مار پرنده؛ مار عجیبی که ۱۰۰ متر پرواز می‌کند و وزارت دفاع آمریکا عاشق‌اش است

راز بقا: «کریسوپلیا» که معمولاً به عنوان «مار پرنده» یا مار سرگردان شناخته می‌شود، سرده‌ای از مار‌ها است که از خانواده Colubridae است. آن‌ها در آسیای جنوب شرقی یافت می‌شوند و به دلیل توانایی‌شان در پریدن مشهور شده‌اند.  مار‌های پرنده سمی خفیف دارند، اگرچه سم فقط برای طعمه کوچک آن‌ها خطرناک است. پنج گونه از این جنس شناخته شده است.

مار پرنده چگونه پرواز می‌کند؟

به گزارش راز بقا، «کریسوپلیا» یا همان «مار پرنده» با استفاده از فلس‌های برآمده در امتداد شکم خود بالا می‌رود، با فشار دادن خودش به پوست خشن تنه درخت به صورت عمودی به سمت بالای درخت حرکت کند. با رسیدن به انتهای شاخه، مار به حرکت خود ادامه می‌دهد تا دمش از انتهای شاخه آویزان شود. سپس یک خمیدگی به شکل j ایجاد می‌کند، به جلو خم می‌شود تا سطح شیب مورد نظر برای کنترل مسیر پریدن خود و همچنین انتخاب منطقه فرود مورد نظر را انتخاب کند.

هنگامی که در مورد مقصد تصمیم می‌گیرد، بدن خود را با فشار به بالا و دور کردن از درخت، کشیدن شکم و آزاد کردن دنده‌های خود به جلو می‌برد تا بدن خود را به یک «شبه بال فرورفته» تبدیل کند. حرکت مارپیچ پیوسته و نوسان جانبی موازی با زمین برای تثبیت جهت آن در هوا به منظور فرود ایمن.

ترکیبی از تشکیل یک C، صاف کردن شکم و ایجاد یک حرکت نوسانی جانبی در هوا این امکان را برای مار فراهم می‌کند تا در هوا سر بخورد، جایی که در مقایسه با سفر روی زمین در مصرف انرژی صرفه جویی می‌کند و از دست شکارچیان فرار می‌کند. «بال مقعری» که مار در زمان تخت کردن خودش ایجاد می‌کند، عرض بدنش را از پشت سر تا دریچه مقعدی که نزدیک به انتهای دم مار است، تقریباً دو برابر می‌کند و باعث می‌شود سطح مقطع بدن مار شبیه سطح مقطع یک دیسک پروازی شود. 

هنگامی که یک دیسک پرنده در هوا می‌چرخد، فرورفتگی مقطع طراحی‌شده باعث افزایش فشار هوا در زیر مرکز دیسک می‌شود و همین امر باعث پرواز دیسک می‌شود. مار به طور مداوم در قالب موج‌های جانبی حرکت می‌کند تا اثر مشابهی را ایجاد کند و فشار هوا را در زیر بدنه قوسی شکل آن برای پرواز کوتاه مدت افزایش دهد.

به گزارش راز بقا، مار‌های پرنده علیرغم نداشتن دست و پا، بال یا هر برجستگی بال مانند دیگری، بهتر از سنجاب‌های پرنده و سایر حیوانات جهنده می‌توانند بجهند. حتی گزارش شده که این مار‌ها تا ۱۰۰ متر در میان جنگل‌هایی که در آن‌ها زندگی می‌کنند، می‌پرند.

توانایی آن‌ها در سر خوردن در سال‌های اخیر موضوع مورد توجه فیزیکدانان و البته وزارت دفاع ایالات متحده بوده است، و مطالعات در مورد عوامل ظریف‌تر دیگری که به پریدن آن‌ها کمک می‌کنند همچنان ادامه دارد.

بر اساس تحقیقات اخیر انجام شده توسط دانشگاه شیکاگو، دانشمندان یک همبستگی منفی بین اندازه و توانایی پریدن کشف کردند که در آن مار‌های پرنده کوچکتر قادر به پریدن در فواصل طولانی تری به صورت افقی بودند.

طبق تحقیقات انجام شده توسط پروفسور «جیک سوشا» در دانشگاه ویرجینیا تک، این مار‌ها می‌توانند شکل بدن خود را به منظور تولید نیرو‌های آیرودینامیکی تغییر دهند تا بتوانند در هوا بپرند. دانشمندان امیدوارند که این تحقیقات منجر به طراحی ربات‌هایی شود که می‌توانند در هوا از مکانی به مکان دیگر بپرند.

محدوده زندگی این مار‌های عجیب و غریب در جنوب شرقی آسیا ویتنام، کامبوج، تایلند، میانمار و لائوس، اندونزی و فیلیپین، جنوبی‌ترین چین، هند و سریلانکا است.

مار‌های پرنده روزگرد هستند، به این معنی که آن‌ها در طول روز شکار می‌کنند. رژیم غذایی آن‌ها بسته به محدوده آن‌ها متغیر است، اما آن‌ها به خوردن مارمولک ها، جوندگان، قورباغه ها، پرندگان و خفاش‌ها معروف هستند. آن‌ها مار‌های خفیف سمی هستند، اما نیش‌های کوچک و ثابت عقب آن‌ها فقط برای طعمه‌های کوچک خطرناک است.