاگو نگهداری می‌شد. گزارش شده که وزن یک لاک پشت بزرگ دیگر ۱۳۵ کیلوگرم است. این گونه معمولاً آنقدر بزرگ نمی‌شود.
 

به استثنای نمونه‌های بسیار بزرگ، لاک‌پشت‌های تمساحی بالغ معمولاً بین ۳۵ تا ۸۰.۸ سانتی‌متر طول و وزن ۸.۴ تا ۸۰ کیلوگرم دارند. نر‌ها معمولاً بزرگتر از ماده‌ها هستند. معمولاً نر‌های بسیار مسن نمونه‌هایی را تشکیل می‌دهند که در اکثر مطالعات جمعیتی بیش از ۴۵ کیلوگرم وزن دارند. در میان لاک‌پشت‌های آب شیرین موجود، تنها لاک‌پشت‌های غول‌پیکر نرم از جنس‌های «چیترا»، «رافتوس» و «پلو کلیس» که بومی آسیا هستند، به اندازه‌های مشابهی می‌رسند.

در نمونه‌های بالغ، آن‌هایی که طول کاراپاس (یا همان لاک لاک‌پشت) مستقیم بیش از ۳۰ سانتی‌متر دارند، نر‌ها و ماده‌ها را می‌توان بر اساس موقعیت «پارگین (گوآله یا قسمت پسین روده) از کاراپاس و ضخامت پایه دم متمایز کرد. کلواک نر بالغ فراتر از لبه کاراپاس می‌رود و رشد می‌کند، کلواک ماده اگر نزدیکتر به لاک زیرین لاک‌پشت یا همان پلاسترون نباشد دقیقاً روی لبه آن قرار می‌گیرد. قاعده دم نر نیز به دلیل وجود اندام‌های تولید مثلی پنهان در مقایسه با دم ماده ضخیم‌تر است.

داخل دهان لاک پشت استتار شده و دارای یک زائده ورمی شکل (کرمی شکل) در نوک زبانش است که برای فریب ماهی استفاده می‌شود، نوعی تقلید تهاجمی. تحقیقات مربوط به مورفولوژی سر منحصر به فرد این لاک‌پشت نشان می‌دهد که این گونه دارای انتخاب طبیعی قوی برای عملکرد گاز گرفتن است، می‌تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر تناسب اندام‌اش تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که لاک‌پشت تمساحی با تغییر حرکتش در عمق آب دمای بدنش را تنظیم می‌کند، زیرا این گونه به ندرت دیده می‌شود که در حال آفتاب گرفتن باشد. 

با این لاک پشت باید با احتیاط بسیار رفتار کرد و به طور بالقوه خطرناک در نظر گرفته شود. این گونه می‌تواند از دسته جارو گاز بگیرد و موارد نادری گزارش شده است که انگشتان انسان به راحتی توسط این گونه گاز گرفته شده است. هیچ مورد مرگ انسانی در اثر گاز گرفتن لاک پشت تمساحی گزارش نشده است. 

لاک پشت تمساحی یک تغذیه کننده فرصت طلب است که تقریباً به طور کامل گوشتخوار است. هم متکی به گرفتن غذای زنده و هم به جمع کردن موجودات مرده است. به طور کلی، تقریباً هر چیزی را که بتواند بگیرد می‌خورد. ماهیگیران توانایی این گونه در صید ماهی و کاهش جمعیت ماهی را ستوده اند، در حالی که در واقع تا حد زیادی هر طعمه فراوان و به راحتی صید شده را مورد هدف قرار می‌دهد و به ندرت اثر مخرب گسترده‌ای بر جمعیت ماهی دارد. رژیم غذایی طبیعی این جانور عمدتاً شامل ماهی و لاشه ماهی، نرم تنان، لاشه‌ها و دوزیستان است، اما به خوردن مارها، حلزون ها، کرم‌ها و سایر بی مهرگان، خرچنگ ها، حشرات، پرندگان آبی، گیاهان آبزی، سایر لاک پشت‌ها و گاهی اوقات حتی تمساح‌های کوچک نیز معروف است.

در مطالعه‌ای که در لوئیزیانا انجام شد، مشخص شد که ۷۹.۸ درصد از محتویات معده لاک‌پشت‌های تمساحی بالغ از لاک‌پشت‌های دیگر تشکیل شده است، اگرچه این مورد را نیز باید در نظر گرفت که مقاومت قطعات استخوانی خزندگان در برابر هضم ممکن است باعث شود این قطعات طولانی‌تر در دستگاه گوارش باقی بمانند.

تولید مثل و چرخه عمر 

این لاک‌پشت در سن ۱۲ سالگی به بلوغ می‌رسد. جفت گیری هر ساله در اوایل بهار در قسمت جنوبی محدوده جغرافیایی و در اواخر بهار در قسمت شمالی انجام می‌شود. حدود دو ماه بعد، ماده یک لانه می‌سازد و ۱۰ تا ۵۰ تخم می‌گذارد. مشخص شد که برخی از ماده‌ها هر سال تخم می‌گذارند و برخی از ماده‌ها یک سال در میان تخم می‌گذارند. جنسیت بچه لاک‌پشت‌ها بستگی به دمایی دارد که تخم‌ها در آن انکوبه می‌شوند. این فرآیند را «تعیین جنسیت وابسته به دما» می‌نامند و همه گونه‌های لاک پشت برای تعیین جنسیت از آن استفاده می‌کنند. برای لاک پشت تمساحی، دما‌های بالاتر نر‌های بیشتری را به دنیا می‌آورد. لانه‌ها معمولاً حداقل ۵۰ یارد از لبه آب حفاری می‌شوند تا از سیل و غرق شدن آن‌ها جلوگیری شود. جوجه کشی از ۱۰۰ تا ۱۴۰ روز طول می‌کشد و جوجه‌ها در اوایل پاییز ظاهر می‌شوند.

اگرچه طول عمر بالقوه آن در طبیعت ناشناخته است، اعتقاد بر این است که لاک پشت تمساحی می‌تواند تا ۲۰۰ سال زندگی کند، اما میانگین سن این جانور ۸۰ تا ۱۲۰ سال است. در اسارت، معمولا بین ۲۰ تا ۷۰ سال زندگی می‌کند. 

لاک پشت‌های تمساحی در برابر شکارچیان قبل و اندکی پس از جوجه ریزی بسیار آسیب پذیر هستند. تخم‌ها را پرندگان و سایر پستانداران می‌خورند. خطر شکار با بزرگتر شدن لاک پشت کاهش می‌یابد، بنابراین لاک پشت بالغ تمساحی شکارچی زیادی ندارد. شکارچی آن‌ها در بسیاری از مناطق از بزرگترین محدوده آن‌ها سمور رودخانه شمالی است آن هم زمانی که لاک پشت‌ها هنوز بالغ نشده‌اند. انسان‌ها همچنین تهدیدی برای لاک پشت تمساحی هستند.